Zonnen in West-Europa, bevriezen in het oosten
In onze contreien lijkt het wel Pasen, met temperaturen tot boven de twintig graden in Frankrijk. In Oost-Europa heerst ondertussen snijdende koude, tot min veertig graden. Erg verschillende windstromen maken het verschil.
Strandgangers in kerstsfeer doken de afgelopen dagen de zee in voor de kust van Biarritz. In de Franse regio van de Atlantische Pyreneeën gaf het kwik 22 graden aan. Het water was een aangename 18 graden warm.
Aan de voet van de Pyreneeën tekenden de Franse weerdiensten gisteren op kerstdag 23 graden op, in Baskenland gaf het kwik 25 graden aan. Noordelijker, ter hoogte van Parijs en België, vallen de lentetemperaturen van deze groene kerst op: 14 graden in de Franse hoofdstad en maxima tussen 9 en 14 graden bij ons. De Zwitsers zagen het kwik her en der klimmen naar 12, 14 en 16 graden. Nabij Basel was de recordtemperatuur 17,8 graden.
In Zuid-Duitsland moet het de warmste kerst ooit zijn geweest. Op kerstdag is in München maar liefst 20,7 graden Celsius gemeten. Dat is zes graden warmer dan ooit tevoren op die dag. Ook in de Zuid-Duitse stad Freiburg was het warm. Daar werd een temperatuur van 18,5 graden Celsius gemeten. Ook een record: de hoogstekersttemperatuur in de afgelopen 100 jaar.
Ook in andere gebieden in Zuid-Duitsland is het warmer dan 15 graden. In de deelstaat Beieren deden tienduizenden mensen hun laatste kerstinkopen in het zomerse weer. Café-eigenaars zetten tafels en stoelen buiten en cabriobezitters reden met open dak.
Meteorologen wijten de uitzonderlijk warme kersttemperaturen aan aanhoudende warme zuidenwind uit Noord-Afrika. Die zorgt in Europa voor temperaturen die tien graden boven de normale gemiddelden pieken. In berggebieden zoals de Pyreneeën en Zwitserland speelt ook het föhn-effect: de droge en warme daalwind langs de zijde van bergruggen. De föhn wordt warmer en droger naarmate hij dichter bij het dal komt.
Oostelijker kunnen feestvierders zich dat soort lentetoestanden met kerst niet voorstellen. In Rusland doken de temperaturen ver onder nul. De hoofdstad Moskou beleefde de tot nog toe koudste nacht van deze winter, met min 32 graden.
In het oosten van het land werd het nog kouder, tot min 40 graden en zelfs tijdelijk tot min 59 graden.
Over het hele land zijn meer dan 120 doden gevallen, waaronder tientallen mensen die zijn doodgevroren. Meer dan 1.700 anderen moesten in het ziekenhuis worden verzorgd. Ook in Wit-Rusland en Oekraïne staan hardnekkige vrieskou en sneeuwval op het menu. In Bulgarije vielen drie doden.
Het uitzonderlijke koudefront is te wijten aan koude luchtstromen uit het oosten en aan een groot Siberisch hogedrukgebied dat heel Rusland omvat.