Meer inspecties en burgeractivisme tegen milieubeleid
Omdat zelfs boetes er niet voor zorgen dat ons land Europese milieunormen haalt, zal de EU-Commissie burgers helpen naar de rechtbank te stappen en landen aanvuren om meer inspecties uit te voeren. 'Steden en burgers kunnen het verschil maken.'
Door inspecties te laten opvoeren en burgers in een speciale nieuwe stap-voor-stapgids uit te leggen hoe ze naar de rechter kunnen stappen om milieu-overtredingen aan te vechten, wil de Commissie dat er extra druk komt om het milieubeleid beter te laten uitvoeren. "Regels zijn er genoeg, maar de toepassing ervan is een probleem", zegt Daniël Calleja, hoofd van het Directoraat-Generaal Milieu.
Daarom komt er binnenkort een handleiding voor burgers die naar de rechtbank willen stappen en een advies aan de lidstaten om meer en strengere inspecties uit te voeren.
Ons land is het meest door files dichtgeslibde van de EU en de lucht- en waterkwaliteit zijn ondermaats door te veel auto's en landbouw. Voor het eerst geeft de Europese Commissie de lidstaten nu een publieke bolwassing in een 'schoolrapport' voor milieu dat dat soort pijnpunten uitlicht.
"Ook dat dient om meer druk te zetten. We weten dat burgers willen dat er meer gebeurt", aldus Calleja.
Want dreigen met boetes zet te weinig zoden aan de dijk. Al zeven jaar haalt ons land bijvoorbeeld de norm voor het giftige stikstofdioxide NO2 niet. Die stof komt vooral uit dieselwagens en schaadt de gezondheid.
België is wel al in gebreke gesteld en dat kan resulteren in boetes, maar meestal komt het niet zover en doorgaans sleept het allemaal lang aan. In totaal lopen er een twintigtal infractieprocedures.
Ondertussen blijft de impact van de dieselverontreiniging "zeer negatief", zo staat in het rapport. En het kost handenvol geld.
Aan luchtvervuiling hangt in ons land een jaarlijks prijskaartje van meer dan 8 miljard euro. Het gaat onder andere om 2,5 miljoen ziektedagen per jaar. Dat kost werkgevers zo'n 401 miljoen euro per jaar. Voor de gezondheidszorg is dat 32 miljoen en voor de landbouw 37 miljoen.
Ook is de Commissie ontevreden over waterverontreiniging en natuurbehoud. Vooral door druk van de landbouw komen er te veel nitraten in het water. En hoewel België goede punten krijgt voor het aanleggen van natuurgebieden, is er een probleem met het beheer. Bijna driekwart van de beschermde soorten verkeert in een "ongunstige situatie".
Calleja: "België moet meer doen. Er is politieke wil nodig. Maar ook steden en burgers maken het verschil. Wij zien dat zij gemotiveerd zijn iets te doen. Wij willen hen daarbij helpen."