Finale Eurovisiesongfestival: alles wat u moet weten voor u aan de avond begint
Zaterdagavond is de finale van het Eurovisiesongfestival. Met deze gids wordt het zelfs voor de minder geïnteresseerde kijker een feest.
Allereerst: wie, wat, waar?
Het is het 64ste Songfestival, en aangezien Israël vorig jaar won met het nummer Toy (dat je vast nog kent van het gekke kippendansje) van Netta, vindt het feest plaats in Tel Aviv. De Belgische Eliot is er niet bij, hij geraakte niet voorbij de halve finale.
De uitzending is vanaf 21.00 uur te zien op één, met commentaar van Peter Van de Veire. Maar voor wie eens wat anders wil, is doorzappen naar de BBC een goed idee, waar de Britse talkshowhost Graham Norton de hele avond van vilein commentaar voorziet.
De presentatie van de shows in Tel Aviv is in handen van een kwartet: Topmodel Bar Refaeli, Big Brother-presentator Erez Tal, presentator Assi Azar en YouTube-influencer Lucy Ayoub.
Hoe gaat dat stemmen nu ook alweer in zijn werk?
Zelfs wiskundige Ionica Smeets wordt moedeloos van de stemprocedure. Hoe werkt het nu precies? De tien landen met de meeste stemmen bereiken de finale. Gastland Israël en de vijf grootste geldschieters van het Songfestival – Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje en Groot-Brittannië – zijn al geplaatst.
Stemmen van het publiek en het oordeel van een vakjury bepalen elk voor vijftig procent welke tien acts in de race blijven voor de winst, en wie uiteindelijk wint. Alle deelnemende landen vaardigen vijf juryleden af. De landenjury’s stemmen op basis van de generale repetitie van vrijdagavond. In de finale worden sinds 2016 de uitslagen van de landenjury’s bekend apart gemaakt van de publieksstem, om het uitslagenmoment transparanter en spannender te maken.
Hoe eerlijk is deze stemprocedure eigenlijk?
Het ritueel met het hoogste aantal punten (‘douze points’) dat buurlanden elkaar toeschuiven is traditiegetrouw een bron van ergernis en vermaak. Juryleden mogen niets te maken hebben met de deelnemende artiesten en worden geacht onafhankelijk te oordelen, maar komen geregeld in opspraak. Maar ook het televoting, via sms of de app (iOS of Play Store), is niet vrij van controverse. Inwoners van een land mogen niet op hun eigen kandidaat stemmen, maar aan het bestaan van ‘stemverbonden’ van bijvoorbeeld buurlanden of anderzijds bevriende landen zijn al tal van (meer en minder serieuze) wetenschappelijke studies gewijd.
De stemverbonden bestaan, zoveel is duidelijk, maar ligt dat aan gedeelde muzieksmaak of andere culturele factoren? De organisatie maakt niet bekend hoeveel stemmen er uit worden gebracht, wat het er niet inzichtelijker op maakt. Maar dat het niet doorslaggevend is, bewijzen de winnaars van de afgelopen jaren. Israël (winnaar 2018) heeft geen Songfestivalburen en Portugal (winnaar 2017) maar één. Ierland won het vaakst, zeven keer, en heeft ook maar één buurland. Votewatch analyseerde de stemgegevens sinds het apart weergeven van de jurystemmen en de publieksstemmen in 2016 en toonde op een kaart welke landen het moeten hebben van de stem van de jury, en welke landen publiekslieveling zijn.
We snappen het, enigszins. Laten we het over de liedjes hebben
Deze 25 landen passeren de revue: Malta, Albanië, Tsjechië, Duitsland, Rusland, Denemarken, San Marino, Noord-Macedonië, Zweden, Cyprus, Nederland, Griekenland, Israël, Noorwegen, het Verenigd Koninkrijk, IJsland, Estland, Wit-Rusland, Azerbeidzjan, Frankrijk, Italië, Servië, Zwitserland, Australië en Spanje.
In de polls staat de 25-jarige Nederlander Duncan Laurence ruim bovenaan met zijn nummer Arcade. Zweden staat op de tweede plaats.
Ook een jaarlijks terugkerende vraag: waarom doet Australië eigenlijk mee?
Dit jaar heb je het antwoord: het Eurovisiesongfestival is zeer populair in Australië en wordt al sinds 1983 rechtstreeks in het land uitgezonden. Toen het Songfestival in 2015 zijn zestigste jubileum vierde, mocht Australië eenmalig meedoen. Omdat het land goed bleef scoren, met de tweede plek als hoogtepunt, mocht het land blijven meedoen. En ondanks de 20ste plek vorig jaar, staat het land ook dit jaar weer op de deelnemerslijst. Misschien durfde niemand het uitmaakberichtje te sturen. Mocht het land trouwens winnen, dan wordt het Songfestival alsnog in Europa georganiseerd.