'Zolang je het met mate eet, is er geen probleem'

Dokter Luc Colemont, darmspecialist en drijvende kracht achter de vzw Stop Darmkanker, vindt de paniekreacties fel overdreven. Bewerkt rood vlees eten is een risicofactor voor darmkanker, maar het is maar een deeltje van een erg grote en vooral complexe puzzel.

U bent momenteel in Barcelona op het jaarlijkse Europese congres voor maag- en darmspecialisten, de United European Gastroenterology Week. Hoe wordt er daar gereageerd op de aanbevelingen van de WHO?

Colemont: "Ik heb de 12.000 aanwezige maag- en darmspecialisten hier er nauwelijks tot niets over horen zeggen. Er wordt hier over heel veel andere thema's gesproken, zoals het laatste onderzoek van de darmflora tot nieuwe technieken voor endoscopiën. Maar van de vele tientallen lezingen hier gaat er geen enkele over de risico's van bewerkt rood vlees.

"De WHO heeft dat gelanceerd, de Britse pers heeft het opgevangen en zo gaat de bal aan het rollen. Voor je het weet ontketen je zo echte paniekreacties. Ik krijg verontruste telefoons, lees op Twitter over mensen die geen boterham met salami meer durven smeren voor hun kinderen. Jongens toch, dat is onnodige angst creëren. Ik ga er zelf mijn zondagse pistolet met salami niet door laten, hoor. En ik ga volgende week ook nog wel eens preparé eten. Zolang je dat allemaal met mate doet, is er geen probleem."

Hoe belangrijk is de factor rood vlees dan bij het krijgen van darmkanker?

"Het is een risicofactor, maar het is slechts een klein stukje van de puzzel. We weten al jarenlang dat er verband bestaat tussen het eten van al dan niet bewerkt rood vlees en het mogelijk ontstaan van darmkanker. Het maakt deel uit van de andere risicofactoren; overgewicht, roken, overmatig alcoholgebruik en onvoldoende lichaamsbeweging. Plus dus ook het eten van rood vlees, meer in het bijzonder bewerkt rood vlees, aangezien bij dat productieproces zaken ontstaan die schadelijk kunnen zijn voor de darm."

Als charcuterie maar zo'n beperkte invloed heeft, wat veroorzaakt dan wel darmkanker?

"Het enige wat we zeker weten uit eerder onderzoek, is dat men ongeveer 25 procent van de darmkankers kan vermijden met een gezonde levensstijl. Dat wil dus zeggen: gezond en gevarieerd eten, driemaal per week een half uur intensief bewegen, geen overgewicht hebben, niet roken en niet buitenmatig alcohol drinken.

"Daarbuiten is nog weinig bekend. Bij honderd gevallen van darmkanker zal er bij twintig patiënten een erfelijke of familiale factor meespelen. Maar bij de meerderheid hebben we geen idee. Het kan voor een stukje te maken hebben met de voeding, het kan mogelijk ook liggen aan een afweersysteem dat niet naar behoren werkt, het kan te maken hebben met iets in de darmflora dat we nog niet ontdekt hebben. We weten het niet.

"In Vlaanderen zijn we eind 2013 gestart met een bevolkingsonderzoek bij mensen tussen 56 en 74 jaar om darmkanker op te sporen. Zij kregen door de overheid thuis een simpele stoelgangtest toegestuurd en tot nog toe heeft bijna de helft die ook teruggestuurd. We zien dat dankzij die screening heel wat darmkankers vroegtijdig ontdekt worden, waardoor de kans op genezing veel groter is.

Hoe vaak komt darmkanker voor?

"Iedere dag opnieuw worden er in Vlaanderen dertien nieuwe gevallen ontdekt en sterven er vijf mensen aan de gevolgen van darmkanker. In Europa zijn dat zelfs 580 sterfgevallen per dag. Negentig procent van de patiënten is ouder dan vijftig jaar. Maar we zien dat de groep die jonger is dan vijftig, steeds groter wordt."