De Europese leiders willen nauwer samenwerken. Dat zegden ze met veel mooie woorden op een top in Sibiu.
Hoewel de Europese Unie formeel nog altijd 28 lidstaten telt, waren er op de informele top in de Roemeense stad Sibiu vorige week maar 27 staatshoofden en regeringsleiders present. Omdat het Verenigd Koninkrijk op weg is naar de uitgang was premier Theresa May niet geïnviteerd. Het zou ook wat vreemd zijn geweest om May uit te nodigen op wat een ‘brexit-vrije’ top moest zijn. Een bijeenkomst die bedoeld was om, nog net voor de Europese verkiezingen, vertrouwen in de Unie uit te stralen.
De 27 ondertekenden in Sibiu een soort geloofsbelijdenis in Europese samenwerking. Ze beloven dat ze zich, onder meer, blijven inzetten voor de Europese manier van leven, voor democratie en voor de rechtsstaat. Dat deden ze merkwaardig genoeg in Roemenië, dat niet bekendstaat om zijn grote respect voor de scheiding der machten. Post-brexit Europa wilde laten zien dat het ambitie heeft, maar concreet werd die ambitie nog niet. Sven Biscop van Egmont, het Belgische instituut voor internationale betrekkingen, schreef recent dat Europa in deze wereld van supermachten geen andere keuze heeft dan zelf een supermacht te worden. Daarvoor is meer nodig dan wat in Sibiu op papier werd gezet.
Europa een supermacht? Daarvoor is meer nodig dan wat op deze top op papier werd gezet.
De chefs zien elkaar op 28 mei al terug, maar dan wel vooral omdat er binnenkort enkele topjobs te begeven zijn. De Europese Commissie, de Europese Raad en de Europese Centrale Bank moeten een nieuwe baas krijgen. Niet iedereen staat nog achter het systeem met de zogenaamde Spitzenkandidaten om een voorzitter van de Commissie te vinden. Het idee was dat partijen hun kandidaat-voorzitter voor de Europese verkiezingen zouden aanwijzen, om de beslissing zo transparant uit de achterkamers te houden. Maar omdat de christendemocraten van de Europese Volkspartij (EVP) als grootste fractie altijd aan zet blijven, bestaat de kans dat de Spitzenkandidat van de EVP – de weinig bekende Manfred Weber uit Beieren – op 28 mei alsnog aan de kant wordt geschoven. De afspraak was dat de Europese Raad rekening moet houden met de uitslag van de verkiezingen, maar in deze beslissing toch altijd het laatste woord heeft.
Zeker de Franse president Emmanuel Macron vindt dat het anders moet. Nu Angela Merkel langzaam uit beeld verdwijnt, weegt zijn stem zwaarder dan tevoren. Het zit hem ook niet lekker dat Duitsland zo lauw reageerde op zijn ambitieuze Europese plannen. Het toeval wil dat de EVP na Weber desgevallend de Fransman Michel Barnier naar voren kan schuiven, die voor de Commissie met de Britten over de brexit onderhandelt. Barnier – meer Europeaan dan Fransman, wordt gezegd – ademt als het ware de geest van Sibiu.
