'Groepsaankopen maken sociaal weefsel kapot'

Groepsaankopen zitten in de lift. In de energiesector wordt het systeem al langer gehanteerd. Van de 500.000 gezinnen die in 2016 van energieleverancier veranderden, deed de helft dat via een groepsaankoop. Ook voor zonnepanelen, stookolie of dakisolatie kiezen steeds meer mensen voor groepsaankopen, om de kosten te drukken.

De toepassingen beperken zich niet langer tot al wat met energie te maken heeft. Ook om de schoolfactuur te verlichten, zijn groepsaankopen een handig instrument, vindt sp.a. Omdat haar pleidooi voor een maximumfactuur in het secundair onderwijs voorlopig geen navolging krijgt, lanceerde de partij de actie SamenSterker. De voorbije weken tekenden 440 gezinnen en ook vijf scholen daarvoor in. Goed voor een totale aankop van bijna 17.000 artikelen. De meeste aankopen gaan over een bedrag rond de 40 euro.

School is duur

Sp.a-Kamerlid Annick Lambrecht spreekt van een groot succes. "Dit toont aan dat de actie inspeelt op een bestaande nood. Bij het begin van het schooljaar betekent de aankoop van schoolgerief voor veel gezinnen immers een serieuze hap uit het gezinsbudget. Moeders en vaders met schoolgaande kinderen weten maar al te goed hoe duur het allemaal is. De deelnemers aan de groepsaankoop kunnen tot de helft uitsparen."

Maar niet iedereen is even enthousiast over de actie. Zelfstandigenorganisatie Unizo trekt aan de alarmbel en waarschuwt voor oneerlijke concurrentie. "Uiteraard begrijpen wij dat de schoolfactuur hoog kan oplopen en dat daar oplossingen voor gezocht worden", zegt Lieven Cloots van Unizo. "Maar men doet dat altijd op dezelfde manier: door naar de goedkoopste oplossing op zoek te gaan. Zo wordt oneerlijke concurrentie steeds meer in de hand gewerkt. Want vaak trekt men naar een buitenlands bedrijf en daar kun je als Belgische kmo niet mee concurreren."

Cloots haalt het voorbeeld aan van scholen die Nederlandse of Franse bedrijven broodjes laten leveren, omdat zij een goedkoper aanbod hebben dan lokale handelaars. "Maar dat systeem is niet duurzaam. Daar komen nog vervoerskosten bij en je moet ook aan de vervuiling denken. Als het hele plaatje bekijkt, ben je slechter af."

Dat buitenlands argument gaat niet op, weerlegt Lambrecht. SamenSterker schreef immers uitsluitend Vlaamse groothandels en leveranciers van schoolmateriaal aan en selecteerde op basis van prijs- en kwaliteitsvergelijking. "Wij kopen echt geen minderwaardige spullen aan dumpprijzen. De prijs is lager, doordat we zo veel tegelijk aankopen", zegt Lambrecht.

Niet alle handelaars zien overigens een bedreiging in de groepsaankopen. "Wij hebben hier geen enkel probleem mee", zegt Hans Cardyn van Comeos, de koepelorganisatie van de Belgische detailhandel. "Dit past in een algemene trend. Je ziet ook groepsaankopen voor elektriciteit, voor stookolie, voor zonnepanelen ... Wie zijn wij om er dan iets op tegen te hebben dat dat ook gebeurt voor schoolgerief? Niets belet de kleine handelaars om mee te dingen naar een opdracht."

Unizo blijft erbij dat de focus op de laagste prijs nefast is. "Door enkel dat ene criterium te hanteren, maak je het sociale weefsel kapot. Ondernemers kunnen maar op een gezonde manier ondernemen als ze een redelijke prijs aanrekenen die het hen mogelijk maakt om al hun rekeningen te betalen."