Het Duitse bedrijfsleven doet opmerkelijke pogingen om de bevolking aan te sporen het populisme af te wijzen. Daarmee hopen ze te kunnen vermijden dat populistische partijen tijdens de volgens Europese verkiezingen een groot succes zouden halen. Dat zeggen Guy Chazan en Olaf Storbeck, journalisten bij de Britse zakenkrant Financial Times. De Duitse bedrijfsleiders vrezen volgens hen dat de opkomst van het nationalisme een groot gevaar kan opleveren voor de interne markt van de Europese Unie.
“De maatschappij moet de strijd opnemen tegen de beloftes van gemakkelijke populistische antwoorden, die vooral bepaalde sociale groepen willen marginaliseren,” betoogde Paul Achleitner, voorzitter van Deutsche Bank, in een interview met de Financial Times. “Diversiteit en cultureel pluralisme zijn grote voordelen die Europa ten opzichte van China en Noord-Amerika kan uitspelen. Tegenover onverdraagzaamheid mogen wij geen tolerantie tonen.”
Vliegtuig
Een soortgelijke oproep kwam van de Duitse bankenvereniging, die eveneens te kennen gaf sterk gekant te zijn tegen nationalistische tendensen, isolationisme en protectionisme. Ook individuele ondernemingen spraken zich ten voordele van Europa uit. Deutsche Bahn heeft het centraal station van Berlijn in de kleuren van de Europese Unie getooid. Luchtvaartmaatschappij Lufthansa heeft een Airbus uit zijn vloot beschilderd met een oproep om bij de verkiezingen voor Europese eenheid te stemmen.
“Tot nu lijken die oproepen echter weinig effect te hebben gehad,” zeggen Chazan en Storbeck. “Uit peilingen blijkt dat centrum-links en centrum-rechts terrein verliezen. Eurosceptische groepen lijken daarentegen een belangrijke vooruitgang te zullen boeken. Dat geldt ook voor Alternative für Deutschland (AfD), die in Duitsland sterk opgang maakt.”
De Duitse industrie heeft in sterke mate van de euro en de Europese interne markt kunnen profiteren. “Zij ziet de populistische aanvallen op de Europese instellingen dan ook met toenemende ontzetting aan,” aldus de Financial Times. “Men is ook bijzonder bezorgd over de mogelijke impact van de brexit. Dat geldt zeker voor de Duitse autofabrikanten die in Groot-Brittannië actief zijn.”
“Daarnaast vreest de Duitse industrie dat de groeiende impact van extreemrechts tot een grotere beperking van de immigratie zal leiden. De Duitse economie heeft echter nieuwkomers nodig om de dalende binnenlandse geboortecijfers te kunnen compenseren. De Duitse arbeidsmarkt heeft een gestage stroom van buitenlandse werknemers nodig.”
Protectionisme
“Bovendien kijkt Duitsland met aanhoudende argwaan naar de golf van protectionisme die door de wereldwijde economie gaat,” benadrukken Chazan en Storbeck. “Het succes van de Duitse export is immers afhankelijk van open grenzen en vrijhandel. Duitsland kijkt dan ook met afgrijzen naar de protectionistische handelsbeleid van Donald Trump in de Verenigde Staten.”
Guido Kerkhoff, topman van het conglomeraat Thyssenkrupp, benadrukt dat het bedrijfsleven meer inspanningen moet doen om te verduidelijken waarom Europa, vrije markten en vrijhandel cruciaal zijn voor het succes. Ook moet volgens hem duidelijk gemaakt worden dat men problemen zal creëren wanneer iedereen op zichzelf terugplooit.
“Met de oproepen hopen de bedrijfsleiders veel Duitsers te kunnen aansporen hun stem uit te brengen,” zegt de Financial Times. “Men vreest immers dat een apathie vooral aan de extreemrechtse partijen ten goede zal komen.”
“In dat kader past ook een gezamenlijke verklaring van de grote Duitse handelsorganisaties. Zij voeren aan dat deze verkiezingen de toekomst van Europa zullen bepalen. In hun verklaring wordt duidelijk gemaakt dat 60 procent van de Duitse export naar een bestemming binnen de Europese Unie gaat. Bovendien wijzen de organisaties erop dat miljoenen Duitse banen afhankelijk zijn van grensoverschrijdende handel.”
“Een intacte interne markt is een eerste vereiste voor een goed functionerende economie en welvaart,” aldus nog de handelsorganisaties. “Bovendien is alleen een verenigde Europese Unie in staat om op gelijke voet te praten met andere mondiale machten. De Europese Unie is ook nodig om de gemeenschappelijke waarden en economische belangen van zijn bevolking te verdedigen. Individuele lidstaten zoals Duitsland zijn daarvoor te klein.”