Poëzie lezen, muziek schrijven, drama zingen

De componist Hugo Wolf, die door velen als de ‘schepper van het nieuwe Duitse lied’ (nieuw na Schubert en Schumann) wordt beschouwd en die tamelijk jong stierf in een psychiatrische kliniek, krabbelde eens op een papiertje: “Wolf, poëzie en muziek één.” Wolf prefereerde voor zijn liederen de teksten van de Duitse romantici: Goethe, Eichendorff en Mörike. Niemand heeft van die laatste zoveel gedichten op muziek gezet als hij. Dit was ‘zijn’ poëzie; hierin bereikte hij zijn ideaal: “evenveel muziek als in de po- ëzie zit, geen toevoegingen, alles uit het poëtische object puttend”.

Het is lastig voor een zanger om dat ideaal om te zetten in klinkende praktijk. Dietrich Henschel gooit het over een ‘romantische’ boeg. Zijn poëzie is dramatisch; hij is zelf trouwens een man van de bühne. Zo wordt elk lied een levend portret, en wel eerder een kortfilm in 3D dan een tekening.

Een heel andere weg bewandelen Christoph Prégardien en Julia Kleiter in Wolfs veel populairdere Italienisches Liederbuch. Vaak worden deze liederen in concert misbruikt om op gemakkelijk succes te spelen. Deze cd is een mooi bewijs dat het ook anders kan en moet. Bij deze twee zangers be- wonder je de onkokette, onsentimentele, moderne zegging, die toch nergens zakelijk wordt. Liedzang wordt hier tot de essentie herleid: het fijn tekenen van een poëtische omgeving.

Prégardien is ook een van de voornaamste Schubert-uitvoerders; als tenor staat hij zelfs aan de top. Nochtans is het de laatste tijd daarboven wat drummen. Daar hebben vooral Engelse zangers voor gezorgd, Ian Bostridge op kop. Mark Padmore voegt nu bij zijn veelgeprezen ‘Winterreise’ een misschien nog mooiere ‘Schö- ne Müllerin’. Zijn interpretatie legt de nadruk op de verscheurdheid en contactschuwheid van het hoofdpersonage. Daardoor komt het vermeend volkse zo goed als niet aan bod maar verdwijnt ook de dramatiek wat naar de achtergrond. Het maakt dat deze uitvoe

ring niet zozeer indrukwekkend dan wel héél mooi is, te meer daar Padmore ons in de mooiste hoekjes van zijn stem rondleidt. Gelukkig zorgt pianist Paul Lewis, van wie ook net een heel viriele uitvoering van de vijf pianoconcerten van Beethoven verschenen is, voor een krachtig tegenwicht.

Hugo Wolf, Mörike-Lieder. Dietrich Henschel, Fritz Schwinghammer (Fuga libera).

Hugo Wolf, Italienisches Liederbuch. Christoph Prégardien, Julia Kleiter, Hilko Dumno (Challenge Classics).

Franz Schubert, Die schöne Müllerin. Mark Padmore, Paul Lewis (Harmonia Mundi).