Commissie-Von der Leyen: Europees dreamteam maar met enkele "ongeloofwaardige" kandidaten
Uittredend Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker wilde vijf jaar geleden een politieke Commissie, zijn opvolger Ursula von der Leyen belooft dat de Europese Unie er weer zal staan op het wereldtoneel. De EU moet reuzenstappen vooruit zetten op vlak van klimaatbeleid en digitalisering. Met Frans Timmermans en Margrete Vestager zet Von der Leyen twee politieke zwaargewichten op die posten. Maar niet alle kandidaten en keuzes worden even enthousiast onthaald.
De meeste waarnemers zijn het erover eens: kersvers Commissievoorzitter Ursula von der Leyen maakte een vrij goede beurt gisteren. In vloeiend Frans en Engels trok de Duitse ruim 2 uur uit om haar nieuwe team voor te stellen. Dat ziet er met drie supercommissarissen en vijf vicevoorzitters qua structuur wat anders uit dan de Commissie-Juncker. Maar daardoor wordt alleen maar duidelijker wat de speerpunten zijn voor de Commissie-Von der Leyen.
Minder bureaucratie, meer echt beleid
In vergelijking met de Commissie-Juncker telt het team van de eerste vrouwelijke Commissievoorzitter meer vrouwen (13 tegenover 14 mannen), krijgen de vrouwen zwaardere portefeuilles, maar stijgt de gemiddelde leeftijd. Von der Leyen wil minder bureaucratie en meer echt beleid. De vraag zal zijn of ze daarin slaagt want de uitdagingen – niet alleen op vlak van klimaat en internationale politiek - zijn groot. En net zoals de Commissie-Juncker zal het nieuwe team alleen maar wetgevende voorstellen kunnen doen, het Europees Parlement en de lidstaten moeten telkens mee aan boord om echte stappen vooruit te zetten.
De Europese leiders hadden in juli al afgesproken dat de Nederlandse sociaaldemocraat Frans Timmermans en de Deense liberale Margrete Vestager een cruciale post moesten krijgen. Timmermans wordt het gezicht van het Europese klimaatbeleid en zal daar een flinke kluif aan hebben. Von der Leyen beloofde bij haar aanstelling een "green deal" in de eerste honderd dagen van haar Commissie en herhaalde gisteren dat Europa het eerste klimaatneutrale continent moet worden.
Von der Leyen wil minder bureaucratie en meer echt beleid. De vraag zal zijn of ze daarin slaagt want de uitdagingen – niet alleen op vlak van klimaat en internationale politiek- zijn groot
Op vlak van digitalisering hinkt de EU achterop, het is aan Vestager om de inhaalbeweging in te zetten. De Deense behoudt, naast haar nieuwe portefeuille, haar huidige van mededinging. De voorbije vijf jaar werd ze meermaals geprezen om haar onwrikbare houding tegenover – vooral Amerikaanse - multinationals die de Europese concurrentieregels niet naleefden, met hoge boetes tot gevolg.
De derde supercommissaris, Valdis Dombrovskis, is wat minder bekend maar verdiende de voorbije vijf jaar zijn sporen als vicevoorzitter voor de euro en wordt daarvoor beloond. De voormalige Letse premier komt naast Vestager en Timmermans te staan als “uitvoerend vicevoorzitter voor een mensgerichte economie”.
“Bescherming Europese manier van leven”
Over die ietwat vreemde titels was gisteren meteen heel wat te doen. En dan vooral om die van “bescherming van onze Europese manier van leven”, die werd toegekend aan de Griekse kandidaat-commissaris Margaritis Schinas, in een vorig leven woordvoerder van Commissievoorzitter Juncker. Schinas moet onder meer op zoek naar een nieuwe Europese aanpak voor migratie.
Dat migratie en “onze manier van leven” aan elkaar gelinkt worden, is op zijn minst ongelukkig, klonk het bij verschillende ngo’s en politici. Europees Parlementslid Guy Verhofstadt (Open VLD) wil, net zoals verschillende van zijn liberale fractiegenoten, de titel zien verdwijnen.
Wie wordt naar huis gestuurd?
Dat Europees Parlement legt alle kandidaat-commissarissen nog op de rooster vanaf eind deze maand, de kans bestaat dus dat daar nog een aantal mensen sneuvelt. En er zijn wel een aantal mogelijke afvallers in team-Von der Leyen.
De Europese antifraudedienst OLAF is nog bezig met een onderzoek naar de Poolse kandidaat Janusz Wojchiechowski omdat hij als Europees Parlementslid gesjoemeld zou hebben met reisvergoedingen. De Franse kandidaat-commissaris Sylvie Goulard werd gisteren ondervraagd door de Franse politie in een gerechtelijk onderzoek naar fictieve jobs in dat Europees Parlement.
Ook de Hongaarse kandidaat zou wel eens op wat weerstand kunnen botsen in het parlement. László Trócsányi was als minister van Justitie betrokken bij het opstellen van de Hongaarse wetten die de Europese regels over de rechtstaat ondermijnen. Onder meer de Europese groenen vragen zich af of hij wel geloofwaardig is als commissaris voor Uitbreiding: hij moet de Europese verdragen en waarden verdedigen en promoten.
De Europese ervaring en het internationaal netwerk van Didier Reynders maken hem volgens velen uitermate geschikt
Het Europees Parlement maakt in elk geval een erezaak van de hoorzittingen die ze vanaf eind deze maand organiseert en stuurt elke keer wel iemand naar huis. Didier Reynders, onze kandidaat-commissaris voor Justitie, lijkt zich daar geen zorgen over te moeten maken. Zijn Europese ervaring en internationaal netwerk maken hem volgens velen uitermate geschikt om te waken over de rechtstaat.
Na de hoorzittingen moet het Europees Parlement de voltallige Commissie-Von der Leyen nog groen licht geven. Dat gebeurt normaal gezien eind oktober, zodat die op 1 november aan de slag kan.
