'Passief roken is kindermishandeling'

De risico's zijn niet min voor wie opgroeit bij nicotineverslaafde ouders. Jonge kinderen die in de huiskamer blootgesteld worden aan tabaksrook lopen een groter risico op wiegendood. Ze krijgen ook vaker astma, chronische bronchitis, middenoorontsteking en hersenvliesontsteking. "Is er nog meer nodig om roken in het bijzijn van kinderen mishandeling te noemen? De VLK vindt van niet", stellen voorzitter Jean-Jacques Cassiman en preventiehoofd Erwin De Clerck. De Liga roept de samenleving op om roken in de buurt van kinderen niet langer te dulden en pleit zelfs voor een wettelijk verbod.

"Kinderen zijn intens kwetsbaar voor passief roken", bevestigt Hedwig Boudrez, tabacoloog aan de UGent. Hij krijgt in zijn praktijk veel ouders over de vloer die van hun rookverslaving af willen. "Roken in de buurt van kinderen, daar leeft toch al een gevoeligheid voor. Sommigen kloppen bij me aan als ze al zwanger zijn, anderen proberen te stoppen met roken zodra ze aan kinderen willen beginnen." Toch ziet Boudrez evengoed zwangere vrouwen die hun sigaret niet kunnen laten. "Vergeet niet: we hebben het hier over een verslaving. Niet iedereen slaagt erin om te stoppen."

Ouders die een sigaret opsteken bij hun kroost, geen haan die er vroeger naar kraaide. Dat is nu wel even anders. "Logisch", vindt Boudrez. "De wetenschappelijke gegevens waarover we nu beschikken, waren er tien jaar geleden niet. Toen was er veel minder bekend over de schadelijke gevolgen." Gisteren verscheen nog een studie van het Steunpunt Milieu en Gezondheid (UGent) waaruit blijkt dat lichaamsvreemde stoffen, zoals tabaksrook, het DNA kunnen beschadigen en leiden tot kanker en hart- en vaatziekten.

Maar wat met fijn stof op snelwegen en uitlaatgassen tijdens files? Is een sigaret dan zo gevaarlijk? "Passief roken is voor kinderen nog altijd iets erger dan op 100 meter van een snelweg wonen", weet Dirk Avonts, professor huisartsengeneeskunde (UGent). "In de file staan is trouwens van korte duur, thuis meeroken is een langdurig proces. De Liga heeft dus zeker een punt. Kinderen mogen eigenlijk nooit blootgesteld worden aan tabaksrook. Het is ook zo dat hun longen zich dan niet volledig ontwikkelen. Als kind hebben ze daar geen last van, als jongvolwassene ook niet. Maar op hun 70ste kan dat wel het verschil maken tussen een mooie oude dag en een leven vol puffertjes."

Gezond zijn ze niet, die peuken. Maar wat met het recht op privacy? Roger Blanpain, professor emeritus arbeidsrecht en fel tegenstander van roken, is stellig: "Het recht op privacy eindigt waar de gezondheid van het kind begint. Politici zouden moeten duidelijk maken dat roken in het bijzijn van kinderen crimineel gedrag is, want ze lopen enorme schade op door die smeerlapperij."

Inval in de huiskamer

Roken in de wagen valt te controleren. Maar een onverwachte inval van de antirookbrigade in je huiskamer is onmogelijk en niet aangewezen, volgens Blanpain. "Maar Kind & Gezin zou rokende ouders op hun plicht kunnen wijzen. Wordt daar geen gevolg aan gegeven, dan kan de vrederechter tussenbeide komen en een straf opleggen. Een werkstraf bijvoorbeeld. Laat die mensen maar een hele dag peuken rapen op straat."

Maar kan dat wel, roken in het bijzijn van kinderen bij wet verbieden? "Dat is zeker mogelijk, ook al zou het erg ingrijpend zijn op de privésfeer", zegt Willem Debeuckelaere, voorzitter van de Privacycommissie. "Maar de vraag blijft: hoe ga je dat controleren?" Voor de Vlaamse Liga tegen Kanker hoeft het wettelijk verbod evenwel geen sanctiemiddel te worden, wel een "geloofwaardig signaal". "Het is in de hoofden van de mensen dat we moeten optreden", klinkt het nog.