Wereldwijd blijven cardiovasculaire aandoeningen bij de bevolking van middelbare leeftijd de belangrijkste doodsoorzaak. Daarbij laten de rijke wereld en de armere landen echter duidelijke verschillen blijken. Dat blijkt uit een studie onder leiding van wetenschappers aan de McMaster University in Canada, gebaseerd op een onderzoek bij meer dan 160.000 personen tussen vijfendertig en zeventig jaar uit eenentwintig landen die sinds het midden van het voorbije decennium werden gevolgd.

Het onderzoek toonde immers dat kanker in de rijke landen een belangrijker doodsoorzaak is dan hartziektes. In armere landen bleek daarentegen het omgekeerde waar.

Evolutie

“In rijke landen lopen mensen van middelbare leeftijd tweeënhalve keer meer kans om aan kanker te sterven dan aan cardiovasculaire aandoeningen,” aldus de wetenschappers. “In armere landen moet men een omgekeerde situatie vaststellen. Daar blijven cardiovasculaire aandoeningen drie keer meer levens te eisen dan kanker.”

Tijdens het onderzoek bleken meer dan elfduizend deelnemers overleden te zijn. In landen met lage inkomens liepen vijftigers bijna vier keer meer kans op een overlijden dan in rijkere naties. Bij ongeveer tweeduizend overlijdens bleek het onmogelijk een juiste doodsoorzaak aan te wijzen.

“Het feit dat kanker in de rijke landen cardiovasculaire aandoeningen als belangrijkste doodsoorzaak bij personen van middelbare leeftijd heeft verdrongen, suggereert een duidelijke evolutie,” benadrukt onderzoeksleider Salim Yusuf, professor geneeskunde aan de McMaster University.

“De impact van cardiovasculaire aandoeningen is in vele landen door preventie en behandelingen afgezwakt. Hieruit kan men afleiden dat in de toekomst kanker ook wereldwijd tot de belangrijkste doodsoorzaak zal uitgroeien. De hogere mortaliteit in armere landen ligt niet aan een groter aantal risicofactoren. Er zijn hier een aantal andere fenomenen – zoals een inferieure kwaliteit van de gezondheidszorg – in het spel.”

Risicofactoren

Het onderzoek wees uit dat cardiovasculaire aandoeningen wereldwijd 40 procent van alle overlijdens veroorzaakten. In rijke landen viel dat echter terug tot 23 procent, tegenover 41 procent in naties met een middelbaar inkomen. In landen met een laag inkomen bleken cardiovasculaire ziektes de oorzaak van 43 procent van alle overlijdens.

“Nochtans kennen rijke landen meer risicofactoren voor cardiovasculaire aandoeningen dan arme naties,” merken de onderzoekers op.

Kanker was met een score van 26 procent wereldwijd de tweede belangrijkste doodsoorzaak. In rijke landen liep dit cijfer echter op tot 55 procent. In naties met een middelmatig en laag inkomen daalde dat aandeel tot respectievelijk 30 procent en 15 procent.

Uit het onderzoek bleek verder dat in rijkere landen ook meer hospitalisaties en overlijdens worden genoteerd door niet-overdraagbare aandoeningen dan door infectieziektes. Verder bleek de toegang tot geneesmiddelen en ziekenhuisopnames een omgekeerd verband te hebben met het aantal overlijdens.

“Hieruit moet men afleiden dat de lagere kwaliteit van de gezondheidszorg in armere landen minstens gedeeltelijk een bijdrage levert aan de hogere mortaliteit,” zeggen de onderzoekers. “Dit betekent echter ook dat nieuwe inspanningen zijn vereist om kanker in rijke landen verder terug te dringen.”

“Wanneer ook landen met middelmatige en lage inkomens efficiëntere behandelingen kunnen introduceren, zal daar eveneens de impact van deze ziektes als doodsoorzaak verminderen. Wanneer dat gebeurt, zal men echter tevens mogen verwachten dat ook in die regio’s kanker als doodsoorzaak aan belang zal winnen.”