Karadzic: 'Ik streefde altijd de vrede na'
Radovan Karadzic, de vroegere leider van de Bosnische Serviërs, moet niet worden beschuldigd van genocide, maar zou moeten worden 'beloond voor al het goede dat ik heb gedaan: alles wat menselijkerwijs mogelijk is om oorlog te voorkomen en het lijden te beperken'.
Karadzic zei dit gisteren voor het Joegoslavië-Tribunaal in Den Haag, waar hij begon aan zijn verdediging. De massamoord in Srebrenica en de belegering van Sarajevo (1992-1995) zijn de belangrijkste feiten in de aanklacht. Hij werd in 2008 gearresteerd in Belgrado na zich jarenlang schuil te hebben gehouden, met baard en al.
Op de zitting verscheen de 67-jarige Karadzic weer met zijn vertrouwde grijze kuif, uiterlijk ontspannen. Hij zei slachtoffer te zijn van 'leugens, propaganda en geruchten vol haat' over vermeende oorlogsmisdaden, en omschreef zichzelf als een 'zachtaardig mens, tolerant, met een groot vermogen om andere mensen te begrijpen'.
Karadzic zei nooit iets tegen Moslims en Kroaten te hebben gehad. "Ik heb nooit gediscrimineerd. Mijn kapper, een man van wie ik veel hield, was een Moslim." Ook noemde hij zich een man van de literatuur, iemand die graag kindergedichten schreef. "Ik heb ons leger diverse malen tegengehouden, terwijl we dicht bij de overwinning waren. Ik heb altijd naar vrede gestreefd."
De eerste dag ging vooral over het beleg van Sarajevo, waar Servische sluipschutters volgens de aanklagers drie jaar lang dood en verderf zaaiden. De verdachte noemde de stad 'mijn tweede huis'. "Elke granaat die op Sarajevo viel, heeft me pijn gedaan." Hij zou opdracht hebben gegeven burgers te sparen.
Karadzic voerde aan dat enkele van de meest in het oog lopende incidenten, zoals de aanslag op de markt van Sarajevo, door tegenstanders van de Serviërs in scène waren gezet. Volgens hem werden lijken uit het mortuarium gehaald en op het plein gelegd. Ook zouden er etalagepoppen zijn gebruikt. Nabestaanden van slachtoffers op de tribune reageerden geschokt op de uitspraken. "Hij liegt!", werd er geroepen.
Karadzic krijgt van de rechters 300 uur voor het horen van getuigen, evenveel als de aanklagers nodig hadden voor hun getuigen à charge. De eerste getuige was de Russische ex-kolonel Andrej Demoerenko, die in 1995 een hoge VN-officier was in Sarajevo.
Met voor een aanzienlijk deel ballistische argumenten betoogde hij dat de Bosnische Serviërs ten onrechte de schuld hadden gekregen van een bloedbad in Sarajevo in 1995. Volgens hem lieten de Bosnische Moslims zelfs sluipschutters op eigen mensen schieten.
Gisteren begon bij het Joegoslavië-Tribunaal ook het proces tegen Goran Hadzic, een van de Servische leiders tijdens de burgeroorlog in Kroatië. Voor het tribunaal is dit het laatste proces. Hadzic wordt beschuldigd van moord, marteling en deportatie in Krajina, het deel van Kroatië dat werd opgeëist door de Serviërs. Hadzic werd vorig jaar gearresteerd.