We pompen weer meer CO2 in de lucht

Slecht nieuws: klimaatverandering almaar duidelijker

1. Vlaamse uitstoot van broeikasgassen gestegen, energie-efficiëntie niet

Vlaanderen heeft in 2010 9 procent meer broeikasgassen uitgestoten dan het jaar voordien. Daarmee wordt de dalende trend van de vorige jaren een halt toegeroepen. De uitstoot bevindt zich met 85,3 miljoen ton opnieuw op het niveau van vóór 2006. Vooral de uitstoot van CO2, het belangrijkste broeikasgas, nam in 2010 toe. De stijging is met telkens 18 procent het grootst bij de huishoudens en de industrie, maar doet zich voor in alle sectoren.

Volgens de onderzoekers is de slechte evoltuie voornamelijk toe te schrijven aan een heropleving van de economie na de financieel-economische crisis van 2008-2009 en de zeer strenge winter in 2010. Ze stellen dan ook vast dat de ontkoppeling tussen economische groei en het energiegebruik zich niet verder doorzet, ondanks een eerdere positieve evolutie in die richting.

2. Uitstoot van kankerverwekkende deeltjes stijgt

De uitstoot van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's), kankerverwekkende deeltjes die vrijkomen bij onvolledige verbranding, steeg in de periode 2000-'10 met 28 procent. Daarmee zijn de gezondheidsdoelstellingen met 19 procent overschreden. In 2010, het recentste jaar waarvan de gegevens geanalyseerd zijn, lag de uitstoot door transport 55 procent hoger in 2000 door het stijgende dieselgebruik en de verhoogde inzet van katalysatoren.

Op lange termijn is de verdieseling een belangrijke oorzaak. Ook speelt mee dat mensen steeds meer alleen wonen in relatief steeds grotere huizen die meer verwarmd moeten worden. De hogere verwarmingsbehoefte in 2010 door de zeer strenge winter is een factor, net als de stijgende prijzen van fossiele brandstoffen. Daardoor gaan mensen meer hout verbranden, wat de uitstoot doet toenemen.

3. Klimaatverandering laat haar tanden zien

Nochtans benadrukken de auteurs dat de klimaatverandering in ons land geen loos begrip meer is. Zo is het ondertussen 2,3 graden warmer dan in de pre-industriële periode. De zestien warmste jaren sinds de start van de metingen in 1833, situeren zich allemaal in de periode 1989-2010.

Daarnaast wordt het ook natter. Er is sprake van toenemende neerslag, nattere winters en minder maar meer intense buien in de zomer. De jaarlijkse hoeveelheid neerslag kent een langzame maar aanhoudende stijging (gemiddeld 5 mm per decennium).

De kust wordt daarenboven geconfronteerd met een duidelijke stijging van het zeeniveau. Vergeleken met 1970, lag het jaargemiddelde van het zeeniveau in 2010 al 103 mm hoger in Oostende, 115 mm hoger in Nieuwpoort en 133 mm hoger in Zeebrugge.

Goed nieuws: minder water verspild

1. Waterverbruik in tien jaar tijd met een tiende gedaald.

Het waterverbruik is in Vlaanderen in tien jaar tijd met zowat 10 procent gedaald. Zowel het verbruik van leiding-, grond- als oppervlaktewater nam tussen 2000 en 2009 opmerkelijk af. Gemiddeld verbruiken Vlaamse gezinnen 100 liter leidingwater per dag, wat dagelijks 10 liter minder is dan in 2000. Vlamingen zijn zich meer en meer bewust van de kostbaarheid van water, waardoor we ook ons gedrag aanpassen, stelt de VMM vast. "Het laatste decennium werd het ook eenvoudiger om spaarzaam om te gaan met water dankzij de inburgering van de spaarknop op wc of zuinigere was- en vaatwasmachines", schrijven de onderzoekers. Maar ook in de industrie tekent zich een daling af.

2. De doelstellingen voor fijn stof

zijn gehaald.

Verhoogde concentraties fijn stof inademen kan erg schadelijk zijn voor de gezondheid. Landbouw, transport en industrie zijn de belangrijkste bronnen van die deeltjes, die tot diep in de longen doordringen en zo ook andere vervuilende stoffen in je lichaam brengen. Daarom zijn strikte doelstellingen vooropgesteld. Voor één soort van dat fijn stof zit Vlaanderen bijna aan de doelstelling voor 2020. Voor de andere belangrijke categorie is die doelstelling gehaald.

3. Meer dan twee derde van het huishoudelijk afval wordt gerecupereerd.

In 2010 ging meer dan twee derde van de ingezamelde huishoudelijke afvalstoffen naar een of andere vorm van materiaalrecuperatie: 44 procent naar recyclage, 23 procent naar compostering of vergisting, 2 procent naar voorbehandeling (drogen-scheiden) en 1 procent naar hergebruik. De grootste stromen naar recyclage waren die van papier- en kartonafval (33 procent), bouw- en sloopafval (26 procent) en glas (13 procent).