COLUMN. “Het zal Vlaanderen worst wezen voor welk team Jan Mulder scoort, als hij maar scoort”

Sommige mensen worden als vedette geboren en lijken voorbestemd om dat tot hun dood of zelfs lang daarna te blijven. Zoals die heerlijk tegendraadse ‘Hollander’ van 73 met verweerde ­karakterkop, onmiskenbare starquality en een overdosis sexappeal. Toen ik het nieuws van zijn transfer naar VTM vernam, voelde ik naast bewondering voor het oude orakel ook medelijden met de pas gepensioneerde Frank Raes. Die moet het als kersverse ‘Extra Time’-zelfstandige voortaan zonder zijn flamboyante topspits zien te rooien en ziet ook - een ongeluk komt nooit alleen - de immer klare voetbaltaal sprekende Marc Degryse volgend seizoen naar de commerciëlen ziet vertrekken.

Niet dat ik zo’n hoge pet op heb van voetbalanalisten. Vaak zijn ze niet meer dan een zelfgenoegzaam clubje kakelende voetbal­professoren die van de belangrijkste bijzaak ter wereld soms zo’n slaapverwekkende theorieles maken, dat de doorsneeliefhebber er geen bal meer van begrijpt. Dan liever een onberekenbare Sturm-und-Drang-midvoor als Jan Mulder die recht op het doel afgaat, onverbloemd zegt wat hij denkt en mijlenver buiten de krijtlijnen durft te kleuren. Een mediagenieke knorpot met streken die - zoals de van Real Madrid naar Juventus overgestapte Cristiano Ronaldo - elk team beter maakt en het publiek massaal naar het stadion lokt. Omdat niet enkel voetbalclubs, maar ook tv-zenders op vedetten teren, is zijn ophefmakende overstap een ­mokerslag voor ‘Extra Time’ dat zonder Mulder (en Degryse) een saaie praatbarak van veel geblaat en weinig wol dreigt te worden. Een gouden zaak daarentegen voor ‘FC Medialaan’ dat met de klap van play-off 2 naar de eindronde van de Champions League promoveert en niet langer voor halflege tribunes, maar voor een uitverkocht huis mag spelen.

Om maar te zeggen dat het Nederlandse fenomeen met de blijkbaar onbeperkte houdbaarheidsdatum hotter is dan ooit. Zeker nu hij bij een nieuw team het zoveelste hoofdstuk mag schrijven van een carrière die leest als een spannend jongensboek. Zo’n zestig jaar geleden afgetrapt door een vlot scorend voetballertje bij de amateurs van Winschoten VV, dat op de loonlijst van het toen nog succesvolle Anderlecht belandde. ‘De zoveelste Hollandse lefgozer met een grote mond’, dacht ik toen. Tot ik zag hoe hij bijna op z’n eentje mijn Buffalo’s in eigen stadion op een hoopje speelde en een van mijn helden werd. En dat is hij nog steeds. Omdat het brutale buitenbeentje ook naast het veld een wereldspeler blijft. Ondanks een kapotte knie die zijn grote voetbaldroom bij Ajax aan diggelen sloeg en hem in de richting van het beruchte zwarte gat probeerde te duwen. Dat lukte - een Mulder laat zich niet zomaar wegspelen - natuurlijk niet.

De stugge Groninger vond een uitlaatklep in de wereld der letteren en dribbelde zich zwierig een nieuwe loopbaan bij elkaar met weemoedige columns waarin hij het zweet, de kameraadschap en de intriges in de kleedkamer bijna tastbaar maakte. Stuk voor stuk bevlogen pareltjes waarvoor ik nederig het hoofd buig en die bewijzen dat hij in zijn hart altijd het jongetje zal blijven dat zich nooit door het keurslijf van ‘ideale looplijnen’ zal laten gijzelen. In het van nostalgie druipende boek ‘Chez Stans’ beleed hij - ‘Het wordt nooit meer zo mooi als toen’ - zijn onvoorwaardelijke liefde voor Brussel en ontpopte hij zich als een romantische cynicus die rebels, provocerend en meer dan een tikkeltje arrogant zowel chronische Weltschmerz als relativerende humor uitstraalt.

Het stond dan ook in de sterren geschreven dat hij zijn Muldereske no-nonsense-strijd tegen heilige huisjes ook op het scherm zou voortzetten. Als tafelheer bij Matthijs van Nieuwkerk in ‘De Wereld Draait Door’ en jarenlang als de onbetwiste smaakmaker van ‘Extra Time’ en omkaderingsprogramma’s rond grote toernooien. Hij omschreef Radja Nainggolan ooit als een ‘hardwerkende bediende’, vond koningin Mathilde ‘een beetje dom, maar wel lekker’ en ergerde zich blauw aan slechtgepoetste schoenen, lelijke truitjes en ‘smerige verdedigers met een rotkop’. Die rechttoe-rechtaan-aanpak maakt van Jan ­Mulder een uniek en - wat de VRT ook mag beweren om de pil te vergulden - vooralsnog onvervangbaar schermgezicht. Daar mag noblesse oblige ook wat tegenover staan. Zoals een riante vergoeding, een vaste taxiservice, een luxueuze Brusselse ­hotelkamer en een vipbehandeling die bij zijn zorgvuldig ­gekoesterde imago van norse heer van stand past.

Slechts even dreigde er een kink in de kabel te komen toen Mulder, nota bene op de sterfdag van Johan Cruijff, met een lichte beroerte - ‘Dit is het einde dacht ik, maar ik voelde mij heerlijk’ - afgevoerd moest worden. Maar hij kwam, de lijfspreuk ‘nie zievere, speile’ van Raymond Goethals zaliger indachtig, sterker en scherper dan ooit terug om tegen zo veel mogelijk spreekwoordelijke schenen te schoppen en een laatste(?) lucratieve transfer te versieren. Al zal het voetbalminnend Vlaanderen worst wezen voor welk team Jan Mulder uiteindelijk scoort. Als hij maar scoort...