WWF: ‘34 procent van het regenwoud is al verdwenen’

Krijgen jullie veel extra vragen over de bosbranden van Belgische leden?

Koen Stuyck, woordvoerder WWF België: “In São Paulo was het precies nacht door de rookontwikkeling, de helft van Brazilië leefde in het donker. Dat zijn straffe beelden die mensen doen schrikken. De felle bosbranden zijn al drie weken aan de gang, maar nu de media hun aandacht erop vestigen, krijgen ook wij extra vragen binnen. Dat is ook normaal. We waren dit soort situaties niet meer gewoon. Dankzij voorgaande regeringen in het land en externe druk van de internationale gemeenschap is de sojateelt verschoven naar de cerrado, een droger savannegebied in het centrum van het land. Het moratorium op het Amazonegebied werd ook door bedrijven relatief goed gerespecteerd. Maar sinds januari veegt president Bolsonaro daar zijn voeten aan.

“De laatste week zijn er ongeveer 10.000 bosbranden bij gekomen in het Amazonegebied. Sinds januari hadden we met 67.000 branden al een dramatisch toename gezien van het aantal haarden. Natuurlijke vuurhaarden komen in het Amazonegebied nauwelijks voor. Met andere woorden, het overgrote deel van de branden is aangestoken. Dat is een veelgebruikte praktijk na het kappen van delen van het bos. De laatste houtstammen worden gerecupereerd, de vlammenzee maakt de grond klaar om weides van te maken om vee op te telen.”

De Braziliaanse president beschuldigt ngo’s zoals WWF ervan dat jullie het gebied in brand steken uit wraak. Omdat hij de subsidies aan de Braziliaanse zusterorganisatie heeft doorgeknipt.

 “Dat is complete nonsens. Bolsonaro zegt eender wat. Het Braziliaans Instituut voor Toegepast Onderzoek berekende dat in de periode tussen 2010 en 2018 2,7 procent van het budget van Braziliaanse ngo’s van de Braziliaanse overheid kwam. Slechts 5 procent van dat geld werd gebruikt voor projecten in en rond het Amazonegebied. Bovendien heeft Bolsonaro beslist om Europees geld voor het Amazonefonds te blokkeren. Dat fonds werd vooral gebruikt om bosbranden te bestrijden. Bolsonaro snijdt dus vooral in eigen vel.”

Waarom doet hij dat?

“De reden die hij geeft is de verdere ontwikkeling van Brazilië. Maar dat is een drogreden. Er is meer dan voldoende braakliggend terrein dat kan dienen om de landbouw verder te ontwikkelen. Het grote probleem is: braakliggend terrein ontwikkelen is duurder en kost meer moeite dan Amazonegebied inpalmen. Bovendien zijn er heel wat grootgrondbedrijven die speculeren op een stijging van de grondprijzen.”

WWF België opent een noodfonds voor het Amazonewoud. Waarvoor moet dat dienen?

“Er is serieus in de middelen van ngo’s gesneden in Brazilië. Net nu ze voor een cruciale periode staan. De milieuwetgeving ligt onder vuur in het land. Alle middelen zijn welkom. Als we niet opletten wordt Brazilië terug naar de jaren 70 gekatapulteerd, toen er nog helemaal geen regels waren. Heel wat bedrijven zitten daarop te azen.

“Daarnaast staan we in contact met heel wat inheemse groepen. Zij zijn niet gewapend tegen die vuurzee. Maar hoe we de middelen precies zullen inzetten, kan ik nog niet zeggen. Dat zal een beslissing zijn van WWF Brazilië.”

Wat kunnen we nog doen om het regenwoud te helpen?

“Politiek gezien heeft Europa een belangrijke sleutel in handen. De EU sloot een vrijhandelsakkoord met de Mercosur-landen (Brazilië, Argentinië, Uruguay, Paraguay en Venezuela, FE). Dat moet in 2020 nog geratificeerd worden. Daarin worden een aantal voorwaarden opgelegd om vrije toegang te krijgen tot de Europese markt. Zo mag er niet gezondigd worden tegen het klimaatverdrag van Parijs. Daarnaast moeten die landen werk maken van zogenaamde ‘ontbossingsvrije producten’. Dat kan een belangrijke hefboom zijn om Brazilië te dwingen om zijn Amazonegebied te bewaren. 

“Of dat op tijd komt? Wetenschappers waarschuwen nu al voor een tipping point. 17 procent van het woud is afgebrand, een andere 17 procent is aangetast. Dat wil zeggen dat al 34 procent van het regenwoud verdwenen is. Als we niet opletten zijn we straks de belangrijkste long van onze planeet kwijt. Het Amazonewoud produceert 20 procent van de zuurstof die we allemaal inademen. De Notre Dame kan je herstellen, het Amazonegebied niet.”

En kunnen we als burger nog iets doen?

“Minder vlees eten. Als de vraag naar vlees daalt, daalt de vraag naar soja die gebruikt wordt om dieren te voederen én de ruimte nodig voor graasweiden, waardoor ook de prikkel om het Amazonewoud af te branden afneemt. Minder vlees eten is trouwens niet alleen goed voor het Amazonegebied, maar voor het klimaat in het algemeen. De Belgische bedrijven zijn minder afhankelijk van het woud. Onze vleesbedrijven halen hun soja vooral uit de cerrado, dat echter eveneens bedreigd wordt door ontbossing.”

Storten kan via de website van WWF.