Na tien vette jaren wordt BMW dit jaar geconfronteerd met tegenvallende resultaten: de verkoop slabakt en de bedrijfswinst daalt. Daardoor maakt het aandeel een slechte beurt op de beurs. Op de aandeelhoudersvergadering van 16 mei in München moet topman Harald Krüger verantwoording afleggen. Van zijn uitleg zal afhangen of zijn contract, dat volgend jaar afloopt, wordt verlengd. Leek dat tot voor kort nog een certitude, dan rijst daar nu plots twijfel over.
BMW Group is met haar merken BMW, MINI, Rolls-Royce en BMW Motorrad de voornaamste constructeur ter wereld van premiumwagens en motorfietsen. De Beierse autogroep stelt wereldwijd 125.000 mensen tewerk en is in alle landen actief. BMW Group is in die zin een atypische multinational dat Susanne en Stefan Quandt nagenoeg de helft van de aandelen bezitten en altijd het laatste woord hebben bij belangrijke beslissingen.
Van redder in nood tot hoofdaandeelhouder
Susanne en Stefan Quandt zijn de dochter en zoon van wijlen Herbert Quandt. Toen BMW in 1959 regelrecht op een faillissement afstevende, kocht de steenrijke zakenman – met de opbrengst van de verkoop van zijn Mercedes-aandelenpakket daags voordien – 47 procent van de BMW-aandelen. Tegenover de verbouwereerde schuldeisers en opgeluchte werknemers engageerde hij zich BMW van de ondergang te redden.
De redder in nood hield woord, BMW groeide uit tot de nummer één van de premiummerken. De actieve betrokkenheid van een sterke aandeelhouder met een klare langetermijnvisie en strategie is voor BMW een zegen gebleken. Het management heeft nooit moeten dansen naar de pijpen van aandeelhouders met een kortetermijnvisie met enkel snel geldgewin voor ogen.
Na de dood van Herbert Quandt in 1982 traden eerst zijn echtgenote Johanna en nadien zijn dochter Susanne en zoon Stefan in zijn voetsporen. Beiden zijn tot op vandaag nauw betrokken bij het dagelijkse beleid van het concern en zitten mee aan tafel wanneer belangrijke beslissingen worden genomen.
Zo voerde het tweetal in 2015 een voortijdige generatiewissel door aan de top van de multinational. Nadat Joachim Miller omwille van zijn leeftijd een nieuwe ambtstermijn als voorzitter niet zag zitten, werd zijn plaats ingenomen door Norbert Reithofer (59) die de operationele leiding overdroeg aan de toen 49-jarige Harald Krüger.
Lees verder onder de foto’s
De wissel van de macht kwam als een complete verrassing en oogstte veel kritiek. Enkele directieleden stapten op en gingen aan de slag bij de concurrentie. Zo verkaste Herbert Diess naar Volkswagen en werd daar de nummer één. Zijn voorbeeld kreeg navolging en leidde tot een ware leegloop.
Of en zo ja, in welke mate, het vertrek van een aantal keypersons binnen het bedrijf mede de aanleiding vormt voor de minder goede gang van zaken bij BMW nu, is moeilijk in te schatten. Feit is dat BMW aan aanzien heeft ingeboet bij de Duitse hogeschoolstudenten en niet langer op nummer één staat van de lijst van favoriete werkgevers terwijl het jarenlang werd geroemd als dé kweekschool van toekomstige kaderleden voor de Duitse autosector.
Wie is waar verantwoordelijk voor?
De moeilijkheden bij BMW lijken mij meer het gevolg van externe en onvoorziene factoren. Wie had vier jaar geleden durven voorspellen dat Donald Trump president van Amerika zou worden en dat die de traditionele handelspartners van de Verenigde Staten tegen zich in het harnas zou jagen door het invoeren van importheffingen op goederen afkomstig uit die landen?
Met name BMW en de andere Duitse premiummerken betalen daar een hoge tol voor want de Verenigde Staten zijn hun op één na grootste afzetmarkt. Op de eerste plaats staat China maar ook dat land is verwikkeld in een handelsoorlog met Trump en heft op zijn beurt tot 40 procent invoerrechten op producten uit de Verenigde Staten. Dus ook op de SUV-modellen van BMW die in het Amerikaanse Spartanburg van de band rollen en vandaar worden geëxporteerd naar China. Sprake is van een verlies voor BMW daardoor van meer dan 300 miljoen euro tot nu toe.
Eigen schuld, dikke bult
Daarnaast heeft ook de ongenadige concurrentiestrijd op de wereldmarkt een negatieve impact op de winst en dat op een moment dat alle automerken extra miljarden moeten investeren in de ontwikkeling van alternatieve aandrijfsystemen en autonoom rijden. BMW moet hier opboksen tegen autogroepen die vele malen groter zijn én tegen sectorvreemde bedrijven zoals Apple, Google of Samsung.
Beleggers vragen zich niet geheel ten onrechte af of BMW die uitdaging aankan en investeren daarom in sectoren en bedrijven met gunstigere toekomstperspectieven.
Profileerde BMW zich enkele jaren geleden met de i3 en i8 nog als een voortrekker onder de Duitse automerken op het vlak van elektrische aandrijving, loopt het nu achterop bij zijn directe concurrenten Audi en Mercedes. Terwijl de Audi e-tron en Mercedes EQC recent hun entree op de e-markt hebben gemaakt, worden de BMW i4 en inext ten vroegste in 2021 verwacht. De aandeelhouders wijzen met een verwijtende vinger naar de BMW-directie en vragen zich af waarom BMW plots op de rem is gaan staan.
Topman Krüger heeft proactief gereageerd door een zoveelste besparingsplan af te kondigen dat 12 miljard moet opleveren. Daarnaast heeft hij partners gevonden die bereid zijn te participeren in de hoge investeringskosten voor autonoom rijden en alternatieve aandrijving. Een van die partners is Mercedes, de grootste concurrent van BMW. Ook daarover mag Krüger zich donderdag aan kritische vragen verwachten.
Van zijn antwoorden zal afhangen of zijn contract dat in mei 2020 afloopt, wordt verlengd. De aandeelhouders verwachten zowel een steekhoudende uitleg als een toekomstvisie en strategie die perspectief bieden. Blijven die achterwege, dan houden gezaghebbende Duitse media er rekening mee dat de dagen van Harald Krüger geteld zijn.
Tot nu toe heeft die steeds kunnen rekenen op de ruggensteun van voorzitter Norbert Reithofer. Het laatste woord in deze hebben echter Susanne en Stefan Quandt. De BMW-hoofdaandeelhouders laten voorlopig niet in hun kaarten kijken.
Geniet Harald Krüger nog altijd hun volle vertrouwen, dan zal voorzitter Reithofer op de aandeelhoudersvergadering wellicht een contractverlenging in het vooruitzicht stellen. Dat is niet ongebruikelijk in de bedrijfswereld. Op die manier probeert men te voorkomen dat er een geruchtenmolen op gang komt die onrust creëert binnen de onderneming.
Na donderdag weten we of BMW-topman Krüger de rekening betaalt voor de tegenvallende resultaten in 2019.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
