Verhofstadt en Michel met reconstructieplan

naar Kinshasa

Op 30 juni trekken premier Verhofstadt en minister van Buitenlandse Zaken Louis Michel naar Kinshasa, om er ter gelegenheid van de verjaardag van de Kongolese onafhankelijkheid hun ambitieuze programma voor de wederopbouw van het land te presenteren. Dat plan (kostprijs onbekend) wordt sinds enkele maanden voorbereid door Réginald Moreels. Wachten tot Kongo zich met zichzelf verzoent om geld in het land te pompen, wil Michel niet meer.

Genève

Van onze verslaggever

Fabian Lefevere

De uitnodiging is er al: nieuwbakken Kongolees president Joseph Kabila heeft de Belgische premier en minister van Buitenlandse Zaken gevraagd om 30 juni mee te komen vieren in Kinshasa. Verhofstadt en Michel hebben hun presentje om de vriendschapsbanden met het nieuwe regime te bezegelen al klaar: een 'ambitieus' plan voor de wederopbouw en rehabilitatie van Kongo. "Als de politieke situatie dat tenminste toestaat", zei Michel in de marge van de VN-Mensenrechtenconferentie in Genève. "Als de inter-Kongolese dialoog vooruitgang vertoond en als de gesprekken over het akkoord van Lusaka vorderen."

Uitgangspunten voor het plan dat Moreels voorbereidt: een wederopbouw van de administratie, door zoveel mogelijk mensen toegang tot de informatiestroom te geven, een herstel van de infrastructuur, de gezondheidszorg en onderwijs, en een kwijtschelding van de schulden. "Ontwikkelingslanden worden steeds gedwongen tot een liberalisering van hun economie, maar daarvoor moeten ze eerst toegang krijgen tot het kapitaal." Om dat te vergemakkelijken, willen Michel en de regering de diensten van voormalig captain of industry Etienne Davignon ter beschikking stellen aan Kongo bij zijn zoektocht naar buitenlandse investeerders.

Het hervatten van de directe structurele samenwerking is voor Michel alleen mogelijk als Kongo zich met zichzelf verzoend heeft. Zolang wil Michel evenwel niet wachten. "Waarom niet nu al Kongo een aantal middelen aanreiken voor een opleving van zijn economie. Daar zijn weliswaar minder voorwaarden aan verbonden dan aan structurele samenwerking, maar het spreekt voor zich dat we erover zullen waken dat het geld niet misbruikt wordt voor de financiering van de oorlog."

Hoeveel geld het plan zal kosten, is op dit ogenblik allerminst duidelijk, maar de financiering wil Michel alvast spreiden over diverse partners: van België, de Europese Unie, het IMF tot de Wereldbank. Michel zei dat gisteren in Genève. De minister trok naar Zwitserland om er, behalve te speechen, de grote VN-conferentie over de Mensenrechten in het Zuid-Afrikaanse Durban voor te bereiden. Die grijpt plaats in september, dus midden in de periode dat België de Europese Unie voorzit. Met de aankondiging van gisteren wil Michel vooral de toon voor die conferentie zetten. "Want het zou me erg bedroeven als Durban mislukt."

In Zuid-Afrika wordt van de westerse landen vooral deemoed verwacht. En excuses voor de fouten die ze maakten in de voormalige koloniën. Gisteren had Michel er een onderhoud over met de organiserende Zuid-Afrikaanse minister van Buitnlandse Zaken, Nkosazana Dlamini-Zuma en haar verwachtingen zijn hooggespannen. "Voor Zuid-Afrika, dat in het verleden racisme geperfectioneerd heeft, en het hele Afrikaanse continent is het een kwestie van menselijke waardigheid." Meer dan harde cash ter compensatie van de zonden uit het verleden wil ze een erkenning van de historische blunders. "Opdat we er met een beter begrip van het verleden in slagen in de toekomst racisme en armoede beter te bestrijden."

Desondanks kondigt de conferentie in Durban zich aan als een bitse slag tussen Noord en Zuid, tussen rijk en arm om bijvoorbeeld een heus compensatiefonds. Waarnemers vrezen dat de verbale oorlog concrete programma's ter bestrijding van het racisme in gevaar zal brengen. Het is een logica van confrontatie waarin Louis Michel alvast niet wil meestappen.

Hervatten van directe structurele samenwerking voor Michel enkel mogelijk als Kongo zich met zichzelf verzoend heeft