Tiener entertaint vanuit zijn rolstoel duizenden fans op TikTok: ‘Ik heb met mijn beperking leren leven’

“Hé Jordan, kijk eens wat stoer. Alsof je het écht meent”, zegt fotograaf Tim Coppens. “Ja”, pikt zijn begeleider Karl Lardon in terwijl hij assisteert met de belichting. “Waar is die gangster attitude (op zijn Engels uitgesproken, FE) nu?” De blik van Jordan Decremer glijdt af naar zijn begeleider. Er verschijnt een hemelsbrede glimlach op zijn gezicht. Met zijn rechterhand steekt hij subtiel zijn wijsvinger op. Zijn mama, Gwen Huygen, die de hele fotoshoot op haar smartphone vastlegt, buldert van het lachen. “Jordan kan zijn middelvinger niet apart opsteken. Hij heeft wel al lang een alternatief: zijn wijsvinger.” Ze kijkt haar zoon met pretoogjes aan.

Jordan Decremers spieren staan constant onder spanning door een centraal hersenletsel. Zijn spieren zijn de baas over zijn lichaam. Niet zijn hoofd. Hij heeft last van spasticiteit. “Heel veel.” Hij laat een pauze. “Soms te veel.”

Om die reden zit Jordan al van kleins af aan in een rolstoel. Er zit een sonde in zijn lichaam die verbonden is met zijn ruggenmerg. Die moet ervoor zorgen dat Jordan niet helemaal opgespannen is. “Mocht je de sonde  wegnemen, ben ik zo stijf als een plank. Ik zou niet eens in een rolstoel kunnen zitten. Ik ben 1 meter 74", zegt hij er voor de neus weg bij. Die 174 centimeters snijden er bij zijn mama diep in. “1 meter 74! Ben jij groter dan ik?” Ze houdt haar handen voor haar mond. “Ik zie je enkel nog in een rolstoel. Zo groot.”

De negentienjarige verblijft al sinds zijn zesde in Heder, een internaat voor buitengewone jongeren. Of zoals ze het op hun website omschrijven: “Onze jongeren hebben gewoon een beperking.” Hoewel Jordan dankbaar is voor de zorgen die hij krijgt in Heder – denk bijvoorbeeld aan een dagelijkse kinesessie om zijn spieren te helpen ontspannen – doet hij niet liever dan ontsnappen.

Niet naar buiten. “Antwerpen is een ge-vaar-lij-ke stad”, vindt hij. Het internet is zijn toevluchtsoord. Dankzij zijn rechterhand.

“Mijn papa heeft me op mijn zesde PlayStation leren spelen met één hand. Ik had nooit gedacht dat ik zoveel zou kunnen met één hand. En kijk waar ik nu sta.” Jordan is een Belgische TikTok-ster met bijna 70.000 volgers op moment van schrijven. Al zijn video’s samen verzamelden meer dan 950.00 hartjes of likes. Ook het aantal reacties loopt in de tienduizenden. “En ik ben vorig jaar in augustus nog maar met TikTok begonnen.”

Rolstoel in beeld

TikTok dus. Voor wie geen tieners in huis heeft lopen: de app heette tot een jaar geleden nog Musical.ly. Het is een verzamelplaats waar jongeren hun favoriete nummers dubben, er dansjes op verzinnen of een korte stand-upcomedysketch delen. De populairste profielen zoals die van Loren Gray, Baby Ariel of Jacob Sartorius genieten meer dan 20 miljoen fans. Het is ook de officiële geboorteplaats van de monsterhit ‘Old Town Road’ van Little Nas X. Met andere woorden: het is een snel groeiend stukje internet dat – om het allemaal nog interessanter te maken in tijden van handelsoorlogen – in handen is van het Chinese bedrijf ByteDance. 

Het zal Jordan allemaal worst wezen. TikTok is in de eerste plaats zijn podium. Een podium om zijn verhaal te vertellen. “Ik was al even aan het spelen met TikTok toen een vriend van me zei: wat als je nu eens vertelt op TikTok dat je een beperking hebt?” In de eerste plaats vond Jordan het een raar idee. Alsof zijn honderden volgers niet al doorhadden dat hij “niet zoals alle anderen is”. De spasticiteit vervormt ook zijn stem. Het klinkt alsof zijn keel elke zin die hij uitspreekt wil censureren. Toch besefte hij: TikTok is een heel visueel gedreven medium. En het enige wat hij zijn volgers tot dan toe toonde, was zijn hoofd.

In de eerste maanden deelde Jordan enkel video’s waarop fans alleen zijn gezicht zagen lipsyncen met nummers zoals ‘One Kiss’ van Calvin Harris en Dua Lip of ‘Lucky You’ van Eminem. Als hij écht zichzelf wilde zijn op het platform, zouden zijn volgers zijn rolstoel moeten zien. En dat was gemakkelijker gezegd dan gedaan. Mama Gwen kocht een nieuwe smartphonehouder die hij zelfstandig op een tafel kon zetten. Dankzij de timerfunctie op TikTok kon Jordan plots video’s maken waar hij zichzelf helemaal in beeld kon brengen.

Hij besloot zijn profielnaam te veranderen naar ‘@wheelchair_man’. “Dat is origineler en gemakkelijker te onthouden dan Jordan Decremer”. Voor de eerste muziekvideo waarin zijn volgers hem in volle glorie konden zien, koos Jordan voor ‘I’m Still Standing’ van Taron Egerton met de begeleidende caption: “Is het goed gelukt? #comedy”. De video werd meer dan duizend keer geliket. In de reacties zijn vooral aanmoedigingen te vinden. Op ene Jasonrofl na. Die vond het nodig om “hij is gewoon een gehandicapte autist ga voetballe ipv binne te zitte (sic)” te schrijven, waarop verschillende fans van Jordan het voor hem opnamen.

