De SP.A mist een Vlaamse reflex, vindt socialistisch oud-strijder Norbert De Batselier.
Gewezen Vlaams Parlementsvoorzitter Norbert De Batselier heeft altijd tot de Vlaamsgezinde vleugel van de Vlaamse socialisten behoord. Samen met wijlen Volksunie-politicus Maurits Coppieters schreef hij in 1996 Het Siegnaal, een oproep tot progressieve frontvorming waarin werd gepleit voor meer Vlaamse autonomie en een gedeeltelijke splitsing van de sociale zekerheid.
Zijn de Vlaamse socialisten vandaag een stuk minder Vlaamsgezind dan een aantal jaren geleden?
Norbert De Batselier: Ik heb inderdaad de indruk dat velen aan de linkerzijde vandaag denken dat socialisme en een Vlaams bewustzijn niet samengaan. Ik heb juist altijd gevonden dat een socialist de besluitvorming op het laagste zinvolle beleidsniveau moet proberen te leggen. Binnen België is dat vaak het Vlaamse niveau, want Vlaanderen is, als je dat internationaal bekijkt, eigenlijk een grote stad. Maar vanwege onze ingewikkelde bevoegdheidsverdeling kan Vlaanderen niet altijd een krachtig beleid voeren. Daarom zijn er nieuwe institutionele stappen nodig.
Waaraan denkt u dan?
De Batselier: Ik denk bijvoorbeeld aan nieuwe bevoegdheidsoverdrachten op het vlak van de economie en de fiscaliteit. Natuurlijk moeten we nu op de eerste plaats aandacht hebben voor de sociaal-economische en financiële situatie van het land, maar de goede werking van het staatsapparaat, essentieel voor een doelmatig beleid, is ook levensnoodzakelijk
Mensen die links én Vlaamsgezind zijn lijken in het huidige politieke aanbod in Vlaanderen nergens meer aan hun trekken komen.
De Batselier: Dat is inderdaad zo. Nu is het in Vlaanderen vaak moeilijk gebleken die twee strekkingen met elkaar te verzoenen. Sinds de jaren 1930 is Vlaamsgezind meestal gelijkgeschakeld met rechts. Wat niet noodzakelijk het geval is. In de Schotland heb je de Schotse nationale partij, die helemaal niet rechts is. Ik denk ook dat de Vlaamse socialisten hun lot altijd wat te sterk aan dat van grote broer PS hebben verbonden. Dat hoeft niet. Wallonië heeft een ander beleid nodig dan Vlaanderen, omdat Vlaanderen en Wallonië nu eenmaal twee verschillende soorten economieën hebben, de mentaliteit van de mensen anders is en ga zo maar door.
De Vlaamse socialisten hebben hun lot altijd wat te sterk aan dat van grote broer PS verbonden.
En als puntje bij paaltje komt, kiest de PS voor de eigen Waalse belangen — en niet voor de band met de SP.A en België.
De Batselier: Herinner u de uitspraak van André Cools: ‘Liever een Waalse ondernemer dan een Vlaamse arbeider.’ Wie verkozen wordt in een bepaald landgedeelte plaatst de eigen belangen voorop. Dat is ook logisch. Maar als je, zoals de SP.A, een kleinere partij bent is dat net iets lastiger.
Hoe moet de SP.A zich opstellen in het debat over het confederalisme?
De Batselier: In onze staatsstructuur zitten al confederale elementen. Wie die vandaag het confederalisme bepleit, legt niet of nauwelijks uit wat dat precies inhoudt. Wat betekent confederalisme voor de sociale zekerheid? Voor de staatsschuld? Dat zou ik weleens willen weten.
Mij lijkt het beter om met een open geest van nul te beginnen, en bevoegdheid per bevoegdheid na te gaan wat het efficiëntste beleidsniveau is. Zo vraag ik me af of buitenlandse handel echt een bevoegdheid van de gewesten moet zijn.
Heeft de electorale neergang van de SP.A ook te maken met het feit dat de partij geen duidelijk Vlaams profiel heeft?
De Batselier: Ik ben bang van wel. De SP.A mist een Vlaamse reflex. We hebben te weinig Vlaamse accenten gelegd, en trouwens ook te weinig groene accenten. Socialisten mogen het streven naar een goedwerkende overheid niet overlaten aan anderen. Je hoeft daarom geen enge, bekrompen Vlaams-nationalist te worden. Maar je moet wel proberen de bevoegdheidsverdeling tussen de verschillende beleidsniveaus goed af te bakenen. We hebben veel instanties. Naast Vlaanderen en België zijn er de gemeenten, de intergemeentelijke bedrijven, de provincies… Daarin zouden we ook moeten saneren. We hebben veel te veel politiek personeel.
Is het in Vlaanderen tijd voor een nieuw Siegnaal? En wie kan dan de voortrekker zijn?
De Batselier: Als het links in Vlaanderen zo slecht blijft vergaan als de laatste jaren, zal er wel een nieuw elan móéten komen. Vandaag zie ik dat nog niet. Groen zit met een overwinningsnederlaag in de maag, de SP.A moet een zoveelste nederlaag verteren, en de christendemocraten weten niet welke richting ze uit moeten. Maar op een gegeven moment, dat geloof ik wel, zal iemand opnieuw het initiatief nemen voor een herschikking van het politieke landschap. Bij heel wat politiek betrokken mensen leeft het gevoel dat er iets nieuws moet komen _ iets met oog voor het algemeen belang, weg van het ongebreidelde egoïsme. Dat onderscheid tussen individueel gewin en gemeenschappelijk belang zal in de toekomst minstens zo belangrijk worden als het onderscheid tussen kapitaal en arbeid.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
