Verkracht haar met een liedje

De heisa begon in april, toen een blogger de R&B-song 'Blurred Lines' een "verkrachtingssong" noemde, en de media en rest van de blogosfeer mee in de discussie stapte. "You know you want it", hijgt Thicke in het gewraakte nummer. "But you're a good girl." - een variant op 'je mond zegt nee, maar je ogen zeggen ja'. De song gaat over een man die een vrouw in bed wil praten, al staat ze kennelijk op het punt om te settelen met een andere man ("He was close, tried to domesticate you / But you're an animal, baby, it's in your nature /Just let me liberate you").

In september kwam Thicke pas écht in nauwe schoentjes te zitten, toen slachtoffers van verkrachting een filmpje maakten waarin ze borden ophielden met de uitspraken van hun aanrander, terwijl die song speelt. Het plagerige 'You know you want it' klinkt plots naargeestig. Net T.I.'s cartooneske machismo: "I'll give you something big enough to tear your ass in two." Wie de pocherige beeldspraak letterlijk opvat, hoort een psychopaat fantaseren.

Lach niet met zwarten

Na alle commotie noemt The Guardian 'Blurred Lines' "the most controversial song of the decade". Ook Lily Allen haalde deze week uit naar Thicke in de single 'Hard Out There': een satire op diens seksisme ("Have you thought about your butt? Who's gonna tear it in two?") en de misogyne sfeer in de muziekindustrie. Tegelijk trekt ze ook van leer tegen Miley Cyrus, die zichzelf al twerkend als koopwaar uitstalt. Luid gejuich op alle banken? Think again. Zowel in een aantal Britse kranten als op talloze blogs geeft het geen pas dat een blank middenklassemeisje gekleurde vrouwen opvoert als accessoire. Net zo goed kregen de jonge zangeres Lorde, een zelfverklaarde feministe, en blanke rapper Macklemore al vaker kritiek omdat ze de spot zouden drijven met zwarte hiphopcultuur.

Maar is deze kritiek wel terecht? Of raakt ons morele kompas steeds vaker het noorden kwijt door selectieve verontwaardiging? Moet de focus niet liggen op het feit dat Lily Allen het seksisme in de popindustrie hekelt? "I don't need to shake my ass for you because I've got a brain", sneert ze. En dat Robin Thicke een R&B-hit schreef die wat onnozel klinkt, maar een clip heeft waarin de vrouwen zelfs topless de bovenhand blijven hebben? Een lezer van The Guardian vatte het treffend samen: "Insinueren dat 'Blurred Lines' aanzet tot verkrachting, is als aannemen dat Madame Bovary een zelfmoordgids voor eenzame huisvrouwen is."

Murder ballad

Wie Thicke toch de zwartepiet (no pun intended) toebedeelt en aanstuurt op censuur, belandt natuurlijk gauw in een grijs gebied. De hit 'Summer Nights' van de film Grease kun je net zo goed lezen als een allusie op verkrachting. De meisjes zingen: "Tell me more, tell me more, was it love at first sight?" De jongens snuiven: "Tell me more, tell me more, did she put up a fight?" Ook Johnny Cash zou in dit klimaat moeilijker wegkomen met een murder ballad waarin hij gromt: "So if your woman's devilish / you can let her run / Or you can bring her down and do her like Delia got done."

Drie Britse vrouwengroeperingen willen een werkbaar signaal geven. Ze lanceerden de campagne Rewind & Reframe, die mogelijk racisme en seksisme in videoclips in kaart wil brengen. Het popicoon Annie Lennox wil dan weer een categorisch systeem invoeren, waarin met leeftijden gewerkt, zoals bij film. Op die manier zou de seksuele overdaad in clips mettertijd ook moeten afnemen.

Bijsturen wint het telkens van verbannen. Want muziek, en bij uitbreiding alle kunsten, hebben geen baat bij censuur.