Het is een dynamiek die onder haast elke video van Jordan terugkomt. Er zijn altijd wel een paar kleine onverlaten die Jordan proberen te kwetsen. “Doe normaal autist nu weet ik zeker dat je in je reed bent genomen (sic)” of “nee nieweer handikap (sic)” zijn maar enkele voorbeelden van kwetsende commentaren. Wie doorklikt op de profielen van reageerders komt steevast bij jongens of meisjes tussen de 11 en 15 jaar uit.  

Jordan laat het allemaal niet aan zijn hart komen. “Ik vind het leuk dat mensen me steunen, maar dat boeit me eigenlijk niet echt. Haat maakt deel uit van de wereld. Als ik zie hoe mensen met haatreacties reageren op haatreacties, dan denk ik: ‘Mensen, laat ons gewoon doen.’” Hij merkt dat mensen hem verdedigen uit een soort medelijden, maar dat wil hij niet. “Ik lees vaak op mijn video’s dat mensen triestig worden om mij zo in een rolstoel te zien zitten. Maar wij leven daar heel ons leven mee. Wij leren daarmee leven.”

Onder de begeleiders bij Heder worden sociale media een steeds belangrijker aandachtspunt, geeft Jordans begeleider Karl Lardon toe. In de leefgroepen worden smartphones steeds belangrijker. “Vroeger moest je als begeleider constant activiteiten voorzien, nu willen die jongeren tijd om even met hun smartphone bezig te zijn.” Mede dankzij Jordan hebben de begeleiders geleerd om interesse te tonen voor wat er zich in die virtuele wereld afspeelt. Ondertussen is ook een schoolgenoot, Lente Pieters, beter bekend als @lente_power1, zijn voorbeeld gevolgd. Zij verzamelde ondertussen al meer dan 200.000 volgers.

“Dat internet is voor die gasten een zege,” zegt Lardon, “maar we mogen niet blind zijn voor de gevaren.” Zo heeft Lardon er bij Jordan op gehamerd dat hij voorzichtig moet zijn op sociale media. “Hij mag als negentienjarige tienermeisjes niet zomaar berichtjes sturen.” Maar evengoed moeten Lardon en zijn collega’s het verwachtingspatroon van de jongeren goed in het oog houden. Soms smelten de virtuele en de echte wereld samen, en dat kan voor een hoop teleurstelling zorgen.

Geld verdienen

Zoals een paar maanden geleden, toen Jordan een zogenaamde TikTok-meeting organiseerde. Het is de gewoonte dat TikTok’ers elkaar via video’s uitnodigen om dan samen nieuwe video’s op te nemen. Op die manier leren ze hun virtuele vrienden niet alleen in het echt kennen, het zorgt er ook voor dat fans nieuwe accounts leren kennen. Jordan besloot dat het tijd was voor zo’n meeting.

Hij deelde video’s met een uitgebreide wegbeschrijving vol screenshots op Google Maps. En net zoals hij ons voor het interview had opgewacht aan de hoofdingang van het internaat, zat hij ook toen aan de deur. Te wachten. “Mensen zeiden dat ze kwamen, maar ze kwamen niet”, zegt Jordan daar nu over. Teleurgesteld was hij wel, maar hij had het ook wat verkeerd aangepakt, bedenkt hij zich nu. “Ik heb toen een algemene oproep gedaan aan al mijn fans, maar dat werkt niet. Ik probeer nu af en toe een kleinere meeting te organiseren.”

En dat werkt wel. “Zo stonden er een paar weekends geleden plots twee wildvreemde gasten aan de voordeur”, zegt Lardon. “Ze wilden Jordan ontmoeten en TikTok-video’s maken.” Of hij zakt af naar meetings die anderen organiseren. Zoals die keer in het Citadelpark in Gent. Daar ontmoette hij onder anderen zijn idool, de twintigjarige Alissa Tomme uit Kortrijk. Op TikTok goed voor meer dan 100.000 volgers. “Zij is me al beginnen te volgen toen ik zelf nog maar enkele duizenden volgers had. Toen ik dat zag, dacht ik: wow.”

Ze maakten samen een TikTok-video. Of wat had u gedacht?

Waar TikTok voor Jordan begonnen is als puur amusement – en dat nog steeds is – heeft hij er voor zichzelf stilaan een missie in gevonden. “Ik wil het taboe over mensen met een beperking wegnemen.” Daarom maakt hij video’s waarin te zien is hoe hij met zijn vrienden rolstoelhockey speelt, of hoe hij met een takelarm van in zijn bed in zijn rolstoel gezet wordt. “Ik heb respect voor jullie job. Maar ik denk dat De Morgen, de VRT en VTM het voor mensen met een beperking zoals ik alleen maar moeilijker maken. Ik zie het als mijn taak om onze verhalen in een positief daglicht te stellen.”

Daarnaast hoopt Jordan op een dag geld te kunnen verdienen met zijn online activiteiten. TikTok voorziet nu al een functie waarbij gebruikers fooien kunnen geven aan hun favoriete TikTok-makers. “Het probleem is dat ik geen bankrekening mag hebben. Maar ik zou dat geld niet voor mezelf gebruiken. Ik zou het aan mijn mama schenken. Zij heeft het financieel niet gemakkelijk.”