Kritiek van een Obamafan

Ik ben wellicht een van de weinige Amerikanen die het buitenlandbeleid van president Obama nog enig krediet geven, en zelfs ik moet toegeven dat zijn aanpak in Syrië een zooitje was. Zijn 'rode lijn' omtrent chemische wapens bleek veeleer een streepje in potlood. Zijn weigering om de gematigde Syrische facties te bewapenen - een voorstel van Hillary Clinton en David Petraeus - versterkte zowel IS als de Syrische president Assad. IS afdoen als een B-elftal was niet slim. Obama's ambassadeur in Syrië, Robert Ford, nam dit jaar ontslag omdat hij het beleid van onze regering niet langer kon verdedigen.

De tragedie in Syrië is niet de schuld van Obama maar van de Syriërs. Maar Obama stelde zich wel heel passief op tegenover de gebeurtenissen: de dood van bijna 200.000 Syriërs, de destabilisering van de buurlanden door 3 miljoen vluchtelingen, de implosie van Irak, de onthoofding van twee Amerikaanse journalisten, massawreedheden tegen de jezidi's en christelijke minderheden en het toenemende risico dat IS ook terreurdaden zal uitvoeren in Amerika en Europa.

En ja, dit is het oordeel van een Obamafan.

Het is dus maar goed dat Obama van start gaat met een 'nieuwe strategie' in Syrië. "Amerika zal een brede coalitie leiden om de terroristische dreiging ongedaan te maken", verklaarde hij in zijn speech woensdagavond. Hij beschreef het als een "contraterrorismecampagne", die IS "uiteindelijk zal vernietigen". Toch klopt daar iets niet. Contraterrorisme is de juiste invalshoek om dit te benaderen - beter dan een echte oorlog - maar dat zal IS wellicht net zomin vernietigen als de campagnes tegen de taliban en de extremisten in Jemen.

Terreur indammen

De president stelde in zijn speech dat zijn strategie in Syrië "eerder jarenlang met succes werd toegepast in Jemen en Somalië". Het is een aanneembare vergelijking, maar Obama is wellicht de enige in de wereld die het verscheurde Jemen en Somalië zal aanhalen als triomfen.

Ik vind dat Obama er goed aan doet de militaire activiteiten tegen IS uit te breiden naar Syrië, als dat omzichtig gebeurt, met bescheiden doelstellingen om een terreurbeweging in te dammen en te verzwakken. IS is een legitiem doelwit, want het slachtte Amerikanen af, reet Irak uiteen en richt een genocide aan onder minderheden. IS vormt ook een terreurdreiging in Amerika.

IS aanvallen in Syrië is dus wel degelijk zinvol, maar we moeten beseffen dat luchtaanvallen maar een beperkt effect hebben en ook een reëel risico in zich dragen. "We trekken ten oorlog omdat we bang zijn geworden", merkt Joshua Landis, een Syriëkenner aan de University of Oklahoma, op. "Maar als we het fout aanpakken, dan kunnen we ervoor zorgen dat het geweld nog toeneemt."

Een van de gevaren is dat onze bommen onschuldigen doden en dat IS zijn propagandamachine aanwendt om de soennitische moslimwereld tegen ons op te zetten, met de boodschap dat de Amerikaanse 'ongelovigen' die soennitische kinderen afslachten, gestraft moeten worden. Het is dan ook cruciaal soennitische partners te hebben, waaronder ook de Verenigde Arabische Emiraten, Turkije en Saoedi-Arabië.

We hebben bovendien nood aan een partner op de grond die gebruik kan maken van de luchtaanvallen om terrein terug te winnen. Dat betekent gematigde Syrische rebellen, maar daar zijn er een pak minder van dan twee jaar geleden.

De Syrische oppositie steunen, is nog altijd een goed plan, en het Witte Huis zou die steun inderdaad willen uitbreiden. Het gevaar bestaat evenwel dat meer wapens niet zullen leiden tot de vernietiging van IS maar tot de creatie van een nieuw Somalië.

Laten we dus handelen met de nodige omzichtigheid. We hebben de gevaren gezien van Obama's passiviteit. Nu moeten we de gevaren vermijden van buitensporige actie.