Deense premier "betreurt" annulering bezoek Trump

"Ik geloof niet dat Denemarken en de Verenigde Staten in een crisis verkeren", zei de Deense premier aan verslaggevers in de hoofdstad Kopenhagen. De VS "blijven een van de nauwste bondgenoten van Denemarken". Ze voegde eraan toe dat de uitnodiging aan de bewoner van het Witte Huis geldig bleef. 

Trumps bezoek was een ideale gelegenheid om "de nauwe relatie van Denemarken met de VS te vieren". De ontwikkelingen op het noordpoolgebied "vragen verdere samenwerking tussen de VS, Groenland, de Faeröer en Denemarken", aldus nog Frederiksen. "Onze uitnodiging voor een sterkere samenwerking op Arctica blijft geldig", zei ze. "Het noordpoolgebied is belangrijker dan ooit."

De Deense premier zei voorts dat er "een discussie" was over de verkoop van Groenland. "Het is duidelijk verworpen door Kim Kielsen (de regeringsleider van Groenland) een beslissing die ik uiteraard deel."

De Amerikaanse krant The Wall Street Journal kwam vrijdag met het nieuws dat Trump interesse zou hebben in Groenland, het grootste eiland ter wereld, omringd door de Noordelijke IJszee en de Atlantische Oceaan. Groenland heeft een autonome status binnen het Deense koninkrijk.

Trump zou enkele assistenten de opdracht hebben gegeven om te onderzoeken of de aankoop van het eiland een mogelijkheid is. Zondag bevestigde Trump zelf zijn interesse. Gevraagd of hij Amerikaans grondgebied zou willen ruilen voor Groenland, zei hij: "Wel, er is heel veel mogelijk. In feite is het een grote vastgoeddeal."

Het voorstel van Trump lokte heel wat verbaasde reacties uit. Kim Kielsen, de premier van Groenland, wees het resoluut af. "Groenland is niet te koop, maar we staan wel open voor handel en samenwerking met andere landen, waaronder de VS."

Ook de Deense premier Mette Frederiksen liet weten toen dat Groenland niet te koop is. Ze noemde het voorstel "absurd" en zei te hopen dat Trump het niet ernstig meende. "Er zijn heel wat andere zaken die we met de VS willen bespreken", voegde ze eraan toe.

De Deense premier doelde daarmee ze op het geplande bezoek van president Trump aan Denemarken op twee september. Maar dat zal dus niet doorgaan.

"Denemarken is een heel speciaal land met ongelofelijke mensen, maar gebaseerd op premier Frederiksens opmerkingen, dat ze geen interesse heeft om de verkoop van Groenland te bespreken, zal ik onze ontmoeting voor onbepaalde tijd uitstellen", gaf Trump mee op Twitter. Verder dankte hij Frederiksen: "Door zo direct te zijn, heeft ze veel kosten en moeite bespaard voor Denemarken en de Verenigde Staten."

Maar Trump stelde later op de dag zijn toon bij. Hij had het niet meer over "het bedanken" van de Deense premier, maar noemde de reactie van Frederiksen "smerig". De premier zou de aankoop "een absurd idee" genoemd hebben en dat schoot blijkbaar in het verkeerde keelgat bij Trump."Dat is geen elegante manier om iets te zeggen", zei de president tegen journalisten in het Witte Huis. "Ze kon neen hebben gezegd, of we doen dat liever niet, of we praten er liever niet over."

Trump eist respect voor de Verenigde Staten. "Je spreekt niet zo over de Verenigde Staten, niet onder mijn bestuur", besloot de president.

Het zou de eerste keer geweest zijn dat Trump naar Denemarken zou gaan. "Maar we weten ook hoe Trump in elkaar zit. Hij voelt zich nu wat terechtgewezen, vernederd, dus moet hij terugslaan", zegt correspondent Björn Soenens. "En zegt hij, u kunt naar dat bezoek fluiten, u zult nu moeten wachten op mijn voorwaarden voor dat bezoek nog eens kan doorgaan. Zijn manier om te zeggen, jammer, maar helaas."

Herbekijk hieronder de reportage in "Het Journaal" (lees verder onder de video):

Koningin Margrethe II had Trump uitgenodigd voor het bezoek. Het Deense koningshuis wil niet veel kwijt over zijn afzegging. "Het is een verrassing, maar we hebben hier verder niets over te zeggen", was het enige wat de communicatiedirecteur van het paleis, Lene Balleby, aan de Deense openbare omroep DR kwijt wilde.

Maar de tweet is wel heel hard aangekomen in Denemarken, zegt Lone Leth Larsen in "De ochtend" op Radio 1. Ze woonde jarenlang in ons land en werkte hier aan het Deense culturele instituut. "Er is veel verontwaardiging. Er is geen enkele politieke partij hier die er iets goeds over te zeggen heeft. Koningin Margrethe zou gastvrouw zijn, het bezoek werd al grondig voorbereid. Zoiets is nog nooit eerder gebeurd."

"Misschien is het omdat hij een groot land vertegenwoordigt en dat wij een klein land zijn, en dat hij dacht dat wij zomaar even een stuk van ons rijk willen verkopen? Er is geen enkele Deen die vindt dat dit een goed idee is. In elk geval lijkt het erop dat de diplomatie tussen Denemarken en de VS nu heel hard moet werken om de plooien glad te strijken."

De Amerikaanse president heeft naar verluidt interesse in Groenland vanwege de natuurlijke rijkdommen van het eiland: er is een grote voorraad aan bijvoorbeeld steenkool, zink, koper, platina en goud.  

Bovendien is er ook de strategische ligging van Groenland. De VS heeft er met Thule Air Base de meest noordelijk gelegen Amerikaanse luchtmachtbasis. Ook tijdens de Koude Oorlog speelde Groenland een belangrijke strategische rol voor de Verenigde Staten.

Het is overigens niet de eerste keer dat de Verenigde Staten proberen om Groenland van Denemarken te kopen. Na de Tweede Wereldoorlog kwam er een voorstel van toenmalig president Harry Truman, die Groenland voor 100 miljoen dollar wilde overkopen. Een vriendelijke "nee, bedankt" van Denemarken was het antwoord.