Sign for my Future eist investeringsplan: hoe gaat de politiek de klimaatplannen betalen?

Met een grote petitiecampagne verzamelde Sign for my Future de voorbije drie maanden 267.617 handtekeningen. Die komen van bedrijfsleiders, middenveldorganisaties en academici. Allemaal eisen ze een ambitieuzer klimaatbeleid in ons land, om in 2050 geen gram meer CO₂ uit te stoten dan kan worden opgevangen uit de lucht. “Vier jaar na het klimaatakkoord van Parijs stellen burgers zich terecht vragen of het allemaal nog haalbaar is en wat dat gaat kosten”, zegt initiatiefnemer Koen Verwee. “Ja, het is nog haalbaar. Maar dan moeten we zorgen voor een investeringsplan op de lange termijn. De competitiviteit tussen bedrijven moet blijven bestaan en tegelijkertijd mag de kloof tussen arm en rijk niet vergroten.”

Een sociaal rechtvaardig klimaatbeleid dus, net zoals Youth for Climate eerder deze week al eiste. Beide organisaties penden met behulp van een expertenpanel hun eisen in een rapport neer. Maar de organisaties willen geen stokken in elkaars wielen steken, zeggen ze. “Bij ons gaat het vooral over het transitiedenken”, zegt klimaatonderzoeker Tomas Wyns (VUB), die het expertenpanel van Sign for my Future voorzat. “Hoe gaan we in 2050 naar een nuluitstoot? We kunnen de bestaande mechanismen van fiscaliteit gebruiken om duurzame keuzes te promoten.”

15 miljard euro per jaar

Wyns stelt bijvoorbeeld voor om gemeentefondsen of landbouwsubsidies te koppelen aan groene voorwaarden. “Bedrijven willen zekerheid over hun investeringen, dus moet de politiek werk maken van een uitgerekend financieringsplan”, zegt hij. Opvallend is wel dat er nog altijd geen zekere cijfers worden voorgesteld. “Eigenlijk moet het federaal Planbureau nu volledig berekenen wat er moet gebeuren om de doelstellingen tegen 2050 te halen en wie de lasten en lusten zal dragen.” 

In Nederland is zo’n brede berekening al gebeurd, maar bij ons komt het Planbureau voorlopig de nodige middelen en personeel tekort om dat op korte termijn te becijferen. Er circuleren bedragen rond 15 miljard euro per jaar, om groene investeringen te financieren.

Politiek engagement lijkt wel aanwezig te zijn. Toch op basis van de groene ‘akkoord’-kaartjes die de aanwezige politici van elf partijen in de lucht staken, wanneer hen enkele stellingen werden voorgelegd. Tegen 2050 naar een nuluitstoot van broeikasgassen? Elf groene kaartjes omhoog, gevolgd door luid applaus in de zaal. Ook als het gaat om concrete klimaatwetten, een financieringsplan en een draagvlak daarvoor, tonen de elf partijen zich unaniem instemmend.

Groene kaartjes omhoog

“Ik ben aangenaam verrast door hun eensgezindheid”, zegt Guy Weyns, mede-initatiefnemer van Sign for my Future. “Die groene bordjes staan op beeld, dus we kunnen hen ook na de verkiezingen wijzen op hun verantwoordelijkheid.”

Tijdens het debatrondje opperden verschillende partijen dat er oplossingen bestaan die ‘we’ louter nog moeten doorvoeren. N-VA ijverde bij monde van Anneleen Van Bossuyt voor minder doemdenken over klimaatverandering. Andere partijen willen het ‘gewoon doen’ via participatietrajecten, klimaattafels en klimaatbegrotingen. Ze willen de klimaatminister meer inspraak geven of burgers via obligaties laten investeren in groene projecten.

Welke oplossing het wordt, laat Sign for my Future aan hen over. “Wij zijn politiek neutraal”, zegt Guy Weyns. “Ze moeten het wel dringend doorrekenen en in decreten verankeren.” Het draagvlak, dat is er al, zeggen ze. “We hebben een enquête bij meer dan 2.000 Belgen gedaan. Meer dan zes op de tien zijn bereid om te investeren in het klimaat.” De Belg is vooral bereid om te investeren als die investering terug te verdienen valt, blijkt uit hun enquête. Evengoed zijn zes op de tien vragende partij voor een ‘budgetneutrale, klimaatvriendelijke taxshift’. Zeven op de tien vinden renteloze leningen voor klimaatvriendelijke investeringen een goed idee.