‘Partijtop moet nu dringend zijn conclusies trekken’

ANTWERPEN

Morel predikt niet in de woestijn. Ook de dissidente Bruno Stevenheydens, tot eind april lid van de partij, spaart zijn kritiek niet. ‘Zondag klonk het dat ons huis nog overeind staat, terwijl het duidelijk is dat het half is ingestort.’

Minder dan 13 procent houdt het Vlaams Belang nog over na de zinderende stembusgang van zondag. Dat percentage staat in schril contrast met de uitzinnige feestvreugde die traditioneel verkiezing na verkiezing te zien is aan de Amerikalei in Antwerpen. Op zes jaar tijd zakte het bruine balkje van 24,13 naar 12,60 procent. Bijna een halvering. Met haar scherpe discours blijft het Belang maatschappelijk doofstom, maar intern klinkt het gekrakeel steeds luider. Gewezen voorzitter Frank Vanhecke en Marie-Rose Morel stonden niet op een lijst, wat boegbeeld Philip Dewinter zondag aanhaalde als een van de redenen voor de zware nederlaag van het Belang: “De lijstvorming was niet schitterend.”

“Niet schitterend?”, vraagt Morel zich af. “Er was simpelweg een veto uitgesproken tegen een mogelijke deelname van mij. Dit is niet de eerste leugen van Dewinter. Nu zeggen dat ik niet wou deelnemen? Ik wou dat wél, maar als je net voor de verkiezingen nog snel een mailtje krijgt waarin je een slechte plaats krijgt aangeboden, sta je natuurlijk niet te springen.”

Na het nieuwe verlies van bijna 7 procent richt Morel zich direct tot de partijtop. “Hoe kun je de zware klap nu niét toegeven? De boegbeelden die ’s avonds ontkennen dat er druk is op hun posities? De heren voelen zich duidelijk goed in hun vel. Onbegrijpelijk. Een beetje nederigheid zou op zijn plaats zijn. Dit waren ónze verkiezingen: over Vlaams-nationalisme, de Vlaamse identiteit, onze corebusiness. En net nu verliezen we fors. Als we deze barre situatie nog willen redden, moet de partijtop zijn conclusies trekken.”

Morel pikt het niet dat voorzitter Valkeniers zich niet aangesproken voelt na de kiesnederlaag. “Hij heeft geen enkele rol van betekenis gespeeld. Zat hij tijdens deze campagne aan de andere kant van de aardbol misschien? Ik zou het niet weten. Het is voor iedereen duidelijk dat onze partij absoluut niet meer in balans is. Na een trauma moeten verschillende fases doorlopen worden: ontkenning, aanvaarding en herstel. Hoog tijd dat de aanvaarding intreedt bij de top, want een dergelijke ontkenning is pijnlijk voor onze partij. En geloof me, ik ben heus niet de enige binnen Vlaams Belang die er zo over denkt. Na zondag heb ik tal van gelijkaardige reacties gehoord.”

De verbale steekpartij blijft niet beperkt tot Morel. Ook Bruno Stevenheydens spaart zijn kritiek niet. Eind vorige maand stapte de Oost-Vlaming op bij Vlaams Belang, nadat Alexander De Croo de regering liet vallen. Stevenheydens ging weg uit onvrede met de heersende standpunten van zijn partij omtrent het Antwerpse mobiliteitsvraagstuk en de havenproblematiek. Anderhalve maand hield hij de lippen stijf op elkaar. De mokerslag van zondag nodigt hem uit om de partijtop nu in vraag te stellen.

“Voor alle duidelijkheid: ik wil geen koppensnellerij, maar je kunt nu eenmaal niet naast de feiten kijken”, steekt Stevenheydens van wal. “Bij het Vlaams Belang wordt het verlies ingepakt in een wollige uitleg die het eigen falen moet toedekken. ‘Ons huis staat nog overeind’, zei Dewinter, terwijl het duidelijk is dat het half is ingestort. Niemand neemt er ook maar de verantwoordelijkheid op zich.”

Stevenheydens verwijst naar onze noorderburen, waar verliezende partijvoorzitters vaak al op de kiesdag zelf de handdoek in de ring gooien. Toen Nederlands premier Balkenende zwaar verloren had, gaf hij meteen zijn ontslag. Een traditie die ons land vreemd is, vooral ook bij het Vlaams Belang. “Toch nemen sommigen nu wel hun verantwoordelijkheid in België. MR verliest, Reynders stapt op. LDD verliest, Dedecker stapt op. Maar bij het Belang? Niks aan de hand.”

“Dewinter heeft bewezen dat de koerswijziging na de drempelverlagende campagnes van 2004 en 2006 nefast is voor de partij. Met verschillende onnodige provocaties van het afgelopen jaar heeft hij vooral zijn positie willen versterken in een partij die juist door die provocaties aan belang inboet. Kansen om inhoudelijk sterk te scoren werden meer dan eens onbenut gelaten en overleg en de verdere uitbouw van een goed programma werden ondergeschikt gemaakt aan de polarisatie- en provocatiestrategie van enkelingen. Een nieuwe koers is enkel mogelijk als sommige kopstukken zelf bereid zijn om een stevige stap opzij te zetten.”

De striemende kritiek aan het adres van de partijtop raakt boegbeeld Dewinter niet. De onkreukbare onder de Vlaams-nationalisten doet de woorden van Stevenheydens af als oninteressant: “Natuurlijk, de mening van Stevenheydens doet hier niet ter zake.” Ook de uithaal van Morel maakt (voorlopig) geen krassen in het imago van Dewinter. “Dergelijke uitspraken horen op een partijraad, niet in een krant. Enkele maanden geleden hebben we de rangen gesloten. De interne verdeeldheid moest stoppen, omdat de ruzie de autoriteit van de partij aantastte. Dat sommigen nu opnieuw zondigen, valt enkel maar te betreuren.”