Met de eigen auto in de file
Wie zijn bedrijfswagen inlevert, krijgt daarvoor nettoloon in de plaats. Zo wil de regering het mobiliteitsbudget invullen. Maar is dat wel een goed idee?
1 Wie krijgt wat?
Wie al een bedrijfswagen (en een tankkaart) heeft, moet die kunnen inruilen voor een nettobedrag. De regering heeft een openbare aanbesteding uitgeschreven om wetteksten in die zin uit te werken. Het sociaal secretariaat SD Worx haalde de opdracht binnen.
Je moet minstens een jaar een bedrijfswagen hebben om te kunnen switchen. Anders kan de regeling gebruikt worden om mensen een fiscaal voordelige opslag te geven. Dan is de volgende vraag: hoeveel zou de werknemer netto extra krijgen? MR-vicepremier Didier Reynders schermde in de Franstalige pers met bedragen boven 400 euro netto per maand. Bij een eerste, voorzichtige simulatie vorig jaar kwam SD Worx uit op een bedrag rond 200 euro.
De berekening is erg complex. Volgens de aanbesteding moet het bedrag bepaald worden op basis van de cataloguswaarde van de auto. Het uitgangspunt moet tegelijk zijn dat de werkgever er niets aan verliest, net zo min als de werknemer. Het bedrag moet op soortgelijke manier worden belast als de (fiscaal voordelige) bedrijfswagen, maar toch mag ook de overheid geen inkomsten mislopen. SD Worx moet nu alles tot in de puntjes uitrekenen. "Een bijzonder pittige uitdaging", zegt zijn specialist Veerle Michiels.
Tot slot kun je ook niet kiezen voor een kleinere wagen om toch nog een deel cash op te strijken. Je ruilt je auto voor cash of je ruilt niets.
2 Gaan we minder in de file staan door de maatregel?
Niet noodzakelijk. Het oorspronkelijke doel van het mobiliteitsbudget was om meer mensen te doen kiezen voor alternatieve vervoersmiddelen. In eerdere voorstellen zou gewerkt worden met een virtueel budget, dat verdeeld kan worden over een nieuwe fiets, een treinabonnement of een (kleinere) auto.
De regering kiest nu voor een omzetting in cash. "Daarmee verdwijnt de sturende component", zegt Johan De Mol, mobiliteitsexpert aan de UGent. "Mensen zullen hun bedrijfswagen misschien aan de kant laten, maar in veel gevallen kiezen voor een privéwagen." Hun gedrag zal niet per se veranderen. Ze staan gewoon met hun eigen auto in de file.
3 Kun je een fiscaal voordeel in natura zomaar omzetten in cash?
Dat blijkt sinds deze week niet meer zo vanzelfsprekend. De Raad van State oordeelde dinsdag dat de ecocheques niet simpelweg vervangen kunnen worden door cash. De vergoeding zou behandeld moeten worden als normaal loon, waardoor het fiscale voordeel verdwijnt.
Gaat het mobiliteitsbudget dezelfde weg op? "De wet laat wel degelijk toe dat je een stuk van het loon in natura aanbiedt", zegt professor arbeidsrecht Frank Hendrickx (KU Leuven). "Maar dan moet dat voldoende gemotiveerd zijn en beperkt tot een bepaald bedrag. Je moet dus goed nadenken over hoe je dat praktisch uitvoert." Onder meer de N-VA is erg beducht voor deze valkuil.
4 Is de bedrijfswagen nu ten dode opgeschreven?
Neen, het was ook nooit de bedoeling van de regering om de bedrijfswagen af te voeren. "Toch zeker niet in een eerste fase", zegt Jef Van den Bergh, mobiliteitsexpert bij CD&V. "Wel moet er een mentaliteitsomslag komen. Bij sommige leasemaatschappijen zie je dat al. Ze bieden bij een auto voorbeeld een plooifiets aan of een treinabonnement."
De mobiliteit moet centraal staan, niet de auto, klinkt het. CD&V is er daarom, net als Open Vld, van overtuigd dat er een sturend budget moet komen, in plaats van de pure cash-for-car-optie.
5 Wordt dit dan ook de definitieve regeling?
Vooral de MR heeft aangedrongen op de optie om de auto te ruilen voor nettoloon. De andere regeringspartijen scharen zich daarachter, maar houden een slag om de arm.
De sociale partners komen volgende week met een advies. Zowel werkgevers als vakbonden vinden een pure cashvergoeding maar niets. Twee weken later presenteert SD Worx zijn voorbereidend werk aan de regering. "Wij zullen ook waarschuwen voor de valkuilen", klinkt het daar.
Mogelijk vinden CD&V en Open Vld daar argumenten om bij te sturen. Ze hopen in elk geval dat er op termijn een volwaardig mobiliteitsbudget komt. Ze beschouwen wat nu voorligt als een eerste stap. Tegen half mei wil de regering een afgewerkt voorstel klaar hebben.