De Croo staat met de rug tegen de muur

Ondanks een masseerbeurt bleek Alexander De Croo, vicepremier voor Open Vld, maar moeilijk te vermurwen tot een compromis gisteren. Tijdens een aparte lunch probeerden vicepremiers Johan Vande Lanotte (sp.a) en Pieter De Crem (CD&V) hem te overtuigen, maar het menu leek bij de liberale vicepremier niet in de smaak te vallen.

's Avonds bleven de coalitiepartners de druk opvoeren op De Croo. MR en cdH probeerden laat op de avond om toch nog een doorbraak te forceren en De Croo op de knieën te dwingen. Bij het ter perse gaan zaten de ministers nog steeds samen.

De federale coalitie moet zo snel mogelijk 1 procent van het bbp aan structurele maatregelen vinden om de begroting op orde te stellen en groen licht te krijgen van de Europese Commissie. De liberalen vinden het evenwicht tussen nieuwe inkomsten (lees: belastingen) en besparingen al enkele dagen 'totaal onevenwichtig'.

Opbod

PS-vicepremier Laurette Onkelinx legde voor ruim 200 miljoen euro aan besparingen op tafel en voor meer dan 400 miljoen aan nieuwe inkomsten. In dat pakket zijn er vier nieuwe taksen (230 miljoen euro) waar Open Vld het moeilijk mee lijkt te hebben: een minimumbelasting voor bedrijven (100 miljoen euro), een btw voor advocaten, een heffing voor de brandverzekering en een taks voor intercommunales.

De liberale houding zorgde voor zware kritiek binnen de coalitie. "Hij is niet in staat een compromis te sluiten", klaagt een bron over vicepremier De Croo. "Wat denkt hij wel?", klinkt het elders. "Hij kan alleen maar plooien. Het is altijd hetzelfde met dit soort mensen: ze vragen onmogelijke dingen en dan moeten ze uiteindelijk toch aanvaarden dat ze het niet zullen krijgen."

Nog een andere coalitiepartner merkt op dat de liberalen dit opbod gewoonweg niet kunnen volhouden. "Wat gaan ze nu doen? Dit is slechts een begrotingscontrole. Gaan ze daarvoor de stekker uit de regering trekken? Nee, want dat zou belachelijk zijn. Hun enige optie is: landen. Niemand gelooft dat dit budget rond geraakt zonder extra belastingen. Behalve Open Vld."

Bij de Vlaamse liberalen blijven ze een andere mening toegedaan. België moet structureel zwaar besparen en de aanbevelingen van de Commissie, de OESO en IMF op de voet volgen, op die spijker blijft Open Vld kloppen. Gisteren bleek nog dat België vorig jaar met een begrotingstekort van 3,9 procent van het bbp afsloot. De kapitaalinjectie in Dexia van eind vorig jaar was goed voor 0,8 procent van het deficit. Ons land komt zoals verwacht dus niet tegemoet aan de doelstelling die Europa had opgelegd.

Sterkte van PS

Verder voelt De Croo de hete adem van zijn partij in de nek, en zeker van voorzitster Gwendolyn Rutten. Zij houdt de druk op haar vicepremier hoog. Heel hoog. Zo gooide De Croo tijdens de begrotingsbesprekingen op een bepaald moment zijn iPhone op tafel terwijl hij uitriep 'dat ze het dan zelf maar moet doen'.

De coalitiepartners hebben dat ook door. De kritiek beperkt zich dan ook niet alleen tot de Croo, ook Rutten krijgt ervan langs. "Die Rutten is nog maar net aangekomen en ze gelooft al dat ze alles kan veranderen. Ze kent blijkbaar de sterkte van de PS nog niet", luidt het.

Tot nu toe blijft de partij achter de strategie van De Croo en Rutten staan. "Dit lijkt ons een geschikte manier om iets te verkrijgen", bevestigt een topliberaal met een pak kilometers op de teller. "Het is gedaan met hervominkjes die elke drie maanden opnieuw besproken moeten worden. Dat doen we niet meer. We zitten in deze regering om echte hervormingen te doen, zoals Europa het eist. En niet om altijd op de rem te moeten staan." Van het partijbureau maandag tot de fractievergadering gisteren, overal viel dezelfde boodschap te horen: 'niet toegeven'. "Perceptie interesseert ons niet", zegt een bron in de hoogste partijregionen. "Wij willen enkel met een goed sociaaleconomisch track record naar de verkiezingen trekken."

Op steun van zusterpartij MR hoefde Open Vld niet te rekenen. "Wij menen dat ze een brug te ver gaan", luidt het daar.