Anuna De Wever na rapport van klimaatpanel: “Politici, nu is het aan jullie”

De Wever en Charlier kregen het rapport van het expertenpanel overhandigd door de Vlaamse Bouwmeester Leo Van Broeck en klimatoloog Jean-Pascal van Ypersele. Zij zitten het panel van een interdisciplinair team van meer dan 140 Belgische onderzoekers en wetenschappers voor. 

In het rapport worden 27 dringende beleidsaanbevelingen geformuleerd. "De klimaat- en duurzaamheidscrisis vraagt een urgent én een omvattend antwoord, waarbij op alle domeinen tegelijk dringend actie ondernomen moet worden", klinkt het. “Klimaatverandering is alleen te bestrijden met een systeemverandering.”

Het panel stelt concreet dat klimaatbeleid zich niet kan beperken tot natuurbeleid of zelfs een uitstootbeleid, maar ook ruimtelijke ordening, productie- en consumptiepatronen, sociale rechtvaardigheid, een innovatiebeleid en beter, participatiever beleid en bestuur moet integreren. “Elk beleidsniveau zal zijn verantwoordelijkheid moeten nemen”, aldus van Ypersele. Zo moet de EU de ambities hoger leggen om het Akkoord van Parijs te respecteren. In België zou een Bijzondere Klimaatwet zorgen voor democratische legitimiteit en transparantie.

"De kern van een rationeel klimaatbeleid is een doorgedreven en versnelde transitie op het vlak van energie en emissies", stelt het panel. Die transitie vraagt zowel een economische omslag als begeleidende sociale maatregelen. Fossiele brandstoffen moeten zo verdwijnen uit de energiemix en worden vervangen door hernieuwbaar energiebronnen. Daarvoor moet de totale energievraag sterk dalen "door energiebesparing en efficiëntiewinsten in alle sectoren".

Voorts pleit het panel ook voor een onmiddellijke betonstop. "We gebruiken eigenlijk te veel plaats. Het is essentieel om onmiddellijk te stoppen met de inname van open ruimte", aldus Van Broeck. 

De grenzen van onze planeet moeten daarnaast de norm worden voor productie en consumptie. "Ga voor andere manieren van produceren en consumeren, vooral gericht op een meer lokale en circulaire economie en op een minder verspillende consumptie", stelt van Ypersele.

Van Ypersele en Van Broeck merken op dat de opsomming in het rapport niet exhaustief is, maar ook dat het niet zomaar een lijst mogelijkheden is waaruit overheden kunnen 'cherrypicken’. "Wat we opsommen, zal allemaal moeten gebeuren", aldus de Vlaamse Bouwmeester. 

Klimaat en duurzaamheid zijn immers met elkaar vervlochten. "We varen met onze Titanic recht op een ijsberg af en we kijken enkel of er niet te veel roet uit de schoorsteen komt. Dat is waanzin", klinkt het. 

"De oplopende temperatuur is slechts een symptoom van een veel grotere systeemcrisis. We hanteren een model van onbeperkte groei op een planeet met erg beperkte middelen. Dit kan niet blijven duren. Onze grondstoffen, ons water, onze ruimte zijn erg schaars aan het worden."

Van Broeck benadrukt nog dat "we dringend afmoeten van de gedachte dat inzetten op klimaat en duurzaamheid snijden in eigen vel is". De meeste maatregelen brengen geld op in de plaats van geld te kosten, zegt hij. "Een correct beleid rond duurzaamheid en klimaat zal leiden tot een verbetering van onze levensstandaard.” 

Van Ypersele: "Het is haalbaar om een versnellende opwarming van de aarde en de ineenstorting van het ecosysteem te voorkomen. Maar het is nu of nooit."

“De wetenschap waarschuwt al jaren voor de gevolgen van de klimaatverandering”, stelt Anuna De Wever over het rapport. “Het IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change van de Verenigde Naties, ndvr.) bestaat al dertig jaar en wordt al even lang genegeerd. Politici schrijven vandaag een beleid over iets waar ze weinig of niets over weten. Met dit rapport kunnen we hen helpen.”

Het rapport is volgens Charlier nog maar het begin. “De experten hebben hun werk gedaan, nu hopen we dat de politici dit ook zullen doen. Het is niet toevallig dat we nu op 2 weken van de verkiezingen zijn.”