Groen eist totale bouwstop in overstromingsgebied

De Vlaming heeft een baksteen in de maag. Dat verandert niet naast een rivier, beek of moeras. "Daar wordt nog steeds gebouwd", zegt Vlaams Parlementslid Ingrid Pira. "Dit kan niet langer. Het verpest de ruimtelijke ordening en de kopers van die verkavelingen staan om de zoveel tijd met hun voeten in het water."

Vorig jaar reikten Vlaamse gemeenten en provincies 26 bouwvergunningen uit in gebieden waar een groot risico op overstromingen is. Dat leren cijfers die Pira opvroeg bij de bevoegde minister Joke Schauvliege (CD&V). "Dat is drie keer meer dan een jaar eerder. In 2015 werden negen bouwvergunningen goedgekeurd in gebieden met veel wateroverlast."

Planschade

Gebeurt daar dan helemaal niets aan? Toch wel. De Vlaamse regering keurde twee weken geleden een bouwverbod in overstromingsgebieden principieel goed. Het is nu evenwel wachten op een kaart met de gebieden (1.600 ha) waar het verbod geldt. Die moet de komende maanden opgemaakt worden door minister Schauvliege.

Er moet ook een regeling uitgewerkt worden voor eigenaars die door het bouwverbod in overstromingsgebied hun kans verliezen om te bouwen. Zij hebben recht op een schadevergoeding, de zogenaamde 'planschade'. Alleen landbouw, natuurdomeinen en sommige vormen van recreatie zullen op de 1.600 hectare nog mogen.

"Het bouwverbod is een stap in de goede richting", zegt Pira. "Alleen vrees ik dat projectontwikkelaars druk zullen zetten op gemeenten om toch nog snel snel een vergunning te krijgen zolang het verbod niet in werking is getreden. Je ziet aan de cijfers van de voorbije jaren dat ze wat graag extra land aansnijden."

Pira pleit daarom voor een onmiddellijk bouwmoratorium op alle overstromingsgebieden in Vlaanderen. Dat moratorium kan pas weer opgeheven worden wanneer de kaart van het bouwverbod klaar is. Alleen op die manier kun je vermijden dat projectontwikkelaars nog snel hun slag willen slaan, volgens de groene politica.

Ze verwijst daarvoor naar de soap rond de zonevreemde bossen. Hoewel de Vlaamse regering al lang een principieel akkoord had om die te beschermen, zijn er de laatste maanden nog een aantal gesneuveld omdat het kapverbod niet praktisch uitgewerkt raakte. Pas sinds vorige vrijdag is dat wel officieel in orde.

Schauvliege laat via haar woordvoerder weten dat het volgens haar niet zo'n vaart zal lopen. Het nieuwe bouwverbod kan er behoorlijk snel komen. Als het bijbehorende decreet geen vertraging oploopt in het parlement al tegen de zomervakantie, over drie maanden dus. Een overbrugbare periode, volgens de CD&V-minister.

Van een onmiddellijk en totaal bouwmoratorium lijkt ze geen voorstander. Dat is schieten met een kanon op een mug. "Van die 26 vergunningen waar Pira naar verwijst, gaat het maar in een handvol gevallen om nieuwbouw. Mét elke keer een verplichte watertoets, wat betekent dat de woning is aangepast aan de moeilijke locatie."

Signaalgebieden

Een ander probleem dat Pira aanstipt: het Vlaamse bouwverbod zal maar voor 1.600 hectare overstromingsgebied gelden. Dat is volgens haar niet genoeg. In totaal heeft Vlaanderen 11.400 hectare signaalgebied. Dat zijn gronden die wel aangeduid staan als bouwgrond, maar die eigenlijk te dicht bij het water liggen.

"De Vlaamse regering heeft geoordeeld dat voor 2.400 hectare van die signaalgebieden dringend maatregelen nodig zijn om bebouwing te voorkomen", zegt Pira. "Toch zal het nieuwe bouwverbod maar voor 1.600 hectare gelden. Het is dan zeer de vraag wat er met de rest van die gronden zal gebeuren in de toekomst."

Schauvliege nuanceert. "Niet alle watergevoelige gebieden zijn per definitie onbruikbaar om te wonen. We gaan dat nu onderzoeken. Maar er zijn gebieden waar gebouwd kan worden als in de plannen voor de woning rekening wordt gehouden met het risico op overstromingen."