Bill Clinton Zegen of vloek voor Hillary?

Bill Clintons gehoor is erop achteruitgegaan. Hij ziet er met zijn witte haren en frêle postuur ouder uit dan 68 - "echt opa-achtig", zoals een vriend ooit zei. Clinton maakt er graag grapjes over: "Wat zou er gebeuren als ik ineens dood zou vallen?"

Ook al is hij minder goed te been, toch wil Bill Clinton wat graag een centrale rol spelen in de presidentiële campagne van zijn vrouw. En dus breken de adviseurs van Hillary Rodham Clinton zich opnieuw het hoofd over de beste manier om hem uit te spelen. In 2008 deden ze dat barslecht, met als resultaat een paar van de meest heikele momenten in haar campagne.

In die campagne was de voormalige president bijwijlen een gefrustreerde en onvoorspelbare aanwezigheid. Hij handelde op eigen houtje, belde medewerkers van zijn vrouw op om ongevraagd advies te geven, trok de media-aandacht naar zich toe met ongelukkige uitspraken, zoals toen hij zich de woede van de Afro-Amerikaanse gemeenschap op de hals haalde door het succes van Barack Obama in South Carolina te minimaliseren.

Deze keer beweren adviseurs en politieke bondgenoten dat beide Clintons goed beseffen hoe belangrijk het is om de unieke talenten en spontane ingevingen van de ex-president oordeelkundig in te zetten. Of dat zal lukken, is de grote onbekende factor van de race in 2016: één blunder van Bill Clinton kan de hele campagne om zeep helpen.

Acte de présence

Volgens adviseurs van het koppel krijgen sommige plannen al vorm. Zo zal Hillary Clinton, die haar kandidatuur wellicht volgende maand bekendmaakt, de meeste actes de présence alleen afhaspelen, ook al heeft Bill daar meer natuurlijke flair voor. Door het persoonlijke contact met kiezers tijdens huisfeestjes of diners kan ze uit de schaduw van Bill treden en tegelijk de boodschap overbrengen dat ze bereid is voor elke kiezer te knokken.

In de hoop deze keer beter te kunnen samenwerken met Bill Clinton - of hem zo mogelijk helemaal te controleren - betrekken adviseurs van Hillary Clinton hem veel nauwer bij de prille fase van campagneplanning. Maar ze begeven zich op glad ijs. Nooit wordt Bill Clinton bozer of onvoorspelbaarder dan wanneer zijn vrouw wordt aangevallen. En hij blijft een onzekere factor: welke rol zal hij in het Witte Huis spelen als hij er terugkeert als 'first gentleman'?

"Ik kan niemand bedenken voor wie het moeilijker is om deel uit te maken van de presidentiële campagne van Hillary Clinton, want wat hij ook doet, altijd zullen er mensen zijn die er aanstoot aan nemen", zegt Jerry Crawford, covoorzitter van de campagne van Hillary in de Midwest en campagnedirecteur voor Iowa van Bill Clinton in 1992 en 1996. "Maar tegelijk: wie zou je liever hebben als boodschapper en strateeg?", vraagt Crawford zich af, die regelmatig met de Clintons praat. "Hij heeft ook veel geleerd in 2008. Eerst en vooral is hij erachter gekomen hoe moeilijk het is objectief te blijven als je vrouw opkomt."

In de jaren na de pijnlijke primary-campagne van 2008 heeft Clinton zijn imago weer opgepoetst van Democratische sterkhouder. Hij ontpopte zich tot een toegewijde steun voor Obama en gaf in 2012 een veelgeprezen speech op de partijconventie. 56 procent van de Amerikanen denkt positief over Clinton, waarmee hij populairder is dan Obama en Hillary Clinton, achterhaalde een peiling van The Wall Street Journal en NBC News deze maand.

"President Clinton heeft nog altijd een feilloos gevoel voor politieke strategie en tactiek, en zo iemand heb je liever in jouw kamp", zegt Jay S. Jacobs, een Democraat uit New York die af en toe met beide Clintons praat. "Hij observeert kandidaten. Hij kent hun sterktes en zwaktes. En hij is altijd geïnteresseerd om over de electorale kaart te praten."

Bill steelt de show

Maar het gevaar loert altijd achter de hoek dat Bill met zijn enorme persoonlijkheid zijn sociaal minder begenadigde eega overvleugelt.

In september keerde Hillary voor het eerst sinds haar verlies in 2008 terug naar Iowa om zichzelf opnieuw te presenteren aan de staat. Ze deed dat tijdens het jaarlijkse steakfeest van senator Tom Harkin, een verplicht nummer voor Democraten met presidentiële ambities. Bill Clinton sprak 15 minuten onvoorbereid met reporters en speechte daarna 30 minuten over een resem onderwerpen zoals de ontwikkeling van Haïti.

"We hebben het beste opgespaard tot het laatste", zei Harkin toen hij Bill Clinton introduceerde, die na Hillary Clinton sprak. Op Yahoo News stond te lezen: "Hillary Clinton keert terug naar Iowa, en Bill Clinton steelt de show."

© The New York Times