Britse premier Boris Johnson vandaag naar Berlijn: Duitse bondskanselier Angela Merkel wil luisteren, maar zegt "nein"

Het is geen toeval dat Johnson naar Berlijn trekt: Johnson wil de Europese leiders tot nieuwe actie aanzetten, tot nieuwe onderhandelingen over de brexit, en dan is Duitsland met de nog altijd machtige Angela Merkel aan het roer, heel belangrijk. Als je haar kan meekrijgen in je verhaal, dan ben je al een eind opgeschoten. Zijn voorganger, Theresa May, had ook de gewoonte om eerst naar Berlijn te trekken en Johnson zet die lijn dus door.

Johnson heeft zijn landgenoten beloofd dat de brexit er sowieso komt op 31 oktober, het liefste met een akkoord, desnoods zonder akkoord. Het grote probleem: de Europese Unie wil niet meer onderhandelen, voor hen is de gesloten deal met May te nemen of te laten. Die deal is al drie keer weggestemd door het Britse Parlement.

Johnson zegt nu dat hij een nieuwe oplossing heeft voor de "backstop", de regeling waarbij de grens tussen Ierland en Noord-Ierland zou openblijven. Op die manier zou Noord-Ierland binnen de Europese markt blijven, maar omdat Noord-Ierland een deel van het Verenigd Koninkrijk is, heeft dat gevolgen voor het hele land. Volgens de harde brexiteers blijft Europa het op die manier te veel voor het zeggen hebben over de Britse handelspolitiek. 

Johnson stelt nu een alternatief voor, een overgangsregeling waarbij er geen grenscontroles zouden zijn. Hij wil "een flexibele en creatieve oplossing", bijvoorbeeld door technologische oplossingen, waarbij er geen echte controles nodig zouden zijn. Maar vanuit Europese hoek stuit dat op een "nee".

Op een persconferentie gisteren zei Merkel dat ze wil luisteren naar die creatieve oplossing van Johnson. "Als iemand een oplossing vindt waardoor de grens open kan blijven, zonder de backstop, dan moeten we dat proberen." Maar, zei ze er duidelijk bij: dat is geen vrijgeleide voor nieuwe onderhandelingen over het akkoord zelf. Met andere woorden: een praktische verbetering kan, maar over de kern van het akkoord kan niet opnieuw worden onderhandeld.

Vorige week nog lekte een interne werkmail van de Duitse regering uit, waarin beschreven stond hoe de ministers zich tegenover hun Britse collega's moesten gedragen en daar stond zeer letterlijk in dat ze geen nieuwe onderhandelingen willen en dat ze dat zo aan Johnson en zijn ministers duidelijk moesten maken.

Merkel zal de deur vanavond hoogstens op een erg klein kiertje zetten. Donderdag ligt de bal dan in het kamp van de Franse president Emmanuel Macron, die de kier vermoedelijk weer zal dichten.

Herbekijk hieronder de reportage in "Het Journaal":