Jan Jambon wordt formateur voor een Zweedse coalitie. De startnota telt zeven bladzijden en geeft de grote lijnen weer die de basis moeten vormen van de Vlaamse regeringsonderhandelingen.

‘De Vlaamse regering wil de volgende jaren minstens 120.000 Vlamingen extra aan een job helpen’, zo staat in de nota. ‘Een werkzaamheidsgraad van 80 procent is het doel. Zowel werkzoekenden, als nieuwkomers en inactieven begeleiden we intensief met opleidingen, omscholingen en een traject naar werk.’

In de woonfiscaliteit verschuiven we het fiscale voordeel van het hebben van een woning naar het verwerven ervan. Vanaf 1 januari 2020 dooft de woonbonus uit en verlagen we de registratierechten, zodat het goedkoper wordt om een enige eigen woning te verwerven.’

De nota pleit voor een interne Vlaamse staatshervorming, ‘waaronder een afslanking van het Vlaams Parlement en de bestuursniveaus in Vlaanderen’. De provinciebesturen zouden vanaf 2024 afgeschaft kunnen worden.

Over het klimaat stelt de nota dat Vlaanderen werkt aan de omslag naar een koolstofarme samenleving ‘met duurzame economische groei en een realistische transitie voor zijn burgers binnen de Europese klimaatambities 2050’. ‘In plaats van steeds ambitieuzere doelstellingen aan te nemen gaan we het komend decennium voluit voor het effectief realiseren van de aangegane engagementen en het versnellen van innovatie die daartoe de sleutel vormt.’

Om het maatschappelijk draagvlak voor die transitie te vergroten, moet de regering waken over de betaalbaarheid van de energiefactuur voor gezinnen.

Het verkeer moet klimaatvriendelijker. De nota schuift forse investeringen in fietssnelwegen, binnenvaart, spoor en openbaar vervoer naar voren. ‘Het aandeel duurzame vervoersmiddelen moet in het woon-werkverkeer toenemen tot minstens 40 procent.’

Tegen 2030 moet er 10.000 hectare bijkomend bos komen. Er moet ook 20.000 bijkomende hectare natuur onder effectief natuurbeheer komen.

De betonstop verdwijnt. ‘We vrijwaren maximaal de open ruimte en maken werk van een bouwshift in plaats van een betonstop, waarbij we kansen creëren op goed gelegen plaatsen waar het aangenaam wonen en werken is. We kiezen voor kernversterking en kwalitatieve verdichtingen.’

In het onderwijs moet ‘het streven naar excellentie primeren boven een verkeerd begrepen gelijkheidsstreven’. Met regelmatige, gevalideerde netoverschrijdende proeven en aangescherpte eindtermen verhogen we de kwaliteit van ons onderwijs. Met verplichte taalbadklassen Nederlands voor kinderen die daar nood aan hebben, vermijden we leerachterstand en schooluitval. We versterken het kleuter- en lager onderwijs. In het secundair onderwijs waken we erover dat het huidige aanbod van onderwijsvormen, ASO, TSO, KSO en BSO, gegarandeerd blijft. De getrapte studiekeuze vanaf het tweede jaar behouden we. We geven weer vertrouwen aan leerkrachten en directies, verminderen hun administratieve taken en herstellen het respect voor de leraren en de klassenraad. We investeren fors in aantrekkelijke schoolgebouwen en in extra capaciteit, vooral in het secundair onderwijs. We schaffen de dubbele contingentering in het hele leerplichtonderwijs af en geven ouders opnieuw maximale vrijheid in de schoolkeuze voor hun kinderen.’

De Vlaamse regering wil stevige budgetten vrijmaken voor een warm en sociaal Vlaanderen via extra investeringen en hervormingen. De wachtlijsten voor mensen met een beperking moeten teruggedrongen worden, in de jeugdhulp moet meer capaciteit komen en het aanbod in de geestelijke gezondheidszorg moet vergroot worden.

Voor wat hoort wat vormt de basis van de sociale bescherming. ‘Wie aanspraak wil maken op de Vlaamse sociale bescherming en andere sociale voordelen, moet eerst vijf jaar ononderbroken, wettig en werkelijk in het land verbleven hebben en moet zich ten volle bekennen tot en inschakelen in onze Vlaamse gemeenschap. Om als nieuwkomer in aanmerking te komen voor kinderbijslag geldt voortaan een wachtperiode van zes maanden.’

‘Wie gaat werken moet er financieel op vooruit gaan, daarom maken we alle sociale voordelen afhankelijk van iemand zijn inkomen in plaats van iemand zijn statuut.’

Ook identiteit komt aan bod. ‘We maken assertief duidelijk welke de basisspelregels van onze gemeenschap zijn’, klinkt het. ‘Het inburgeringstraject legt de nadruk op economische en maatschappelijke zelfredzaamheid, de snelle verwerving van de Nederlandse taal en het zich eigen maken van de gedeelde normen en waarden.’

Lokale geloofsgemeenschappen die erkend willen worden, moeten onder andere ideologisch extremisme en buitenlandse financiering weren en een proefperiode van vijf jaar met gunstig gevolg doorlopen hebben.