Architecten trekken aan alarmbel na brand Notre-Dame: "Branddetectie voor kerken amper vergoed in Vlaanderen"
Sinds 2017 worden beschermde gebouwen die een branddetector of een bliksemafleider willen installeren minder vergoed. Dat kaarten architecten aan die gespecialiseerd zijn in de restauratie van kerken. Voorheen werden installaties voor branddetectie tot 80 procent vergoed, maar die vergoeding werd teruggeschroefd. De architecten stellen de maatregel nu opnieuw in vraag na de brand in de Notre-Dame in Parijs.
Houten dakstructuren, stof en duivenpoep. Sinds de brand in de Notre-Dame in Parijs lijkt iedereen zich bewust van het brandgevaar in kerken en andere beschermde gebouwen. De Vlaamse overheid besliste in 2017 nog om de subsidies voor installaties die brand moeten detecteren, terug te schroeven. Gorduna vzw, een groep van architecten die zich specialiseert in de restauratie van kerken, wil die beslissing nu aankaarten.
Beheerders van beschermde gebouwen konden tot dan 80 procent terugkrijgen als ze een branddetector of een bliksemafleider wilden installeren, maar door de grote hoeveelheid aanvragen heeft Onroerend Erfgoed de subsidies stopgezet.
Enkel als branddetectie wordt aangevraagd in het kader van een bredere restauratie of renovatie, is het nog mogelijk om 60 procent van de kostprijs terug te krijgen.
Waar in het verleden dergelijke installaties altijd werden betoelaagd, is dat nu weggevallen
Maar verschillende architecten wijzen erop dat aanvragen voor een premie voor bliksemafleiders en brandhaspels (opgerolde brandslangen) worden geweigerd. "Waar in het verleden dergelijke installaties altijd werden betoelaagd, is dat nu weggevallen", zegt Rutger Steenmeijer, voorzitter van Gorduna vzw. Halfweg februari stuurden de architecten nog een adviesnota met de vraag om te bekijken wat de impact is van de verlaging van de premies.
Onduidelijke regelgeving
Anderen noemen de regelgeving dan weer vooral onduidelijk. Zo kunnen niet-beschermde gebouwen (zoals de meeste parochiekerken) wel nog op een vergoeding rekenen. Het Agentschap Binnenlands Bestuur betaalt hen 30 procent van hun branddetectie terug. In sommige gevallen kunnen ook de provincies nog geld bijpassen voor kathedralen. "Een ongelijke behandeling", is er te horen tot in de administratie van Onroerend Erfgoed.
Kerken kregen hun beveiliging als het ware op een plateau aangeboden. Nu moeten ze dat allemaal zelf uitzoeken
"Die onduidelijkheid zorgt ervoor dat kerkbeheerders hun weg niet meer vinden naar installateurs", zegt Guy Slagmulder, CEO van Ardovlam, marktleider in de installatie van branddetectoren. "We zien het aantal aanvragen door kerken elk jaar verminderen. Vroeger gebeurde de aanbesteding centraal via de Vlaamse overheid. Kerken kregen hun beveiliging als het ware op een plateau aangeboden. Nu moeten ze dat allemaal zelf uitzoeken."
Bourgeois wijst op verantwoordelijkheid eigenaars
Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA), bevoegd voor Onroerend Erfgoed, vindt het niet de taak van de overheid om systemen voor branddetectie te subsidiëren. "We hebben beperkte budgetten", zegt Bourgeois. "En die gebruiken we om onze kerntaken in te vullen, met name restauratie en onderhoud van gebouwen. Verwarming, elektriciteit en ook brandveiligheid zijn werken die niet direct erfgoedgerelateerd zijn, en moeten door de eigenaar als een goede huisvader worden uitgevoerd."
Verwarming, elektriciteit en ook brandveiligheid zijn werken die niet direct erfgoedgerelateerd zijn, en moeten door de eigenaar als een goede huisvader worden uitgevoerd
De minister-president wijst erop dat het Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur (CRKC) op zijn vraag sinds kort infosessies over brandveiligheid organiseert.
7 op 10 kerken heeft geen branddetectie
Uit cijfers die De Tijd vanmorgen publiceerde, bleek dat 72 procent van de Vlaamse kerken geen branddetectiesysteem had in 2013. Recentere cijfers heeft het Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur niet ter beschikking.