Dodelijke ziekte bedreigt iconische palmbomen Florida
Florida is niet in te beelden zonder zijn iconische palmbomen. Maar een dodelijke bacteriële ziekte bedreigt de inheemse boomsoort. Voorkomen is het devies, want genezen kan niet: eens geïnfecteerd, is er geen redden meer aan.
Het begon allemaal aan de Golfkust met de besmetting van enkele palmbomen door een klein insect van amper een rijstkorrel groot, de haplaxius crudus. Maar in iets meer dan tien jaar tijd is de infectie uitgegroeid tot een probleem voor nagenoeg de hele staat Florida. Tienduizenden palmbomen moesten er al aan geloven en de bacteriële besmetting breidt alsmaar sneller uit. Dit komt voor Florida bovenop de strijd tegen twee andere ziektes om de al even iconische citrusbomen te redden.
De nieuwe ziekte treft vooral de sabal palmetto, de officiële staatsboom van Florida. Enkele preventieve maatregelen zijn wel mogelijk, maar als de palm besmet raakt door de bacterie, kan je de zieke boom alleen nog maar rooien. Om verdere besmetting te voorkomen, moeten naburige bomen daarna preventief ingeënt worden met antibiotica. Omdat zo’n injectie 50 dollar (45 euro) kost en maar drie maanden efficiënt blijft, kunnen niet alle bomen op die manier preventief worden behandeld.
“Het is van essentieel belang de ziekte onder controle te krijgen”, zegt entomoloog Brian Bahder. “Want dit kan ons landschap drastisch veranderen. Ik denk niet dat alle palmbomen zullen sterven, maar wat we nu zien, zal eerst nog een pak erger worden voor de situatie zal verbeteren.” De ziekte is bekend als ‘lethal bronzing’ of ‘Texas Phoenix Palm Decline’ - naar de plaats van ontdekking in de jaren 70 - en wordt veroorzaakt door fytoplasma’s, minuscule bacteriën zonder celwand. Bahder noemt het “de boomversie van het dodelijke malaria”.
De vrees bestaat dat de ziekte zal worden overgedragen op dadelpalmen en hun vruchten en zich zal verspreiden naar Californië en Arizona. In Jamaica liepen de kokosnotenplantages zware schade op en Brazilië heeft al preventieve maatregelen genomen om de invasieve ziekte buiten te houden.
Een klein kevertje, de haplaxius crudus, brengt de bacterie in bij de palmbomen via zijn speeksel terwijl hij zich te goed doet aan het sap van de palmbladeren. Elke andere kever die zich daarna aan die boom voedt, raakt besmet en verspreidt de bacterie vervolgens naar andere palmbomen. De bacterie doodt de boom door binnen te dringen tot de kern, waar ze de toegang tot de nodige voeding voor de cellen blokkeert. Het proces is vergelijkbaar met het dichtslibben van aders bij de mens door vet en cholesterol. Binnen het half jaar sterft de geïnfecteerde palmboom.
Volgens Bahder wordt de bedreiging groter door de opwarming van de aarde. “De toegenomen menselijke drukte in de regio en vooral de hevigere weersomstandigheden door de klimaatverandering geven invasieve insecten meer verplaatsingsmogelijkheden”, zegt hij.