U krijgt minder inspraak bij bouwprojecten
Acht organisaties, onder wie Natuurpunt en Greenpeace, stappen naar het Grondwettelijk Hof. Ze verwijten onze politici de inspraak van burgers bij bouwprojecten te beknotten. 'Maar de nieuwe regels zijn een grote stap voorwaarts', zegt bevoegd minister Joke Schauvliege (CD&V).
In het Vlaams Parlement werd gisteren de wijziging goedgekeurd van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, ook wel de 'Codex-trein' genoemd. Daarmee worden de regels rond bouwprojecten aangepast. Bedoeling is orde te scheppen in de chaos van het ruimtelijk beleid in Vlaanderen. "Een grote stap voorwaarts", zegt bevoegd minister Joke Schauvliege (CD&V).
Meest opvallend is de afbouw van de inspraak van de burger. Beroep indienen tegen een vergunning kan enkel nog door personen die tijdens het openbaar onderzoek al een bezwaar hebben ingediend. Wie dat niet doet, verliest ook nadien zijn beroepsrecht. Tot nu toe kon je als burger altijd nog administratief in beroep gaan. Als dat verworpen werd, was er de rechter. Dat verandert dus.
Advocaat
Zwijgen is toestemmen, dat is het nieuwe motto. Het gele aanplakbord van het openbaar onderzoek in uw buurt gemist? Of niet helemaal op de hoogte van de impact van het project? Dan heeft u uw kans gemist. De tijd om te reageren op een nieuwbouwproject wordt ingekort tot de dertig dagen van het openbaar onderzoek.
"Onze Vlaamse politici tonen een diepgeworteld wantrouwen in hun eigen burgers", zegt Hendrik Moeremans van Natuurpunt. "Alleen wie zich gespecialiseerde advocaten kan veroorloven, kan zijn recht op een goede leefomgeving nog laten gelden. Want voor een gewone burger is zo'n vergunningsaanvraag vol juridische taal nauwelijks leesbaar."
Acht organisaties trekken daarom naar het Grondwettelijk Hof tegen de aanpassing. Onder hen milieuorganisaties Natuurpunt, Greenpeace, Bond Beter Leefmilieu, BOS+, Vogelbescherming en de Limburgse milieukoepel. Ook de Antwerpse burgerbewegingen Ademloos en Straten-Generaal doen mee. Intussen beraden de vakbonden ABVV en ACLVB zich nog over hun deelname.
De organisaties verwijzen naar de Belgische grondwet. Die bepaalt dat wie zijn recht op een gezond leefmilieu wil vrijwaren, daarvoor toegang tot de rechter moet krijgen. "Dat is een fundamentele pijler van de rechtsstaat", klinkt het. Door de toegang te beperken, zou de beslissing volgens de organisaties in strijd zijn met de grondwet.
De aanklagers beroepen zich ook op de internationale regels. In het Verdrag van Aarhus uit 1998 beloven EU-lidstaten een ruime toegang tot de rechter. De Europese Commissie, die de afspraken naar wetgeving vertaalde, zei in april dit jaar nog dat de toegang tot de rechter in milieuzaken niet kan worden beperkt tot personen die hebben deelgenomen aan de inspraakprocedures. "Dat is precies wat Vlaanderen doet", zeggen de organisaties.
Vlaams minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V) benadrukt dat burgers hun beroepsmogelijkheden behouden, al zullen ze die in het begin van een bouwproject moeten uitoefenen. Niet pas op het einde, wanneer de vergunning vaak al werd afgeleverd. Dat gebeurt nu nog te vaak, waardoor bouwprojecten in Vlaanderen regelmatig op losse schroeven komen te staan.
Niet iedereen is het daarmee eens, beseft Schauvliege, maar ze benadrukt dat er uitzonderingen worden voorzien. Zo zullen mensen kunnen argumenteren dat ze aanvankelijk niet in staat waren om te reageren. "Er kan dus wel nog beroep worden ingesteld in geval van overmacht, of wanneer de plannen na het openbaar onderzoek nog worden gewijzigd."
De nieuwe Codex is een eerste grote stap naar het ruimtelijke beleid van de toekomst, zegt Schauvliege. "Hiermee kunnen lokale besturen eindelijk een ruimtelijk beleid voeren op maat van hun gemeente." Zo kunnen zij bestaande verkavelingen voortaan makkelijker wijzigen en sneller afwijken van oude gemeenteplannen.
Op demorgen.be vindt u een overzicht van de andere wijzigingen.