Onomstotelijk bewijs gevonden dat Russische troepen meevochten in Oekraïne
Een Britse onderzoeksgroep, Forensic Architecture, heeft nieuwe bewijzen gevonden dat Rusland heeft meegevochten in de oorlog in Oekraïne. Moskou heeft actieve deelname aan de strijd altijd ontkend.
De onderzoeksgroep vond satellietbeelden die ontegensprekelijk bewijzen dat Russische tankeenheden meededen aan de slag om Ilovajsk in augustus 2014, waar Oekraïense troepen een zware nederlaag leden. De slag vormde een keerpunt in de oorlog in het oosten van Oekraïne. In de twee maanden ervoor zag het ernaar uit dat de pro-Russische rebellen onder de voet zouden worden gelopen door het Oekraïense leger en Oekraïense vrijwilligersmilities, maar de zaak veranderde toen Rusland zich vanaf juli rechtstreeks in de gevechten mengde.
Rusland ontkent nog steeds dat het een actieve rol heeft gespeeld in de oorlog in het oosten van Oekraïne, waar de pro-Russische separatisten twee ‘onafhankelijke’ republiekjes hebben uitgeroepen. Maar Forensic Architecture heeft tal van satellietbeelden gevonden van Russische militaire konvooien in het gebied. Meest opvallend was de aanwezigheid van T-72B3 tanks, dat model tank werd destijds alleen door de Russische strijdkrachten gebruikt.
Bij de slag om Ilovajsk werden de Oekraïense troepen omsingeld door de separatisten, gesteund door Russische eenheden. Toen de Oekraïners via een corridor probeerden te ontsnappen, liepen ze in een hinderlaag. Ze werden door vuur van tanks en pantserwagens overvallen.
Vrijwilligers
Destijds waren er al bewijzen dat Russische militairen hadden meegedaan aan de gevechten. Verschillende Russische militairen werden krijgsgevangen gemaakt door de Oekraïners, maar Moskou hield steeds vol dat het om vrijwilligers ging met wie het verder niets van doen had. Andersom zeiden leden van Oekraïense milities dat ze door Russen gevangen waren genomen, maar later waren overgedragen aan de separatisten. Daar werden zij gemarteld en als dwangarbeider gebruikt, iets waarvoor zij Rusland nu aansprakelijk stellen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM).
Forensic Architecture gebruikte speciaal ontwikkelde algoritmen om snel door de duizenden uren aan beeld uit het gebied te gaan, op zoek naar beelden van tanks. Volgens de onderzoeksgroep waren er destijds zeker driehonderd Russische tanks in de omgeving van Ilovajsk.
Het Britse European Human Rights Advocacy Center (EHRAC) dat Forensic Architecture had ingehuurd voor het onderzoek, wil de beelden gebruiken om Oekraïense aanklagers te helpen bij hun rechtszaken tegen Rusland.
Ook de Oekraïense overheid zal ongetwijfeld belangstelling hebben voor de beelden. Oekraïne heeft bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag een zaak aangespannen tegen Rusland wegens het financieren van terroristische groeperingen. Daarmee doelt het op de separatisten. Oekraïne verwijst daarbij ook naar de ramp met vlucht MH17, die een maand voor de slag om Ilovajsk werd neergeschoten met een Buk-raket die door Rusland was geleverd.