De Amerikaanse president Donald Trump schrijft in een reeks tweets dat andere landen voortaan best zelf kunnen instaan voor de verdediging van hun olietankers, wanneer die door de Straat van Hormuz passeren.
Trump schrijft in twee tweets ‘dat de VS nu de grootste producent van energie waar ook ter wereld zijn en daarom slechts een beperkt strategisch belang hebben in die gevaarlijke regio’.
VS nu grootste producent van energie wereldwijd
“China krijgt 91% van zijn olie via de Straat, Japan 62% en vele andere landen ook. Waarom dan beschermen wij deze olietransporten (al vele jaren) voor zero compensatie? Al deze landen moeten hun eigen schepen beschermen op wat altijd al een gevaarlijke reis is geweest. We hoeven daar in feite niet meer te zijn, omdat de VS nu de grootste producent van energie wereldwijd zijn! De Amerikaanse eis tegenover Iran is zeer eenvoudig – Geen kernwapens en geen sponsoring van terreur!”
Olietankers en het belang van de Straat van Hormuz
De Verenigde Staten hebben een vloot present in de Perzische Golf die de routes van olietankers moet beschermen. Maar indien Trump zijn voornemen uitvoert, ontstaat in het Midden-Oosten een gans nieuwe situatie.
De Straat van Hormuz vormt een belangrijke passage bij de uitvoer van petroleum uit de Golflanden. Op zijn smalste punt heeft de Straat van Hormuz een breedte van 34 mijl (54 km). Elke dag passeren daar 15,5 miljoen vaten ruwe olie, wat neerkomt op 33% van de wereldwijde olietransporten via de zee en 20% van de olietransporten wereldwijd. Het gaat om 15 olietankers per dag, in beide richtingen.
Iran heeft er al meermaals mee gedreigd de Straat van Hormuz af te sluiten. De VS en hun bondgenoten zeggen de passage tegen elke prijs open te zullen houden. Indien nodig met geweld en om ononderbroken olieverkeer te garanderen.
Die olie is voornamelijk afkomstig uit Iran, Irak, Koeweit en Saudi-Arabië. Mocht Iran er in slagen de Straat van Hormuz af te sluiten – iets waarmee het al meermaals heeft gedreigd-, dan zijn de gevolgen voor de wereld niet te overzien. Pijplijnen naar de Rode Zee en de Middellandse Zee bestaan, maar hebben bijlange niet de capaciteit om de gevolgen van een blokkade volledig op te vangen.
Nieuwe sancties tegen Iran
Volgens Trump is Washington dus niet langer betrokken partij om de doorgang van olietankers in de regio te beschermen.Trump’s tweets bevestigen zijn intentie om de diplomatieke en militaire voetafdruk van de VS in de wereld te reduceren. In mei vorig jaar had Trump aangekondigd de Verenigde Staten uit het Iran-akkoord terug te trekken. Hij noemde het een ‘verschrikkelijk slechte overeenkomst’, die Iran er niet van zou weerhouden kernwapens te ontwikkelen.
Maandag raakte bekend dat de VS de economische sancties tegen Iran verder uitbreiden. De nieuwe sancties zijn vooral gericht tegen ayatollah Ali Khamenei, de hoogste geestelijke leider van de Islamitische Republiek. Ook 8 militaire bevelhebbers worden geviseerd. Later deze week wordt dan nog de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Mohammad Javad Zarif aan de sanctielijst toegevoegd. Zarif is de man die voor Iran het kernakkoord met de Verenigde Staten, China, Rusland, Frankrijk en Groot-Brittannië (of de 5 permanente leden van de VN-Veiligheidsraad) – aangevuld met Duitsland, onderhandelde. Hij wordt als een gematigd element beschouwd.
“Ik geef niets om de Europeanen”
Opmerkelijk in dat verband zijn ook de uitspraken over Europa, die Trump zondag deed in het Amerikaanse actualiteitsmagazine ‘Meet the Press’. Interviewer Chuck Todd confronteerde Trump met het feit dat hij zich uit het Iraanse kernakkoord terugtrok, maar dat Europa op geen enkel moment signalen kon ontdekken dat Iran het akkoord niet naleefde.
“Wel, ik geef niets om de Europeanen. Europeanen doen hun ding en verdienen veel geld. De Europeanen hebben het goed. […] Ze verkopen auto’s aan Iran. Ze doen nog andere zaken. En laat me duidelijk zijn, we zijn erg goed voor Europa. We kijken naar hen om. Met NAVO geven we een gigantisch bedrag uit, buiten elke proportie. Wat betreft de handel heeft de EU echt lange tijd van ons geprofiteerd. We hebben een goede relatie met Europa. Mij maakt het niet uit dat Europa bemiddelt. Europa wil ook een overeenkomst.”
