Voor de eerste keer in de geschiedenis lijkt de mens de strijd tegen kanker te kunnen winnen. Dat zegt filantroop Bill Gates in een bijdrage voor de MIT Technology Review over tien innoverende technologieën die voor een doorbraak zouden kunnen zorgen en de toekomst van de mensheid in belangrijke mate zouden kunnen beïnvloeden.

Kanker is wereldwijd de tweede doodsoorzaak. Alleen cardiosvasculaire aandoeningen maken meer slachtoffers. Geraamd wordt dat enkel in de VS elk jaar 600.000 mensen aan de gevolgen van kanker overlijden.

Immuunsysteem

“Wetenschappers staan aan de vooravond van de commercialisering van het eerste gepersonaliseerde kankervaccin,” zegt Gates. “Het vaccin zou het immuunsysteem van een individu stimuleren door een tumor aan de hand van zijn unieke mutaties te identificeren. Indien de realisaties werken zoals de wetenschappers verhopen, zou het vaccin inderdaad een groot aantal kankers onschadelijk kunnen maken.”

Bill Gates herinnert eraan dat elf jaar geleden de ontwikkeling van vaccins als een mogelijke behandeling van kanker naar voor kwam. “Toen konden wetenschappers voor de eerste keer de genetische eigenschappen van een kankercel in kaart brengen,” verduidelijkt de filantroop.

“Daarop begonnen onderzoekers de mutaties in verschillende tumorcellen te vergelijken. Daarbij ontdekten ze dat de meeste tumoren unieke mutaties kenden. Dezelfde mutaties bleken niet in de cellen van andere tumoren of in gezonde weefsels teruggevonden te kunnen worden.”

“Verschillende bedrijven werken nu aan de productie van kankervaccins,” beklemtoont Gates. “Daarbij voeren ze tests uit met de mutaties van specifieke tumoren. De ontwikkelaars werken met het achterliggende idee dat het vaccin het immuunsysteem van de patiënt kan aanzetten om cellen met mutaties van een specifieke tumor te vinden en vervolgens te vernietigen.”

Uitdaging

“De behandeling maakt gebruik van het natuurlijke afweersysteem om zich exclusief op de tumorcellen te richten. Daardoor beperkt het vaccin – in tegenstelling tot de conventionele chemotherapieën – de schade die gezonde cellen tijdens de behandeling zouden kunnen oplopen.”

“De immuuncellen kunnen ook waakzaam blijven om na een eerste behandeling achtergebleven kankercellen op te sporen,” zegt Gates nog. “Rekening met de zware tol die kanker jaarlijks eist, zou de inzet van gepersonaliseerde kankervaccins een baanbrekende technologie kunnen worden.”

“Het zal mogelijk echter een grote uitdaging blijken om elke kankerpatiënt goedkoop en snel te kunnen behandelen. Om een vaccin te verkrijgen, moet immers een biopsie op de tumor van de patiënt worden uitgevoerd. Tevens moet zijn genetisch paspoort worden opgesteld. Al die informatie moet naar een productielocatie worden doorgestuurd. Daarna moet het vaccin zonder dralen naar het behandelende ziekenhuis worden opgestuurd. Vertragingen kunnen dodelijk zijn.”

Ook de kunstmatige productie van vlees zou volgens Gates tot de doorbraak-technologieën kunnen behoren. Daarnaast maakt hij gewag van onder meer eenvoudige bloedtests voor dreigende vroeggeboortes of van toiletten die in staat zijn dodelijke pathogenen te vernietigen.

De filantroop ziet verder ook mogelijkheden in polsbanden die hartpatiënten kunnen waarschuwen voor dreigende problemen. “Gelijkaardige instrumenten zouden ook veel nut kunnen bewijzen aan diabetes-patiënten,” oppert Gates. “Anderzijds zouden geavanceerde nucleaire reactoren tot een milieuvriendelijke, veilige en zekere energievoorziening voor de hele wereld kunnen uitgroeien.”