Acht op tien artsen schrijven schadelijke pil voor
Huisartsen schrijven de pil te lichtzinnig voor aan jonge vrouwen, zegt Test-Aankoop, dat een steekproef organiseerde. Artsen polsen te weinig naar mogelijke risicofactoren, geven te weinig uitleg en grijpen te snel naar risicovollere varianten met een aantrekkelijk imago.
Test-Aankoop stuurde vier meisjes rond de 20 die wilden beginnen met de pil naar 77 Belgische huisartsen, om na te gaan hoe die met zo'n vraag omgaan. 40 procent van de artsen blijkt te weinig vragen te stellen over eventuele risicofactoren. Roken, een hoge bloeddruk, medicatiegebruik, aanleg voor migraine of een familiale voorgeschiedenis van tromboses kunnen redenen zijn om voor een ander type te kiezen.
Een op de drie artsen gaf weinig uitleg over de pil, en amper 18 procent schrijft pillen van de tweede generatie voor, zoals de richtlijnen aangeven. De rest koos voor een pil van de derde of vierde generatie, hoewel die fors duurder zijn en de kans op een trombose verdubbelen. Amper 29 procent van de bezochte artsen voldoet aan de verwachtingen, meent Test-Aankoop.
De anticonceptiepil bestaat uit twee verschillende hormonen: oestrogeen en progestageen. Bij de verschillende generaties pillen wordt een ander type progestageen gebruikt. Bij de derde en vierde generatie verdubbelt daardoor de kans op tromboses ten opzichte van de tweede generatie, van twee naar vier op 10.000. Gigantisch is het risico dus niet, maar gezien het feit dat in België meer dan een miljoen vrouwen de pil slikken, kan het niet anders dat sommigen toch getroffen worden door een bloedklonter. In Frankrijk is nu ophef ontstaan over vier pildoden in ruim 25 jaar tijd. "De risico's zijn klein, maar als er een veiligere variant bestaat, schrijf ze dan ook voor", zegt dokter Martine Van Hecke van Test-Aankoop.
Zij ziet verschillende verklaringen voor het feit dat huisartsen toch voor de meer risicovolle soorten grijpen. "Een derde van de artsen grijpt naar de allernieuwste pillen op de markt, ook al zijn die niet even veilig en bovendien fors duurder. Veel heeft te maken met marketing, en artsen zijn niet even kritisch. Of ze hebben de recentste studies gemist die wijzen op de verschillen. Bij jonge meisjes speelt ook de prijs mee: de derde generatie pillen zijn quasi allemaal gratis voor wie jonger is dan 22, bij de tweede generatie is dat niet zo."
Test-Aankoop vraagt de minister van Volksgezondheid Laurette Onkelinkx (PS) dan ook hier iets aan te doen.
"Het is inderdaad een schande dat mensen blijven kiezen voor pillen met mooie namen, terwijl die veel te duur zijn voor wat ze zijn, terwijl er gratis varianten zijn die kwalitatief beter zijn", beaamt gynaecoloog Marc Cammu (UZ Brussel). "Als een fabrikant reclame maakt met 'de pil waarmee je vermagert', dan weet je dat de vraag groot is, ook al is het product niet zo goed. Ook artsen stappen, al dan niet bewust, mee in dat promopraatje."
Een mooi voorbeeld is de populaire pilsoort Yasmin. "Voor dertien maanddossisen betaal je 110 euro, terwijl dat voor Microgynon 30, mijn voorkeurpil, slechts 17 euro is. En toch heeft Yasmin het tot marktleider geschopt. Het merk, in handen van Bayer, staat zo sterk dat het niet geïnteresseerd was in afspraken met de overheid over terugbetaling, omdat ze dan een plafondprijs moet hanteren."
Goed gesprek
Ook dokter Maaike Van Overloop, voorzitster van Domus Medica, herkent dat verhaal. "Dankzij hun vriendinnen weten jonge meisjes vaak wat ze willen nog voor ze naar de dokter gaan, en het is niet altijd makkelijk om hen daar vanaf te brengen. Al kan een goed gesprek veel verhelpen, want beweringen over 'goed tegen acne' of gewichtsverlies zijn niet bewezen."
Toch waarschuwt Cammu tegen algehele paniek. "De risico's blijven miniem en als arts bega je geen medische fout omdat je een vrouw niet op de rooster hebt gelegd. Jonge vrouwen vertellen je meestal zelf wel dat trombose voorkomt in de familie. Hun rookgedrag bekijken is veel zinvoller."