Over vijf jaar moet Vladimir Poetin voor de laatste keer zijn mandaat als president van Rusland teruggeven. Volgens sommigen zou hij een eventuele inlijving van Wit-Rusland als een mogelijkheid overwegen om toch aan de macht te blijven. Een samenvoeging van de twee landen zou immers een nieuwe entiteit creëren. Met een dergelijke constructie zou Poetin dan ook aan de beperkende bepalingen van de Russische wetgeving kunnen ontsnappen.

Alexander Lukashenko, president van Wit-Rusland, reageert echter geprikkeld op geruchten over een mogelijk samensmelting. Hij laat duidelijk blijken niet van plan te zijn om aan een eventuele druk toe te geven.

Loyaliteit

“Rusland heeft de voorbije jaren miljarden dollar in de economie van Wit-Rusland geïnvesteerd,” benadrukt het persbureau Bloomberg. “De Russische regering lijkt nu echter de druk op Lukashenko te verhogen. De Wit-Russische president krijgt duidelijke signalen dat hij zijn loyaliteit moet demonstreren.”

“Hij zou een diepere integratie met Rusland moeten aanvaarden in ruil voor een verdere financiële hulp. Anders zou de Russische hulp gevoelig kunnen verminderen. In Wit-Rusland begint daardoor steeds meer de vrees te rijzen dat Rusland uiteindelijk op een inlijving van zijn buur aanstuurt.”

“Volgens sommige bronnen in de buurt van het Kremlin is die vrees niet ongegrond,” zegt Bloomberg nog. “Zij beweren immers dat Poetin een samensmelting van de twee landen zou zien als een middel om de Russische grondwettelijke beperkingen op het presidentschap te omzeilen.”

“De betrokkenen benadrukken wel dat er over een eventuele samensmelting nog geen enkele besluit is genomen. Een dergelijke beslissing zou zowel in Rusland als Wit-Rusland trouwens op een sterke oppositie kunnen botsen. Poetin zou zich tegenover Lukashenko echter steeds meer ongeduldig tonen. Hij zou ook vrezen dat Wit-Rusland aan de Russisch invloed zou kunnen ontglippen.”

Poetin heeft officieel nog geen enkel signaal gegeven over zijn plannen wanneer zijn huidige ambtstermijn is afgelopen. “In Kazachstan wil leider Nursultan Nazarbayev opstappen als president, zonder echter de politieke controle uit handen te geven,” betoogt Bloomberg. “Een dergelijke stap zou in Rusland echter wellicht niet worden aanvaard.”

“Een samengaan met Wit-Rusland zou volgens sommige waarnemers voor Poetin echter wel een alternatief kunnen vormen. Diverse economische sancties die Rusland aan zijn buurland recent heeft opgelegd, vormen volgens hen mogelijk een tactiek om Lukashenko tot grotere toegevingen te dwingen.”

Referendum

Voor Wit-Rusland zijn de leveringen van Russisch gas en olie van levensbelang. Nieuwe Russische heffingen zouden Wit-Rusland de volgende vijf jaar bijna 11 miljard dollar kosten. Volgens Lukashenko zijn die belastingen een duidelijke aanwijzing van de Russisch annexatie-ambities.

De Wit-Russische president heeft eind vorige eeuw weliswaar een akkoord ondertekend om met Rusland een unie te vormen. Hij weigert echter om een gezamenlijke monetaire unie op te rechten. Lukashenko wees ook Russische eisen voor een eenvormig wettelijk systeem en een gemeenschappelijk buitenlandse politiek af. Wit-Rusland wil ook geen gemeenschappelijk veiligheidsbeleid.

“Die eisen worden gezien als een prijs die Wit-Rusland zou moeten betalen voor een Russische levenslijn van ongeveer 6 miljard dollar per jaar,” benadrukt Bloomberg. “Volgens Dzmitry Kruk, een onderzoeker bij de denktank Beroc in Minsk, heeft Rusland de macht om in Wit-Rusland een grote economische schok te veroorzaken.”

Lukashenko verklaart weliswaar openlijk zijn broederband met Rusland, maar probeert toch de nodige afstand te behouden. Daarvoor zoekt hij contact met de Europese Unie, China en Oekraïne. Lukashenko weigert ook een nieuwe Russische militaire basis in Wit-Rusland toe te laten.

Recent nog heeft Lukashenko een bijzonder sterk antwoord beloofd tegenover elke poging die Wit-Rusland zou willen aanzetten zijn onafhankelijkheid op te geven. Hij merkte ook al op dat 98 procent van de Wit-Russen tegen een samenvoeging met Rusland zou stemmen.

De Wit-Russische president, die al vijfentwintig jaar aan de macht is, voegde er meteen aan toe hierover ook in geen geval een referendum te willen houden.