Van N-VA mag de woonbonus verdwijnen. Wat betekent dat voor u?

Als het van N-VA afhangt, komt er onder de volgende Vlaamse regering een flinke hervorming van de woonfiscaliteit. Dat bleek uit de nota die Vlaams informateur Bart De Wever overmaakte aan CD&V en Open Vld, en die de basis vormt voor de regeringsonderhandelingen die dinsdag van start gingen. Zo staat het letterlijk in de nota: “In de woonfiscaliteit verschuiven we het fiscale voordeel van het hebben van een woning naar het verwerven ervan. Vanaf 1 januari 2020 dooft de woonbonus uit en verlagen we de registratierechten, zodat het goedkoper wordt om een enige eigen woning te verwerven.”

De woonbonus is het fiscaal voordeel dat eigenaars van een woning jaarlijks kunnen inbrengen in de belastingaangifte. De voorbije jaren werd al flink gemorreld aan het systeem. Wie voor 1 januari 2016 een woning kocht, kan een veel groter bedrag aftrekken dan wie dat na die datum deed. De woonbonus kreeg in het verleden flinke kritiek. Economen wezen erop dat die er vooral voor zorgde dat de huizenprijzen de lucht in gingen. Het fiscaal voordeel voor de koper gaat zo grotendeels op in de hogere prijs. Wie zijn huis verkoopt, profiteert dan weer wel. Maar dat was niet de bedoeling.

N-VA wil het systeem nu helemaal wegwerken. Dat betekent concreet dat voor de modale Vlaming de aankoop van een woning niet meer in mindering kan gebracht worden op de belastingaangifte. “Met dien verstande dat dit allemaal nog op de onderhandelingstafel verder uitgewerkt moet worden”, benadrukt adjunct-woordvoerder van N-VA Xavier Lesenne. Ter compensatie wil de partij ook de registratierechten verlagen – dat zijn de belastingen die worden betaald bij de aankoop. Wie in de huidige regeling een huis koopt, betaalt 7 procent als belasting op de koopprijs. Voorwaarde is wel dat het de eerste en enige woning is, anders ligt de belasting hoger.

Voordeel voor beleggingspanden?

Kort door de bocht: eerst betaal je een stevige brok belastingen op het moment dat je het geld het meest nodig hebt, daarna krijg je een belastingkorting gedurende zowat 20 jaar. N-VA wil die logica omkeren. Opvallend: de maatregel stond niet in de partijprogramma’s van N-VA, CD&V en Open Vld, die zo goed als zeker de volgende Vlaamse regering vormen. Sp.a maakte er wel een speerpunt van, en wist blijkbaar Bart De Wever te overtuigen. Ook voor de liberalen zal dit vermoedelijk geen struikelblok zijn. In Brussel voerde de partij al een gelijkaardige hervorming door. 

Volgens Jef Wellens, fiscaal expert bij Wolters Kluwer, is het weliswaar ondenkbaar dat de korting op de registratierechten even groot zal zijn als het belastingvoordeel van de woonbonus dat wegvalt. “Dan krijg je een gigantisch gat in de begroting. Ook in Brussel is de belastingaftrek van de verdwenen woonbonus niet volledig gecompenseerd in de verlaagde aankoopbelasting.”

Wellens wijst er ook op dat een absurde situatie dreigt te ontstaan. De woonbonus is dan wel Vlaamse materie, maar ook federaal zijn er nog belastingaftrekken voor de aankoop van een woning. Dat federale voordeel geldt voor tweede verblijven of woningen die gekocht worden om te verhuren.

“Door de zesde staatshervorming is de woonfiscaliteit een kluwen. Als de woonbonus wordt afgeschaft, is er dus geen fiscaal voordeel meer aan de woonlening voor wie zelf in het huis wil wonen. Maar voor speculanten is er wel nog een federale belastingaftrek. Dat zou een pijnlijke situatie zijn. We moeten toch niet fiscaal stimuleren om te investeren in beleggingspanden? Het zou goed zijn als Vlaanderen en het federale niveau elkaar volgen: samen uit, samen thuis.”