Wat zegt De Wever nu echt over onverdoofd slachten?

“De burgemeester hoopt dat er door de uitspraak van het Europees Hof nog iets kan bewegen.” Zo parafraseert het Duitse weekblad Jüdische Allgemeine Bart De Wever over het verbod op onverdoofd slachten. Het weekblad sprak de N-VA-voorzitter eerder deze week op de Conferentie van Europese Rabbijnen, die dit jaar in Antwerpen plaatsvond. Volgens de tekst was De Wever “berouwvol” over het onverdoofd slachten.

De interpretatie van De Wevers woorden bleek weliswaar niet helemaal accuraat. De Morgen kon de originele opname van het interview beluisteren. Daarin is in ieder geval niet de hoop te horen waarover het blad schrijft. Maar De Wever suggereert er wel dat het verbod op onverdoofd slachten mogelijk op de schop gaat. De joodse gemeenschap trok immers tegen het verbod naar het Grondwettelijk Hof, dat op zijn beurt een zogenaamde prejudiciële vraag doorspeelde naar het Europees Hof.

‘Wereldvreemde rechters’

“Als je kijkt naar de tekst die het Grondwettelijk Hof naar Europa stuurde, zie je dat er een kans is dat de religieuze traditie (het religieus slachten, SKE) erkend zal worden”, zegt De Wever. “Op dat moment zullen we, denk ik, een oplossing moeten voorbereiden.” Die houding van De Wever is opmerkelijk. Het was net zijn partij die op aangeven van Vlaams minister Ben Weyts (N-VA) het verbod op het onverdoofd slachten mogelijk maakte.

Dat een rechter bezwaar zou maken, was in het verleden zelden een argument voor N-VA om zonder verzet in te binden. De partij zag er bijvoorbeeld geen graten in de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen in een mediacampagne weg te zetten als “wereldvreemde rechters”. En toen de Raad van State de asielquota van Theo Francken schorste, was de reactie: zo’n beslissing kan je aanvechten.

In oktober vorig jaar verdedigde Bart De Wever het verbod op onverdoofd slachten nog vurig tijdens het openingscollege politicologie aan de UGent. Religieuze wetten zijn ondergeschikt aan burgerlijke wetten, klonk het. “Is het verkeerd te stellen dat mensen zich hieraan in hun gebruiken beter zouden confirmeren? En dat hun religieuze opvattingen in een westerse samenleving ook niet meer zijn dan opvattingen?”

Die kritische noot was nergens te bespeuren in het interview dat hij gaf aan het joodse weekblad. “Bart verdedigt zijn standpunt vóór verdoofd slachten al jaren consequent. Daar is niets dubbelzinnigs aan”, zegt De Wevers woordvoerder Johan Vermant. “Hij heeft tijdens de conferentie duidelijk gemaakt dat de beslissing unaniem genomen is en dus niet zal veranderen. Dat lijkt mij een helder standpunt.”

Toch lijkt het erop dat De Wever in het interview het joodse publiek enigszins tegemoet wou komen door de deur juridisch op een kier te zetten. Voor de Antwerpse burgemeester is het immers zaak de joodse gemeenschap niet te veel voor de borst te stoten, en al zeker niet in campagnetijden: ze vormt voor De Wever een erg belangrijk deel van zijn kiespubliek.

Met twee voeten vooruit

Met Michael Freilich, voormalig hoofdredacteur van Joods actueel, haalde N-VA ook een van de meest vocale verdedigers van de joodse belangen in huis. Freilich is niet bang om zich met twee voeten vooruit in het publiek debat te storten. Over het onverdoofd slachten zei hij eerder: “De laatste die ons een verbod op onverdoofd slachten oplegde, was Hitler.”

Ook binnen de partij werpt Freilich zich nu op als een bewaker van de joodse lijn. Regelmatig deelt hij op social media filmpjes die de partij in de markt moeten zetten bij de joodse kiezer. Dat deed Freilich ook deze week, met beelden van een ander interview dat De Wever op de conferentie gaf. Daarin verklaarde de burgemeester zich “een vriend van Israël” en noemde hij Antwerpen “het Jeruzalem van het Noorden”. De kritiek van het Eurovisiesongfestival, dat dit jaar in Israël georganiseerd wordt, duidt De Wever in het interview als een uiting van groeiend antisemitisme.

Ook opvallend: volgens De Wever had de politiek niet in de gaten hoe delicaat het verbod op onverdoofd slachten zou liggen bij de joodse gemeenschap – die “had meer proactief moeten zijn en aangeven dat dit zo’n gevoelige zaak was”. Hij kreeg als burgemeester pas na de stemming in het parlement echt te kennen hoe moeilijk de uiteindelijke beslissing voor hen was, zegt zijn woordvoerder.

Onwrikbaar

Dat de joodse gemeenschap zich niet had laten horen, klopt alvast niet. Tijdens een hoorzitting – meer dan een jaar voor het verbod goedgekeurd werd – sprak Pinchas Kornfeld van het Centraal Israëlitisch Consistorie van België het Vlaams Parlement toe. Ook Piet Vanthemsche, door Weyts aangeduid als bemiddelaar met de geloofsgemeenschappen, sprak met het Consistorie. “De gesprekken zijn heel intens geweest en soms emotioneel”, zo lichtte Vanthemsche zijn overleg met de joodse gemeenschap toe. Het joodse verzet tegen het verbod wordt omschreven als “onwrikbaar”.

Sp.a-lijsttrekker Joris Vandenbroucke noemt de uitspraken van De Wever “schandalig en hypocriet. Dit is spuwen in het gezicht van het Vlaams Parlement. Er is iemand betaald door Ben Weyts om met de joodse gemeenschap te praten, en er is over gedebatteerd in het parlement. Meer dan een jaar is er achter de schermen gewerkt. Eerst steekt N-VA de pluimen daarvoor op haar hoed, en nu doet ze alsof het nooit gebeurd is.”