Schandaal te veel voor Wulff
De Duitse bondspresident Christian Wulff is afgetreden. Zijn positie werd onhoudbaar nadat de Duitse justitie zijn immuniteit wilde opheffen voor een corruptie-onderzoek. Het zoveelste schandaaltje in een lange reeks.
Achteraf zal het voor zijn status echter niet eens veel uitmaken welke beschuldigingen tegen Wulff daadwerkelijk strafbaar zullen zijn. De reputatie van het staatshoofd was door alle kwesties in korte tijd al radicaal omgedraaid, zodat hij uiteindelijk ook de steun van de bevolking verloor.
Wanneer die omslag precies is begonnen is, daarover verschillen de meningen. Wulffs pleitbezorgers, de enkelen die afgelopen weken nog van zich lieten horen, spreken van een 'klopjacht' van de media, waarvan de kiem al gelegd zou zijn bij de verkiezing van Wulff in juni 2010.
Wulff was de kandidaat van bondskanselier Angela Merkel, nadat de zittende CDU-president Horst Köhler onverwacht in mei was afgetreden. Wulff stond tegenover de kandidaat van de linkse oppositie, Joachim Gauck, die bij bevolking en media het meest geliefd was, maar die geen meerderheid in het parlement had. Wulff werd wekenlang in de media bekritiseerd als te oninteressant, als een president zonder levenservaring.
Merkel drukte echter door. Ze wilde een beroepspoliticus die loyaal aan haar was, zodat niet nog meer onverwachte schandalen zouden plaatsvinden. Wulff was al actief in de politiek sinds zijn schooltijd en verstond de kunst om altijd neutraal te blijven glimlachen, ook als hij weerstand kreeg. Drie keer had hij erover gedaan om minister-president te worden, en ook als president werd hij pas na drie stemrondes gekozen.
Jong en dynamisch
Wulff wierp zich midden in het heftige integratiedebat op als pleitbezorger van de multiculturele samenleving. Hij zei: "De islam behoort ondertussen ook tot Duitsland". Hij reisde over de wereld, en nam genoeg fotografen mee om de volgende dag jong en dynamisch in de kranten te staan.
Maar net toen het moeizame begin vergeten leek, kwam er de aanval van Bild, het machtigste boulevardblad van Duitsland. Bild, dat jarenlang de grote steun van Wulff was geweest, publiceerde op 13 december het eerste artikel over de 'kredietaffaire'. Wulff zou in zijn vorige functie als minister-president van Nedersaksen verzwegen hebben dat hij een gunstig krediet van de vrouw van een bevriende ondernemer had gekregen; een half miljoen euro, waarvoor hij een eengezinswoning in Grosswedel had kunnen kopen.
De publicatie in Bild was het begin van een stortvloed aan artikelen, waarin het al snel niet meer alleen ging om de kredietaffaire. Een tweede aanval lanceerde Bild door door te laten sijpelen dat Wulff had geprobeerd de publicatie tegen te houden. Daarna volgden vele andere kwesties.
Een aantal namen van ondernemers doken hierbij steeds op. In het begin ging het vooral om Wulffs banden met de Hannoverse ondernemer Carsten Maschmeyer, die ook al met oud-kanselier Gerhard Schröder nauwe betrekkingen onderhield, toen die nog in Nedersaksen minister-president was. In 2007 zou Maschmeyer een reclamecampagne voor een interviewboek met Wulff betaald hebben.
Later rezen vragen bij Wulffs banden met de bekende evenementenorganisator Manfred Schmidt. Eind 2007 had Schmidt een 'noord-zuiddialoog' georganiseerd in Hannover, waarbij ongeveer 600 politici, ondernemers, filmsterren, sporters samenkwamen. Het doel was om een netwerk tussen prominenten op te bouwen, maar in 2012 doken ineens ongerijmdheden op; zo zou Wulffs oud-woordvoerder Olaf Glaeseker gratis hebben kunnen verblijven in een vakantiehuis van Schmidt.
De grootste problemen kreeg Wulff echter door zijn relaties met filmproducent David Groenewold. Groenewold zou Wulffs verblijf in een hotel op het vakantie-eiland Sylt hebben betaald, al zegt Wulff dat hij het bedrag later contant heeft terugbetaald.
Vriendjespolitiek
Hoe weinig explosief de kwesties op zichzelf waren, alles bij elkaar zorgde het ervoor dat Wulffs reputatie steeds verder zakte. De politicus werd in 2009 nog gevierd dat hij zulke goede banden met het bedrijfsleven onderhield. Afgelopen weken wekten zijn economische contacten juist de suggestie van luxueuze uitspattingen en vriendjespolitiek.
Desondanks deed Wulff al die weken lang waarvoor Merkel hem in 2010 naar het presidentiële slot Bellevue heeft gehaald: hij bleef zitten, verontschuldigde zich twee keer deemoedig op de televisie, en ontkende alle beschuldigingen. Op vrijdagochtend deed hij dat nog steeds. "Ik heb mij in mijn ambten steeds correct gedragen", zei hij. "Ik heb fouten gemaakt, maar ik was steeds oprecht".
Blijven zitten kon echter niet meer. Met het onderzoek van de officier van Justitie is een situatie ontstaan die zelfs de beroepspolitici Merkel en Wulff niet meer naast zich kunnen neerleggen.