Worden katers erger naarmate je ouder wordt?
Hoofdpijn, misselijkheid, en och, die dorst. Lijkt het maar zo, of wordt een kater daadwerkelijk erger op hogere leeftijd?
“Hoewel bijna elke volwassene ermee in aanraking komt, is er zeer weinig onderzoek gedaan naar katers”, stelt Joris Verster, farmacologisch onderzoeker en verbonden aan de Alcohol Hangover Research Group. Zonde, want de vraag of er een relatie is tussen katers en leeftijd, wordt vaak gesteld.
Geen harde cijfers, wel veronderstellingen: als het lichaam alcohol afbreekt, wordt de stof aceetaldehyde gevormd. Die is veel giftiger dan de alcohol zelf: vandaar dat de lever ze zo snel mogelijk verder afbreekt. Uit onderzoek op proefdieren blijkt dat dit afbraakproces op oudere leeftijd minder snel verloopt, waardoor, na het drinken van veel alcohol, de giftige stof vrij spel heeft en dus meer schade in het lichaam aanricht. Met de (heftigere) kater van dien.
Maar dat blijft speculeren. We weten van veel geneesmiddelen dat ze tot op hoge leeftijd nog goed door de lever kunnen worden omgezet. “Het is dus onwaarschijnlijk dat de uitkomst van dat proefdieronderzoek ook geldt voor mensen”, aldus Frans Russel, hoogleraar toxicologie.
Maar waarom voel je je als dertiger dan zo beroerd na een paar glazen wijn, terwijl je als twintiger het dubbele kon drinken zonder ergens last van te hebben? Dat kan ook liggen aan veranderend drinkgedrag en levensinvulling. Wie jong is, kan na een avondje stappen een gat in de dag slapen. Als je ouder wordt, moeten de kinderen naar de sportclub of moeten er boodschappen worden gedaan.
Daarnaast drinken jongeren meer dan ouderen. Speelt gewenning dan ook een rol? “Als je minder gewend bent, is de kater gevoelsmatig altijd erger”, aldus Russel. Het drinkgedrag van ouderen is heel anders dan dat van jongeren. Ouderen drinken slimmer en duurder: een grote hoeveelheid bier in de kroeg wordt verruild voor een lekker glas wijn bij een goede maaltijd. Russel: “Op oudere leeftijd ben je je wilde haren kwijt: bingedrinking zit er dan gewoonweg niet meer in.”
Maakt het voor je kater trouwens nog wat uit voor soort alcohol je drinkt? Russel: “Ook al is de hoeveelheid alcohol hetzelfde, dan kun je toch beter een biertje dan een shotje of borrel nemen.” Tijdens het drinken verlies je namelijk tot vier keer meer vocht dan dat je binnenkrijgt. Dit veroorzaakt uitdroging van de hersenvliezen, wat die barstende koppijn veroorzaakt. Een glas bier bevat meer vocht dan een shotje of een borrel, waardoor je het vochtverlies dus beter compenseert.
En waarom verlies je zoveel vocht? Door alcohol wordt het antidiuretisch hormoon afgeremd, het hormoon dat de vochtbalans regelt. De nieren krijgen dan een signaal van de hersenen dat er een vochtoverschot in het lichaam aanwezig is. Hierdoor moet je vaak naar de wc. Tip van Russel: “Wissel een alcoholisch drankje af met een glas water: dan vul je het vochtverlies aan en drink je ook minder alcohol.”