Gents stadsmuseum STAM grote winnaar MuseumPrijzen 2012

De MuseumPrijzen bekronen jaarlijks in elk van de drie gewesten het museum dat het hardst werkt aan publieksbetrokkenheid en -vernieuwing. De prijzen, telkens 10.000 euro, zijn een aansporing om op de ingeslagen weg voort te gaan. Ook het publiek kent elk jaar per gewest een onderscheiding toe.

Het STAM heeft dit jaar een dubbelslag geslagen, net zoals het Leuvense Museum M vorig jaar: het STAM wint zowel de MuseumPrijs als de prijs van het publiek in Vlaanderen. Het Gentse stadsmuseum opende zijn deuren op 9 oktober 2010, na een grondige renovatie van de historische Bijlokeabdij en de aanbouw van een hedendaags inkomgebouw.

Het STAM vertelt het verhaal van de stad en bekijkt het heden vanuit het verleden. De jury looft de organische manier waarop het museum tot stand kwam. "Bescheiden werkt het museum sinds de opening verder. Zo ontplooide het een indrukwekkende publiekswerking die een groeiend aantal bezoekers blijft boeien."

Doelgroepenbeleid

Voorts heeft het museum, aldus de jury, "een voorbeeldfunctie", is het "in de eerste plaats een museum van en voor de stad" en maakte het "het begrip stedelijkheid bevattelijk". "Het museum is goed toegankelijk voor rolstoelgebruikers en voor rondleidingen kan je een doventolk aanvragen. Ook aan andere kansengroepen besteedt het museum op een subtiele en niet-stigmatiserende wijze aandacht."

Voor de PublieksPrijs Vlaanderen, waaraan geen geldbedrag is verbonden, namen STAM en het Antwerpse Museum aan de Stroom MAS allebei een vliegende start. De nek-aan-nekrace werd uiteindelijk door het STAM gewonnen.

Voor het Brussels gewest gaat de MuseumPrijs naar het Hortamuseum, gevestigd in de privéwoning van de baanbrekende architect in de Amerikaansestraat in Sint-Gillis. De jury bewondert de consequente manier waarop het Hortamuseum al meer dan twintig jaar het patrimonium van Horta verdedigt en minutieus restaureert. "Sinds de restauratie is voltooid, kan het museum ten volle zijn publiekswerking ontplooien." De aankoop van het aanpalende huis van Brunfaut voor onthaal, cafetaria, kantoren, archief en bibliotheek zal volgens de jury de publiekswerking nog verder stimuleren.

In Wallonië gaat de prijs naar het Musée international du carnaval et du masque in Binche, dat maskers en vermommingen uit de hele wereld presenteert. Het museum bestaat al sinds het einde van de 19de eeuw, zegt de jury, maar sinds 1975 groeide de organisatie van een bescheiden instelling uit tot een modern museum met meer dan 30.000 stukken, bijna negenduizend kostuums en een open blik op de buitenwereld.

"Het is een kenniscentrum inzake de materiële en immateriële aspecten van internationale carnavalcultuur en rituelen, waarbij maskers en vermommingen centraal staan." De jury looft het consequente en doordachte doelgroepenbeleid met extra aandacht voor kinderen.

"Een grondige verbouwing van het museum is bijna afgerond en zet de toegankelijkheid van de bezoeker op de eerste plaats. Ook minder gegoede groepen in de samenleving kunnen het museum bezoeken dankzij aangepaste toegangsprijzen. Op aanvraag is er voor slechthorenden en doven een rondleiding in gebarentaal mogelijk."

KinderJury

De PublieksPrijs gaat in Brussel naar het Magritte Museum, dat helemaal aan de Belgische surrealistische schilder is gewijd en sinds 2009 bestaat. In Wallonië stemde het publiek voor het Musée Gaumais in Virton. De Gaume is de zuidelijkste streek van ons land. Het museum heeft zich sinds de oprichting in 1937 vooral beziggehouden met het vrijwaren van het specifieke erfgoed van de Gaume.

De KinderJury ten slotte koos voor de vierde keer in elk gewest het meest kindvriendelijke museum: de prijzen gingen naar het Art & Marges museum in Brussel, dat zich vooral met outsiderkunst bezighoudt, De wereld van Kina, een natuurmuseum voor kinderen en jongeren in Gent, en het Musée Royal de Mariemont in Morlanwelz, dat een unieke verzameling van de klassieke culturen aanbiedt.