Waar komt de vlag met volledig zwarte leeuw vandaan?

De zwarte leeuw: niet welkom op Pukkelpop © DBA

Pukkelpop verbiedt Vlaamse vlaggen waarbij de leeuw een zwarte tong en klauwen heeft, in plaats van rood zoals op de officiële vlag van Vlaanderen. Maar waar komt die ‘zwarte’ vlag vandaan?

red

Naar aanleiding van de naamsverandering en het nieuwe logo van het Vlaams Belang in 2004, toen voor het eerste een volledige zwarte leeuw opdook in hun logo, dook freelance journalist Koen van Keer in de geschiedenis van de Vlaamse Leeuw, sinds het einde van de 19de eeuw het belangrijkste symbool van de Vlaamse beweging, om vast te stellen wanneer precies die tweede, zwarte versie opdook.

De Vlaamse Leeuw dook sinds de 12de eeuw op in de wapenschilden van de Vlaamse graven, als een souvenir van de kruistochten. Filips van den Elzas droeg in 1136 voor het eerst een klimmende (of rechtopstaande) leeuw. Zijn leeuw had een rode tong en rode klauwen.

Onder meer door de werken van Hendrik Conscience (onder meer de historische roman De leeuw van Vlaanderen) en Hippoliet van Peene (tekst van het lied De Vlaamse Leeuw) wordt de leeuw in de negentiende eeuw een strijdsymbool van de Vlaamse beweging. Maar het is de Eerste Wereldoorlog die de definitieve onverenigbaarheid tussen Belgische driekleur en Vlaamse leeuwenvlag voltrekt.

De aversie voor die driekleur deed heel de discussie ontstaan over de al of niet rode tong en klauwen van de Vlaamse Leeuw. Daarom begon men in flamingantische middens de leeuw volledig in het zwart af te beelden. In combinatie met dit zwart en de gele achtergrond, vormt het rood immers de Belgische driekleur.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog bereikt de aversie voor het rood in de Vlaamse Leeuw en de Belgische driekleur zijn hoogtepunt. De spreuk: ‘Het rood verbergt het gelaat van de lachende jood’ verwoordde dit op schokkende wijze. In die tijd maakte een belangrijk deel van de bevolking ook weinig onderscheid tussen ‘joods’ en ‘communistisch’, schreef Van Keer.

Vlaamse ontvoogding

Toen in 1973 het officiële logo voor de Vlaamse Gemeenschap werd gekozen, koos men voor de oorspronkelijke Vlaamse Leeuw die volgens de middeleeuwse beschrijving dus wel degelijk een rode tong en rode klauwen bezat: een leeuw van sabel (zwart) getongd en geklauwd van keel (rood).

Echte flaminganten hielden echter vast aan de zwarte leeuw, die voor hen symbool staat voor de Vlaamse ontvoogding. Dat die vlag destijds ook door collaboratiebewegingen werd gebruikt, maakt er echter nog geen collaboratievlag van, benadrukt ook Peter De Roover. Dat Vlaams Belang zich de zwarte leeuw zo hard toe-eigent, lag ook in 2004 al moeilijk bij de andere Vlaamsgezinde partijen, die toen al hun vrees uitspraken dat de leeuwenvlag zou geassocieerd worden met een xenofobe partij.

Pukkelpop-organisatie verontschuldigt zich voor misverstanden rond vlaggen

© maarten de bouw

De Roover eiste excuses van Pukkelpop © BELGA

thumbnail:
thumbnail: De Roover eiste excuses van Pukkelpop

Na overleg met Hasselts burgemeester Steven Vandeput (N-VA) heeft de organisatie van Pukkelpop zich verontschuldigd voor 'de misverstanden die zouden kunnen zijn ontstaan na het verwijderen van vlaggen op de camping'. N-VA-Kamerfractieleider Peter De Roover had excuses geëist nadat het festival de Vlaamse vlag met volledig zwarte leeuw 'een collaboratievlag' had genoemd.

'Pukkelpop is een festival waar iedereen welkom is ongeacht geslacht, taal, politieke overtuiging, religie, levensbeschouwing, handicap, beperking, leeftijd, seksuele gerichtheid, raciale of etnische oorsprong', klinkt het bij het muziekfestival in Kiewit. 'De organisatie verwerpt echter elke vorm van fysiek of verbaal geweld, pesterijen en respectloos gedrag ten opzichte van festivalbezoekers. De veiligheid van de Pukkelpoppers is voor ons prioritair.'

Nadat klimaatactiviste Anuna De Wever en haar vriendinnen op de camping van Pukkelpop waren lastiggevallen en bedreigd door jongens met Vlaamse vlaggen, liet de organisatie van het muziekfestival in Kiewit een twintigtal Vlaamse strijdvlaggen weghalen. Op die vlag heeft de leeuw in tegenstelling tot de officiële vlag geen rode, maar zwarte tong en klauwen. ‘Die vlaggen horen hier niet thuis’, oordeelde de organisatie.

Maar dat ze de strijdvlaggen benoemden als 'collaboratievlaggen' is bij N-VA-Kamerfractieleider Peter De Roover in het verkeerde keelgat geschoten. Hij eiste zaterdag publieke verontschuldigingen van Pukkelpop-organisator Chokri Mahassine.

‘Uw organisatie criminaliseert mij en talloze Vlamingen door ons in verband te brengen met het naziregime’, schrijft De Roover zaterdag in een open brief op Facebook. ‘Wanneer ik bij een volgende gelegenheid weer de zwartgele Vlaamse Leeuw aan mijn gevel hang, zouden mensen daar op het gezag van uw organisatie uit kunnen opmaken dat ik aanhanger ben van het nationaalsocialisme of de collaboratie met het Hitlerregime goedkeur.’

‘Ik verwacht dat u zich namens uw organisatie publiek verontschuldigt bij mij en al die andere mensen die de zwartgele Vlaamse Leeuw wel eens hijsen en dat u publiek verklaart dat de totaal onhistorische kwalificatie van deze vlag als collaboratievlag een vergissing was, waarvan uw organisatie afstand neemt’, aldus De Roover aan Mahassine.