Direct naar artikelinhoud
Vijf vragen

‘Weken geen vers voedsel en medicijnen bij een harde brexit is realistisch’

Prof. dr. Lieven BuysseBeeld rv

In een door Britse ambtenaren gelekt rapport staat dat Groot-Brittannië weken of maanden met voedseltekorten en gebrekkige medicijnvoorraden te kampen krijgt als het op 31 oktober zonder akkoord uit de EU stapt. Dat is volgens Lieven Buysse inderdaad realistisch.

Verbaast het u dat overheidsambtenaren dit gelekt hebben naar de Sunday Times ?

“Nee. Nochtans is dat niet de gewoonte. Maar de laatste tijd brengt de nieuwe regering van Boris Johnson de apolitieke en gerespecteerde ‘civil service’ steeds meer in diskrediet door feiten die de ambtenaren naar voren schuiven af te doen als onzin.

“Al sinds de campagne over het brexit-referendum, nu drie jaar geleden, waarschuwen overheidsexperts en bijvoorbeeld ook de Bank of England dat een brexit veel pijnlijker dreigt te worden voor de Britten dan voor Europa. Toen al deden brexiteers dat af als bangmakerij.

“Nu is het de regering zelf die de overheidsdiensten die met zulke inschattingen komen wegzet als paniekzaaiers en die de informatie van al die studiediensten dus in twijfel trekt. De opgebouwde frustratie daarover leidt tot dat soort lekken in de pers. Ik zie dat nog gebeuren in de toekomst, want de regering reageert op dezelfde manier en bestempelt het document als ‘Project Fear’.”

Hoe schat u de waarschuwingen voor voedseltekorten in dit rapport in?

“Dat er een tekort aan vers voedsel en medicijnen zal ontstaan en dat de prijzen van die levensmiddelen zullen stijgen wanneer Groot-Brittannië op 31 oktober zonder deal met Europa uit de EU stapt, is zeker realistisch als de uitstap inderdaad zo drastisch is als Johnson hem voorspiegelt. 

“Aan de grenzen zal er geen akkoord zijn over importtarieven. Het is zeker geen overdreven analyse dat je dan tekorten krijgt. Het is vreemd dat de regering het wegzet als alarmisme, terwijl ze tegelijkertijd wel een paar miljarden voorziet om die eerste klappen op te vangen.”

Kan ze zo het ergste voorkomen?

“Je kunt met dat geld wel een paar extra douanebeambten inschakelen en voorraden aanleggen, maar als het gaat om voeding en medicijnen is dat laatste erg moeilijk voor langere tijd omdat er een houdbaarheidstermijn op staat. De enige optie is dan importeren uit pakweg de VS, Canada en Australië, maar dat is allemaal veel verder en dus veel duurder. 

“Die situatie kan lang aanslepen, want er moeten dan handelsakkoorden worden gemaakt. Alleen al het akkoord tussen de EU en Canada heeft zeven jaar aangesleept.”

En uit Ierland kan ook niets meer binnenkomen?

“Bij een ‘no deal’ niet, tenzij na een vooralsnog onduidelijke douaneprocedure en de bijbehorende tarieven.

“Johnson wil dat vermijden met de backstop, letterlijk de noodrem, zodat die grens niet hard dichtgaat, maar juridisch is dat onmogelijk. Ofwel is er een deal met Europa, ofwel gaan alle grenzen dicht, ook die met Ierland, vanwaaruit nu erg veel levensmiddelen het land in komen.”

Wat is vandaag uw inschatting over wat er op 31 oktober zal gebeuren?

“Ik denk niet dat het zover komt. Johnson roept nu wel dat als er geen deal komt, hij zeker voor de harde brexit gaat met Halloween. Mijn inschatting is dat dat bluf is, politique politicienne en een manier om verkiezingen af te dwingen waarvan hij dan hoopt dat hij die glansrijk zal winnen.”