'Er zijn jonge privédetectives die over de schreef gaan'

"De huidige detectivewet laat dergelijke praktijken meestal toe", zei Jan Cappelle, hoofd van de controledienst bij de federale overheidsdienst Binnenlandse Zaken, die over de detectives moet waken, zaterdag in De Tijd. "Ik pleit daarom voor een nationale arbeidsovereenkomst tussen werkgevers en werknemers om het gebruik van privédetectives te regelen. Dan is het duidelijk wat wel en niet mag".

België regelt het werk van privéspeurders nu met een wet die in 1991 gemaakt is. Volgens de vakbonden ACV en ABVV zitten er gaten in, waardoor detectives werknemers kunnen bespieden om te kijken of er geen regels worden overtreden, met als doel onder een hoge ontslagvergoeding uit te komen.

Volgens werkgeversorganisatie VBO zijn er geen indicaties dat bedrijven massaal een beroep doen op privédetectives om personeel te bespioneren. "Het is geen wijdverspreide praktijk. Indien feiten en cijfers zouden staven dat de huidige wetgeving die het inschakelen van privédetectives regelt ontoereikend is geworden, is het VBO bereid om deze problematiek verder te bekijken."

Niet echt ziek

Er zijn soms detectives die over de scheef gaan, beaamt Carlos van Knippenberg, privédetective in Oostende, in reactie op de beschuldiging van de vakbonden. "Jonge detectives die door zakenlui worden ingeschakeld" hebben wel eens de neiging om zich van de wet weinig aan te trekken. Om te scoren lappen die de privacy van hun doelwit dan geheel aan de laars.

Daar moet het ministerie van Binnenlandse Zaken beter tegen optreden, zegt Van Knippenberg, die als directeur van CV Investigations in Oostende ook voorzitter is van de Nationale Beroepsunie van Privédetectives. Maar strengere wetsregels zijn daarbij volgens hem niet nodig.

In de nieuwe wet die nu in voorbereiding is om het werk van detectives meer te reguleren, kan bijvoorbeeld komen te staan dat een speurder degene die hij wil volgen daarvan op de hoogte moet stellen. "Stel je voor dat je dit echt moet doen. Dat zou de doodsteek zijn voor de allround privédetective", zegt hij.

Van Knippenberg ziet duidelijke politieke tegenwind van een "rode minister" voor zijn collega's. Zijn vereniging vertegenwoordigt 35 klassieke detectives, al telt België bij elkaar een kleine duizend private onderzoekers. Het gros werkt echter bij verzekeringsbedrijven waar ze fraude moeten bestrijden bij assurantieclaims, of als bedrijfsrechercheurs die bij grote bedrijven als Carrefour interne diefstal en oplichting onderzoeken.

Zelf begon detective Carlos van Knippenberg (40) zijn firma in 2007. Hij is ervan overtuigd dat zijn werk een nuttige maatschappelijke functie heeft. "Bedrijven worden vaak bestolen door hun eigen personeel. Daar moeten ze toch iets tegen kunnen doen?"

"Ik heb gewerkt in opdracht van een bedrijf dat zat met een vloerenlegger die de boel bedroog. Die ondernemer was ten einde raad. Hij wilde van die man af, maar hij wilde geen hoge ontslagvergoeding betalen. Dat zou immers een bonus op diefstal zijn. "Die vloerenlegger werkte al zeventien jaar bij die baas. Het probleem was dat hij zich soms ziek meldde, en dan ging hij zwartwerken - voor een concurrerend bedrijf nog wel. Dat hebben we met foto's kunnen aantonen. Waarbij je nog goed moet opletten dat je zo iemand in beeld brengt terwijl hij op de openbare weg werkt, want als hij op particulier terrein werkt, mag dat niet gefotografeerd worden volgens de bestaande wet."

Dat soort fraude bestrijden is goed, zegt Van Knippenberg. "De ziekenkas wordt opgelicht, de werkgever wordt benadeeld. De nieuwe wet zou zo iemand meer willen beschermen, omdat je hem zou moeten melden dat hij gecontroleerd wordt. Is dat niet de wereld op zijn kop?"

Maar wat te doen tegen detectives die zelf de wet overtreden? "In iedere sector heb je wel een paar cowboys - ook bij de politie. Dat betekent nog niet dat je de hele politie dan het werken onmogelijk moet maken", zegt Ronny Jeurissen, eigenaar van detectivebureau Jeurissen Investigations.

"Ik heb respect voor Jan Cappelle", zegt hij over het hoofd van de directie Private Veiligheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken, die een voorstander is van een strengere wet. "Maar Cappelle moet eens wakker worden. We leven in 2013, in een samenleving die moeilijker is geworden."

Personeel fraudeert

Bedrijfsfraude komt steeds vaker voor, zeggen de detectives. Een vertegenwoordiger kan niet altijd omgaan met de vrijheid van de functie. Een bezoek aan de kapper in de tijd van de werkgever, een te lange lunch of zelfs activiteiten voor een eigen bedrijf komen voor, meldt Jeurissen.

Hetzelfde geldt volgens hem voor ziekteverzuim. "Jeurissen Investigations brengt absenteïsme, waarbij het vermoeden van zwart en grijs verzuim bestaat, voor u in kaart en rapporteert de werkelijke feiten en omstandigheden", zo werft zijn bureau. Voor 60 euro per uur, plus 85 cent per kilometer, controleert Jeurissen of een personeelslid de kanten er niet afloopt.