'De creatieve verandering zal van plekken als Molenbeek komen'

"Het is dé jongste zone van Brussel. De meerderheid hier is jonger dan 30. Doug Saunders beschrijft in zijn boek De trek naar de stad achtergestelde wijken als dé bron van energie voor de stad. Het is niet uit Watermaal-Bosvoorde dat de creatieve verandering zal komen. Nee, hier in Molenbeek gaat het gebeuren."

Dat geloof is bij Deruyter alleen maar toegenomen sinds hij in de voorbije maanden 150 jongeren fotografeerde in de Kanaalzone. Een identiteitsstudie van de stad. "Tegen 2050 zal 80 procent van de wereldbevolking in de stad wonen. De stad is de biotoop voor vele transitieprocessen. Hier zitten de uitdagingen, maar ook alle mogelijkheden. Hier wonen zo veel mensen die het spuugzat zijn om altijd maar gestigmatiseerd te worden door een minderheid. Zij willen ook hun positieve stem verheffen."

Met vijftien jongeren werkt hij aan een boek. "Ik schrik hier ook voortdurend over mijn eigen vooroordelen. Ik krijg hier lik op stuk. Soms spreek ik iemand aan in het Frans, die mij in vloeiend Nederlands antwoordt. Ik probeer al mijn bagage achter te laten. Ik spreek jongeren aan op straat, aan de metro en vraag of ze me willen vertellen over hun wijk. Hun goesting om er iets van te maken doet mij vaak paf staan. Ik heb al vele universitair geschoolde migranten ontmoet die vier talen spreken."

"De verhalen zijn nooit eenduidig. Sarah, hier geboren en getogen, wordt soms lastiggevallen als jonge vrouw, moet streetwise zijn om haar weg te vinden. Maar ze houdt ook van het leven op straat, van de buurtwinkels, van de diversiteit. Het is zelden alleen liefde of alleen haat. Toen ik fotografeerde, werd ik ooit uitgemaakt voor pedofiel. Maar even later stond ik met vijftien jongeren te praten over Molenbeek. Die vonden het geweldig dat ik wou weten wat ze van hun wijk dachten. Ik ben ook echt in hen geïnteresseerd."

Dat merkte Mohammed. "Kurt bekeek me met andere ogen. Dat gebeurt niet vaak. Meestal bekijken ze ons wantrouwig of bang. Door een positieve blik voel je je weer normaal. We hebben veel gepraat over mijn wijk. Daar viel helaas veel negatiefs over te vertellen. Het geweld, de drugs, diefstal. Omdat je er snel geld mee kunt verdienen, lijkt dat allemaal aantrekkelijk. Tegelijk kan het je ook aanzetten om vooral moeite te doen om daar niet in te blijven steken."

"Ik heb het leven lang heel banaal gevonden", zegt Mohammed. "Ik zag het al voor me: eerst naar school, dan naar de gevangenis, daarna wellicht werkloos en misschien het ziekenfonds. Echt, zo dacht ik toen. Er waren ook amper rolmodellen. Maar ik begon me te realiseren dat ik zelf ook iets van het leven moest maken. Als ik zelf niet bewoog, alleen maar klaagde, zou er niets gebeuren. Je moet ook zelf opportuniteiten zoeken en grijpen."

"Ik heb vele goede mensen ontmoet, zoals mijn vrouw. Vroeger kende ik geen Belgen. Ik dacht dat ze alles in de schoot geworpen kregen. Nu weet ik dat zij ook moeilijkheden ervaren. Wij vonden dat zij een stereotiep beeld van ons hadden, maar dat gold evengoed andersom. Mijn baan heeft me veel bijgebracht. Ik ben verantwoordelijk voor de netheid op de markten van Anderlecht. Als ik mensen daarvoor kan sensibiliseren, is mijn doel bereikt. Vandaag sta ik positief in het leven. Het is van grijs naar helderwit geëvolueerd."