Moeder, waarom breien wij?
Na de bestseller Ons Kookboek pakt de Boerinnenbond nu uit met Ons Breiboek. Slimme zet: naai- en breiboeken verkopen als zoete broodjes. Wat bezielt vrouwen om weer massaal naar de breinaalden te grijpen, net nu ze eindelijk van dat vervloekte handwerk verlost waren?
Je ziet ze zelfs op de trein, in volle ochtendspits: pendelaars met een ingenieus breiwerk in plaats van de krant in handen, bol wol verstopt in hand- of aktetas. Breiclubs en naaiateliers schieten als paddestoelen uit de grond. Het boek Zo geknipt van naaiblogsters Sanne en Riet lag nog niet in de winkel of de eerste druk van 10.000 stuks was al uitverkocht.
Handwerk is vanuit het niets weer hip geworden, bij jong én oud. Vraag is alleen: waarom? Het idee dat vrouwen zich vooral moesten bekwamen in snit en naad en er van hen verwacht werd dat ze sokken stopten voor de haard werd ooit heftig door feministen bestreden. Zijn we het feminisme decennia aan het terugdraaien? De brei- en naaiclubs zien dat anders. "Vrouwen eisen hun breipennen terug", klinkt het daar. "Je kan het net feministisch noemen: dat ik als vrouw gewoon wil naaien en me niets in de weg laat leggen door de maatschappij of vooroordelen", zegt Sanne Vanautgaerden (39) van het boek Zo geknipt. Begin jaren tachtig - de hoogdagen van de tweede feministische golf - werd er ook heel wat afgebreid in college- en zelfs vergaderzalen. Als statement: de vrouwen waren dan wel slim en gelijk aan de man, maar als ze hun vrouwelijke kant wilden tonen en een trui breien moest dat evengoed kunnen.
Het zijn overigens lang niet alleen vrouwen die weer aan het breien en haken slaan. Hasselaar Jan Nauwelaerts (69) geeft met zijn ingewikkelde steken zowat elke breister het nakijken. Voor zijn meesterwerk, een sjaal in breisteek Estlands ajour, breide hij drie maanden tot zes uur per dag, tot ergernis van zijn vrouw. Thuis, maar evengoed in de wachtkamer van de dokter of het park. "De blikken die ik soms krijg. Mannen die breien zijn blijkbaar provocatief. Nochtans is breien een echte mannenstiel: de breigildes in de middeleeuwen bestonden ook uit mannen." Het was na een weddenschap, nu zes jaar geleden, dat Nauwelaerts de breipennen oppakte. Hij vond het zo rustgevend dat hij er niet mee is gestopt. "De gezondheid van mijn dochter deed me veel piekeren, maar als ik mijn steken oefen verdwijnen alle zorgen. Alsof je in een bubbel zit."
Ook voor Sanne Vanautgaerden, alleenstaande moeder en carrièrevrouw, is handwerk vooral een ideale manier om "even te ontsnappen aan het jachtige leven." Het is een woord dat vaak valt bij brei- en naaifanaten: onthaasten. "We leven in een heel vluchtige maatschappij, een tijd van smartphones en twitter waar alles snel moet gaan en je maar moet volgen", zegt socioloog Ignace Glorieux, die onderzoek deed naar tijdsbesteding van mannen en vrouwen. "Als tegenreactie grijpen veel mensen in hun vrije tijd terug naar het eenvoudige en het trage. Het authentieke ook."
En dan heb je natuurlijk ook de hipsters die aan het breien en naaien slaan net omdat het trendy is. Zeker nu ontwerpers weer veel breiwerk toonden op de catwalk. Die op feestjes willen uitpakken met een uniek stuk, geen eenheidsworst van H&M of Zara. Vanautgaerden: "Met de massaconsumptie zoeken mensen meer en meer naar manieren om zich te onderscheiden. Ik geef toe: de bewonderende blikken voor een zelfgemaakte tas of rokje geven meteen zin om weer achter de naaimachine te kruipen."