Direct naar artikelinhoud
InterviewDrie vragen

Bart Maddens: ‘Nieuwe peiling geeft N-VA extra munitie’

Bart Maddens: ‘Nieuwe peiling geeft N-VA extra munitie’
Beeld Thomas Sweertvaegher

Als er vandaag federale verkiezingen zouden zijn, zou Vlaams Belang het nóg beter doen dan op 26 mei. Vlaams Belang stijgt in een peiling van Het Laatste Nieuws, VTM Nieuws, RTL en Le Soir van 18,7 procent naar 24,9 procent. ‘Die peiling bevestigt de analyse van N-VA’, zegt politicoloog Bart Maddens (KU Leuven).

Heeft deze peiling een invloed op de Vlaamse regeringsvorming?

“Op het eerste gezicht niet. Een Vlaamse regering met N-VA en Vlaams Belang is sinds 12 augustus van de baan. Jan Jambon (N-VA) onderhandelt formeel met Open Vld en CD&V. Bovendien moeten we dit soort peilingen relativeren. Het gaat om het eerste onderzoek na de verkiezingen. Het ‘band wagon’-effect speelt nog mee, waarbij mensen graag op de kar springen van de winnaar. Je kan er de echo van een spectaculaire verkiezingsoverwinning van Vlaams Belang in lezen.

“Toch bevestigt het de analyse die N-VA al maakte. Had het van die partij afgehangen dan was er een Vlaamse regering met Vlaams Belang. Door Vlaams Belang mee verantwoordelijk te maken wil het de partij de wind uit de zeilen halen. Het cordon maakt Vlaams Belang enkel maar groter. Uit andere onderzoeken blijkt dat heel wat mensen geen fan zijn van het cordon sanitaire, ook mensen die het niet eens zijn met de standpunten van het Vlaams Belang.”

De peiling kan dus indirect een rol spelen aan de onderhandelingstafel.

“We hebben op dit moment weinig zicht op de knelpunten in de Vlaamse onderhandelingen tussen N-VA, Open Vld en CD&V. Maar het is niet ondenkbaar dat N-VA deze peilingsresultaten zal gebruiken als extra munitie. N-VA zal op vlak van migratie, inburgering en rechten en plichten het gaspedaal indrukken. De partij zal zo dicht mogelijk bij de startnota van Jan Jambon willen blijven.

“Voor Open Vld en CD&V maakt het de onderhandelingen ook niet gemakkelijker. De volgende verkiezingen in 2024 zijn nog ver, maar zij willen voorkomen dat N-VA en Vlaams Belang dan met hun tweeën een meerderheid in Vlaanderen kunnen vormen. Anders staan ze helemaal buitenspel.”

Zijn er gevolgen op federaal niveau?

“Franstaligen zien in de peiling hun doembeeld opduiken. Ze houden hun hart vast voor een Vlaamse meerderheid met N-VA en Vlaams Belang. Met dit resultaat zouden de Vlaams-nationalisten een meerderheid hebben in de Nederlandse taalgroep, en dus een veto bij een staatshervorming. Al is een Vlaamse meerderheid nu al bijna onhoudbaar zonder de N-VA. In het Vlaams Parlement zouden Vlaams Belang en N-VA de Vlaamse soevereiniteit kunnen uitroepen. Als de gelegenheid zich voordoet, zal N-VA daar wellicht geen neen tegen zeggen. Dat is de ultieme nachtmerrie voor de Franstaligen.

“Opnieuw: deze peiling is een startschot van het circus van de peilingen. Maar als we in de volgende peilingen gelijkaardige resultaten zien, zal dat een steeds grotere rol spelen. Met de hete adem van Vlaams Belang in de nek wordt het voor N-VA nog moeilijker om toegevingen te doen. Het maakt anderzijds het idee van vervroegde verkiezingen – dat steeds meer ingang krijgt – steeds minder aantrekkelijk voor de federale onderhandelaars. Als bij zulke vervroegde verkiezingen een spectaculaire overwinning van Vlaams Belang voorspeld wordt, zorgt dat voor extra druk op de ketel om een federale regering te vormen. Ik pleit er zelf voor om de onderhandelaars nog tijd te geven tot het einde van het jaar. Als er tegen dan nog geen regering is, dan zijn nieuwe verkiezingen aangewezen.”